همه چیز درباره هفته سیزدهم بارداری

زمان مطالعه: ۱۰ دقیقه

در هفته سیزدهم بارداری اتفاقات هیجان‌انگیزی می‌افتد؛ زیرا اکنون شما در سه ماهه دوم بارداری هستید. شاید عجیب به نظر برسد اما فرزند شما می‌تواند در این زمان انگشت شست خود را در دهان بگذارد و بمکد! اکنون سر کودک یک سوم بدن او را تشکیل می‌دهد. بدن مادر نیز تغییرات زیادی خواهد داشت. در این مقاله از سی سیب به بررسی تمامی نکات لازم در هفته ۱۳ بارداری می‌پردازیم و تغییرات جنین و بدن مادر را بررسی می‌کنیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

هفته سیزدهم بارداری چگونه است؟

اکنون که در آستانه سه ماهه دوم بارداری هستید به زودی می‌توانید ضربات و تحرک کودک خود را احساس کنید. از آنجایی که افزایش حجم خون در دوران بارداری باعث افزایش جریان خون به اندام‌های جنسی می‌شود، ممکن است میل جنسی بیشتر از قبل از بارداری باشد. با این حال، در بعضی زنان این مسئله برعکس است. سینه‌های شما از هفته ۱۳ بارداری سنگین‌تر و سفت‌تر خواهد شد و به همین دلیل کارشناسان توصیه می‌کنند که در این زمان از سوتین بدون سیم استفاده کنید، زیرا فشار زیادی می‌تواند به مجاری شیر در حال رشد آسیب برساند.

با شروع این هفته بعضی علائم بارداری شما مانند تهوع کاهش می‌یابد. ممکن است مشاهده کرده باشید که ترشحات واژن شما افزایش یافته است. این کاملا طبیعی است و در طول بارداری شما افزایش خواهد یافت. این ترشح به دلیل افزایش استروژن و تسریع گردش خون ایجاد می‌شود. این ترشحات مفید است و باعث محافظت از مجاری زایمان در برابر عفونت‌ها و متعادل کردن تعداد باکتری‌های سالم می‌شود. مشکلات پوستی ممکن است در هفته سیزدهم نیز ادامه یابد. ماسک بارداری (کلواسما) که باعث ایجاد لکه‌های تیره در صورت و نقاط مختلف بدن می‌شود، دیده خواهد شد. این وضعیت معمولا موقتی است و به مرور زمان پس از تولد بهبود می‌یابد.

جنین در هفته سیزدهم بارداری

طول جنین شما در این هفته حدود ۷.۵ سانتی‌متر است. فولیکول‌های مو شروع به رشد کرده‌اند و موهای نرم و ظریفی به نام لانوگو در حال ظاهر شدن هستند. تا هفته ۲۰، لانوگو بدن کودک شما را می‌پوشاند. مو ماده‌ای به نام ورنیکس را روی پوست کودک نگه می‌دارد تا از آن در برابر مایع آمنیوتیک محافظت کند. جنین می‌تواند عمل بلع را انجام دهد. برای همین هم مایع آمنیوتیک اطراف خود را می‌بلعد. مثانه نوزاد را می‌توان با سونوگرافی مشاهده کرد. کلیه‌ها نیز می‌توانند ادرار تولید کنند که بخشی از مایع آمنیوتیک می‌شود.

روی تمامی انگشتان نیز خطوطی ایجاد می‌شود. این خطوط همان اثر انگشت هستند که کودک شما را از دیگران منحصر به فرد و متفاوت می‌کنند. اثر انگشت تا چند هفته دیگر به طور کامل تشکیل خواهد شد. جفت اکسیژن و مواد مغذی را برای کودک شما فراهم می‌کند. علاوه بر این، مدفوع و ادرار کودک را نیز فیلتر می‌کند. جفت در این زمان به طور کامل کار می‌کند و عملکرد تکامل یافته‌ای دارد اما در طول بارداری به رشد و تغییر ادامه می‌دهد.

 جنین در هفته سیزدهم بارداری در کجای شکم قرار دارد؟

جنین در هفته ۱۳ بارداری حجمی تقریبا معادل یک لیمو ترش بزرگ دارد. رحم مادر در این هفته شروع به بزرگ شدن می‌کند تا فضای لازم برای رشد کودک مهیا شود. رحم در این هفته به طرف ناحیه بالای لگن حرکت می‌کند و کم کم به ناف و طرف جلوی شکم نزدیک می‌شود. بنابراین از این پس باید منتظر بزرگ شدن شکم خود باشید. این بزرگ شدن شکم باعث ترک‌های پوستی و ایجاد خارش نیز خواهد شد. بعضی از زنان از همین هفته حرکات فرزند خود را احساس می‌کنند، اما اگر تکان خوردن فرزند را احساس نکردید جای نگرانی نیست. زیرا تکان نخوردن جنین تا هفته ۲۴ عادی تلقی می‌شود.

فیلم حرکت جنین در هفته سیزدهم

همان‌طور که گفتیم ممکن است حرکت جنین از هفته ۱۳ بارداری آغاز شود. با این حال این حرکت می‌تواند تا هفته ۲۴ به تاخیر بیفتد. در ویدئوی زیر می‌توانید نمونه فیلم حرکت جنین در هفته سیزدهم را ملاحظه کنید.

سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری

در این سونوگرافی می‌توان جنسیت را تشخیص داد اما انجام این کار بسیار دشوار است. اصولاً پزشک توصیه می‌کند در سونوگرافی هفته ۱۸ الی ۲۲ به دنبال مشخص شدن جنسیت جنین باشید. اگر برای غربالگری ناهنجاری‌های کروموزومی، آزمایش DNA FC که به عنوان آزمایش غیرتهاجمی قبل از تولد (NIPT) نیز شناخته می‌شود، انتخاب کرده‌اید، پس از دریافت نتایج، می‌توانید جنسیت را هم دریابید. بله! در این شرایط امکان دارد زودتر متوجه جنسیت فرزند خود شوید.

آزمایش های هفته سیزدهم بارداری

آزمایش‌های غربالگری سه ماهه اول معمولا بین هفته ۱۱ تا ۱۳ بارداری انجام می‌شود. بنابراین اگر این آزمایشات را تاکنون انجام نداده‌اید، پزشک انجام آن را تجویز خواهد کرد. این آزمایش‌ها با هدف تشخیص مشکلات ژنتیکی به ویژه سندروم دان انجام می‌شود. یکی از این آزمایش‌ها غربالگری سرم یکپارچه است. این آزمایش میزان ۶ پروتئین در خون مادر را بررسی می‌کند و با دقت نسبتا خوبی می‌تواند سندروم دان را شناسایی کند. از دیگر آزمایش‌هایی که برای تشخیص سندروم دان تجویز می‌شود می‌توان به غربالگری متوالی و غربالگری چهارگانه (هفته ۱۵) اشاره کرد. پزشک در هفته ۱۳ بارداری سونوگرافی را نیز برای بررسی شفافیت نوکال تجویز می‌نماید. این تست میزان و شفافیت مایع پشت گردن کودک را ارزیابی می‌کند که می‌تواند در تشخیص سندروم دان موثر باشد.

تغییرات بدن و شکم مادر در هفته سیزدهم

رحم مادر اکنون به اندازه کافی بزرگ شده، به گونه‌ای که از لگن خارج شده است. این یعنی می‌توان از روی ظاهر شما تشخیص داد که باردار هستید. کم کم باید افزایش وزن دوران بارداری را جدی بگیرید. وزن خود را با سالم‌ترین راه ممکن افزایش دهید، یعنی آهسته و پیوسته و در طول بارداری! نیازی نیست به یک باره وزن خود را به مقدار زیادی افزایش دهید و به خود فشار بیاورید و مدام نگران وزن باشید. در ادامه دستورالعمل افزایش وزن در دوران بارداری را می‌آوریم.

• BMI زیر ۱۸.۵:

افزایش وزن بین ۱۳ الی ۱۸

• BMI 18.5 الی ۲۴.۹:

افزایش وزن بین ۱۱ الی ۱۶ کیلوگرم

• BMI 25 الی ۲۹.۹:

افزایش وزن بین ۷ الی ۱۲ کیلوگرم

• BMI 30 و بالاتر:

افزایش وزن بین ۵ الی ۹ کیلوگرم

اگر دو قلو باردار هستید، بهتر است بین ۱۷ الی ۲۴.۵ کیلوگرم وزن اضافه کنید. البته تمامی این اعداد تقریبی هستند و نباید در مورد آن‌ها استرسی داشته باشید. کافی است تغذیه سالم داشته باشید و روزانه حدود ۳۰۰ کالری اضافی نسبت به قبل از بارداری خود دریافت کنید. البته این کالری باید سالم باشد. علاوه بر این، ورزش سبک را فراموش نکنید.

احتمالاً در این هفته دیگر آن حس و حال تهوع شدید را نخواهید داشت. همان طور که پیشتر اشاره کردیم رحم شما بزرگ‌تر شده و از لگن خارج شده است. جنین نیز سریعاً رشد می‌کند. این انبساط باعث ایجاد ترک‌های پوستی و خارش می‌شود. بهتر است برای نرم و لطیف نگه داشتن پوست از مرطوب‌کننده استفاده کنید و تغذیه مناسب داشته باشید. برخی از زنان ممکن است حرکت جنین را متوجه شوند. اگر هم هیچ حرکتی را احساس نکردید، نگران نباشید. ممکن است تا هفته ۲۵ طول بکشد تا اولین حرکت جنین را احساس کنید. اگر بارداری دوم یا سوم شما باشد، ممکن است حرکات جنین را زودتر احساس کنید.

علائم بارداری در هفته سیزدهم

ممکن است متوجه شوید که در حدود هفته ۱۳ بارداری، علائم شما کمی تغییر می‌کند. همچنین امکان دارد کمتر حالت تهوع داشته باشید. کمتر خسته و کوفته شوید. با این حال برخی از زنان هنوز هم علائمی دارند. در ادامه رایج‌ترین نشانه‌های برداری در هفته ۱۳ را بررسی می‌کنیم.

• نمایان شدن بیشتر رگ‌ها

به دلیل افزایش جریان خون بسیاری از رگ‌های بدن شما از زیر پوست مشخص می‌شوند.

• افزایش انرژی

معمولاً سه ماهه دوم بارداری بهترین دوره بارداری است؛ زیرا شما کمترین علائم را دارید و پرانرژی هستید. اگر تا کنون نمی‌توانستید ورزش کنید و فعالیت داشته بشاید، حال وقت آن رسیده است که جبران کنید. ورزش می‌تواند بارداری و زایمان را برای شما راحت‌تر کند.

• استرچ مارک و کشیده شدن پوست

۵۰ الی ۹۰ درصد زنان باردار در این دوران دچار ترک‌های پوستی می‌شوند. این خطوط اغلب به رنگ قرمز، بنفش یا صورتی درمی‌آیند و روی شکم، سینه‌ها و ران‌ها ظاهر می‌شوند. وقتی هم که محو شوند، پوست حالت چروکیده پیدا می‌کند و آن نواحی همانند خطوطی کم رنگ روی پوست باقی می‌مانند. کشیده شدن سریع پوست، ژنتیک و هورمون‌ها در این امر نقش دارند. برای همین ترک‌های پوستی در برخی از زنان بیشتر است و در برخی دیگر کمتر نمایان می‌شود.

• افزایش میل جنسی

بسیاری از زنان در این دوران دچار افزایش میل جنسی می‌شوند. این امر طبیعی است و شما می‌توانید زندگی جنسی عادی خود را دنبال کنید. فقط ممکن است پس از برقراری رابطه جنسی دچار لکه بینی شوید؛ زیرا دهانه رحم شما حساس‌تر شده است. این لکه بینی نیز نرمال است. در صورتی که لکه‌ها بیشتر شبیه به خون باشند و خونریزی شدید باشد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا این مورد می‌تواند نشانه مشکلات دیگری باشد.

• افزایش ترشحات واژن

مشاهده ترشحات سفید یا شفاف واژن نیز امری طبیعی است. میزان ترشحات با لکوره در این زمان افزایش پیدا می‌کند. در صورت مشاهده ترشحات نگران نشوید. بدن شما با همین ترشحات از رحم و کودک شما را در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند. در صورتی که این ترشحات حالات غیرعادی داشتند، رنگی (صورتی، قرمز، سبز یا زرد) یا بو دارند، به پزشک خود اطلاع دهید؛ زیرا این موارد می‌تواند نشانه موارد خطرناکی باشد.

 علائم بارداری دختر در هفته ۱۳

از این هفته ممکن است که به کمک سونوگرافی بتوانید جنسیت فرزند خود را تشخیص دهید. چنانچه هنوز مشخص نباشد، تا چند هفته دیگر می‌توان به کمک سونوگرافی جنسیت را مشخص کرد. با این حال بعضی کارشناسان معتقدند که به کمک بعضی علائم فیزیکی می‌توان جنسیت را تشخیص داد. اگرچه باید توجه داشته باشید که این علائم دقت بالایی ندارد و ممکن است پر خطا باشد. به عنوان مثال گفته می‌شود اگر تعداد ضربان قلب جنین که با سونوگرافی از هفته هشتم قابل اندازه‌گیری است بیشتر از ۱۴۰ بار در دقیقه باشد احتمال اینکه جنین دختر باشد بیشتر است. علامت دیگری که می‌تواند نشانه دختر بودن باشد بالا بودن میزان تهوع در سه ماهه نخستین است. زیرا در جنین پسر معمولا تهوع مادر زیاد نیست.

علائم بارداری پسر در هفته ۱۳

از علائم پسر بودن جنین در هفته ۱۳ بارداری می‌توان به تیره بودن رنگ ادرار و مدفوع اشاره کرد. البته یک یا چند بار تیره شدن ادرار و مدفوع نشانه چیزی نیست؛ اما اگر در طول دوره بارداری احساس می‌کنید که مدفوع و ادرار شما تیره‌تر از حالت نرمال است احتمال اینکه جنین پسر باشد بیشتر است. می‌توان گفت از دیگر علائم بارداری پسر، شفاف شدن پوست و رفع جوش و لک از صورت است. همچنین سلامت و حجم موها به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد. اگرچه در جنین دختر نیز این موارد تا حدودی قابل انتظار است، اما در جنین پسر این علائم شدیدتر است. با این همه، باید گفت دقیق‌ترین روش تشخیص جنسیت فرزند استفاده از سونوگرافی است و سایر روش‌ها می‌تواند بسیار خطا داشته باشد.

عوارض شایع بارداری در هفته سیزدهم

با آغاز هفته ۱۳ بارداری بعضی عوارض می‌تواند در بدن شما ظاهر شود. رایج ترین عوارض این هفته شامل موارد زیر است:

• التهاب لثه و درد دندان: هم‌زمان با رشد فیزیکی جنین، بدن مادر می‌تواند با کمبود مواد معدنی مواجه شود. این کمبود خیلی زود خود را در وضعیت دندان‌ها نشان می‌دهد. بنابراین به تغذیه خود دقت کافی داشته باشید.
• درد شکم: با بزرگ شدن رحم، رباط‌هایی که آن را نگه داشته‌اند تحت کشش قرار می‌گیرند و باعث ایجاد درد در شکم می‌شوند.
• سردرد و تهوع: سردرد و تهوع با پایان یافتن سه ماهه اول کاهش می‌یابد، با این حال می‌تواند همچنان وجود داشته باشد.
• نفخ و یبوست: این دو مشکل تا پایان بارداری می‌تواند با شما همراه باشد. این مشکل می‌تواند باعث ایجاد درد در ناحیه لگن و زیر شکم شما نیز بشود.
• سوزش سر دل: جوشیدن معده به دلیل فوران اسیده معده قابل انتظار است. بالا آمدن رحم باعث فشار بر معده و مشکلات سوء هاضمه خواهد شد.
• عفونت ادراری و عفونت واژن: خارج شدن ترشحات از واژن طبیعی است، اما اگر بدبو، دارای رنگ زرد و سبز و همراه با سوزش باشد می‌تواند نشانه عفونت باشد و باید به پزشک مراجعه کنید.

از دیگر عوارض قابل انتظار می‌توان به تورم دست و پاها، احساس گرما، تیره شدن پوست، رشد زیادتر موهای سر و بدن، سرگیجه و.. اشاره کرد.

مراقبت‌ها و نکات لازم در هفته سیزدهم بارداری

اگر توصیه‌ها و دستورالعمل‌های خاصی را رعایت کنید، بارداری راحت‌تری را پشت سر خواهید گذاشت. گاهی مسائلی رخ می‌دهند که کافی است راه‌حل آن‌ها را بدانید تا از شر هر گونه مشکلی خلاص شوید و بارداری خود را بهتر مدیریت کنید. در ادامه به این نکات می‌پردازیم.

• علائم عفونت‌های ادراری را بشناسید

اگر عفونت ادراری درمان نشود، می‌توان به کلیه‌ها برسد و سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. اگر در زمان ادرار کردن سوزش احساس می‌کنید یا متوجه بوی غیرعادی شده‌اید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. پزشکان می‌توانند باکتری‌ها را آزمایش کنند و با آنتی‌بیوتیک آنان را از بین ببرند.

• تقویت کف لگن

کف لگن شما می‌تواند در اثر بارداری و زایمان ضعیف شود. شما می‌توانید با انجام تمرینات کگل این ناحیه را تقویت کنید. انجام این تمرینات سخت نیست و شما می‌توانید به راحتی در این دوران آنان را انجام دهید.

• تغذیه مناسب

از خوردن غذاهای خوب غافل نشوید. شما باید تمامی وعده‌های غذایی خود را به صورت کامل بخورید. میان وعده‌های سالم و مغذی را فراموش نکنید. از میزان حالت تهوع شما کاسته شده است. پس وقت آن رسیده است که به خود برسید و خوب غذا بخورید. بهتر است مصرف کلسیم، ویتامین دی و منیزیم را افزایش دهید. تمامی این موارد به رشد سریع استخوان‌ها و دندان‌های کودک کمک می‌کنند. علاوه بر این، حواستان باید به خودتان هم باشد. بدن شما هم به تمامی این مواد مغذی نیاز دارد. وقتی در دوران بارداری غذا می‌خورید، مواد مغذی ابتدا به جنین می‌رسد. در نتیجه بدن شما نباید در این زمینه کم بیاورد. برای دریافت این مواد مغذی می‌توانید از خوراکی‌های زیر استفاده کنید:

• کلسیم: کلم بروکلی، غذاهای غنی شده با کلسیم مانند شیر سویا، آب میوه، توفو و غلات
• منیزیم: اسفناج، آجیل، دانه‌ها، لوبیا، غلات کامل و آووکادو
• ویتامین D: زرده تخم مرغ، ماهی چرب، ساردین و شیر غنی شده با ویتامین D

مراقبت از پوست

با بزرگ شدن رحم پوست شکم شما کشیده می‌شود. همان گونه که پیشتر اشاره کردیم ترک‌های پوستی را مشاهده خواهید کرد. می‌توان گفت جلوگیری از بروز این ترک‌ها غیرممکن است. پس باید با بدن جدید خود مهربان باشید. برای کاهش ترک‌ها از لوسیون آبرسان بدن استفاده کنید و روغن‌های مخصوص پوست خود را تهیه کنید و روی شکم و نواحی ترک خورده بمالید. البته مراقب محصولاتی که استفاده می‌کنید باشید؛ زیرا بعضی از آن‌ها را نباید در دوران بارداری استفاده کرد و ممکن است باعث بروز حساسیت شوند. همیشه محصولات را روی بخش کوچکی از پوست ران یا بازو تست کنید. در صورت عادی بودن آنان را در جای دیگری استفاده کنید.

کلام آخر

در این مقاله از سی سیب به بررسی هفته سیزدهم بارداری پرداختیم، علائم و نشانه‌های این هفته را بررسی کردیم و تغییرات جنین و بدن مادر را توضیح دادیم. تقریباً از این هفته علائم شما فروکش می‌کند و می‌توانید کمی نفس راحت بکشید. بهتر است از این زمان استفاده کنید و روی تقویت قوای جسمانی و روانی خود تمرکز کنید. نظر شما در این باره چیست؟ لطفاً نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.