یک بارداری کامل چهل هفته طول می‌کشد. این یعنی با ورود به هفته بیست و یکم نصف بارداری خود را پشت سر گذاشته‌اید. نیمه دیگر بارداری نیز با سرعت خواهد گذشت. اکنون جنین بزرگ شده است و بسیاری از اعضای بدن او تکامل یافته‌اند و کار می‌کنند. ممکن است برای شما این سوال پیش آمده باشد که رشد جنین در این زمان چگونه است؟ بدن مادر چه تغییراتی خواهد کرد؟ آیا علائم بارداری در این هفته هم وجود خواهند داشت؟ چگونه می‌توان با این علائم و نشانه‌ها کنار آمد؟ در این مقاله از سی سیب قصد داریم به بررسی هفته بیست و یکم بارداری بپردازیم و به این سوالات پاسخ دهیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
خلاصه مطلب را در این پادکست گوش دهید:
رشد جنین در هفته بیست و یکم بارداری
در این هفته اندازه سر تا پایین باسن جنین حدود 18 سانتی‌متر است. قد کودک نیز حدود 26 سانتی‌متر است. وزن جنین هم حدود 400 گرم است. مواد مغذی از طریق جفت به جنین می‌رسد اما سیستم گوارش نوازد در حال رشد و تکامل است تا پس از تولد به درستی کار کند. پانکراس نیز در حال ساخت آنزیم‌هایی است که برای هضم غذا نیاز هستند. روده کوچک در حال رشد است و مواد مغذی را از مایع آمنیوتیک (کودک این مایع را می‌بلعد) جذب می‌کند. تا کنون کبد جنین گلبول‌های قرمز را می‌ساخت. اکنون مغز استخوان هم در حال تشکیل شدن است. در هفته 24 مغز استخوان تولیدکننده اصلی گلبول‌های قرمز جنین خواهد شد. پلک‌های جنین در هفته یازده (پس از مدتی باز بودن) بسته شده بودند. اکنون پلک‌ها به تدریج از هم جدا می‌شوند.
سونوگرافی هفته بیست و یکم بارداری
برخی از زنان سونوگرافی اواسط بارداری را در این هفته انجام می‌دهند. شما می‌توانید در این سونوگرافی جزییات مختلفی را مشاهده کنید. نیمکره‌های مغز و حفره‌های قلب جنین در تصویر مشخص خواهد بود. همچنین می‌توانید جنسیت جنین را هم مطلع شوید.
تغییرات بدن مادر در هفته بیست و یکم بارداری
ممکن است تا کنون حدود هفت الی هشت کیلو وزن اضافه کرده باشید. برجستگی شکم در این هفته کاملاً مشخص است. اگر دو قلو باردار هستید امکان دارد تا ده کیلو وزن اضافه کرده باشید. نگران اضافه شدن وزن نباشید. اگر اضافه وزن شما طبیعی باشد، مشکلی برای شما ایجاد نخواهد کرد و پس از زایمان می‌توانید آن را کاهش دهید. اکنون منحنی‌ها و برجستگی‌ها بدن شما مشخص‌تر از قبل هستند. مقدار زیادی از وزن اضافه شده شامل چربی می‌شود و تمامی این وزن برای جنین نیست.
وضعیت بارداری دو قلو کمی متفاوت است. شکم مادر در این هفته سفت‌تر می‌شود. ممکن است شکم کمی خارش داشته باشد و خشک شود. به احتمال زیاد علائم ترک پوستی از قبل نمایان شده است. برای کاهش خارش می‌توانید از لوسیون‌های مخصوص استفاده کنید. ممکن است در این زمان دچار سوزش سر دل شوید؛ بنابراین باید مراقب غذاهایی که می‌خورید باشید. برای کاهش دل درد می‌توانید وعده‌های غذایی کوچک‌تر بخورید اما تعداد وعده‌ها را بیشتر کنید. اگر این روش جواب نداد به پزشک خود اطلاع دهید تا یک آنتی‌اسید مناسب بارداری برای شما تجویز شود. به یاد داشته باشید که هر بارداری متفاوت است. خودتان را با زنان باردار دیگر مقایسه نکنید و سعی نکنید تجربه خود را با بارداری‌های قبلی مقایسه کنید. فقط استراحت کنید و از این زمان خاص لذت ببرید.
بیشتر بدانید
علائم بارداری در هفته 21
در این زمان ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنید. برخی از این علائم نشانه‌ای از نزدیک شدن به سه ماهه سوم بارداری هستند. در ادامه رایج‌ترین علائم بارداری در هفته بیست و یکم را بررسی می‌کنیم.
- سوزش سر دل و سوء هاضمه
برای کنترل سوزش سر دل و سوء هاضمه از مصرف غذاهای تند و چرب و سایر محرک‌ها اجتناب کنید. اگر نمی‌دانید چه چیزی باعث بروز این مشکل می‌شود، بهتر است دفتری بردارید و هر زمان غذایی خوردید و دچار این مشکل شدید، در دفتر یادداشت کنید. این گونه می‌توانید متوجه شوید که کدام غذا باعث بروز این مشکل می‌شود. سپس می‌توانید از خوردن آن اجتناب کنید.
- انقباضات براکستون هیکس
ممکن است در این زمان دچار انقباضات براکستون هیکس شوید؛ یعنی رحم شما گاها سفت شود. در واقع رحم شما دارد برای زایمان تمرین می‌کند! این انقباضات تا زمانی که با تغییر موقعیت از بین بروند، طبیعی هستند. اگر انقباضات چند دقیقه ادامه پیدا کردند، با گذر زمان قوی‌تر و نزدیک به هم شدند و متوجه ترشح مایع یا خون از واژن شدید، باید به پزشک اطلاع دهید. در غیر این صورت این انقباضات دارند رحم شما را برای زایمان آماده می‌کنند. این انقباضات کمتر از دو دقیقه طول می‌کشند. اغلب هم در اثر رابطه جنسی و ارگاسم، مثانه پر، کم آبی بدن یا ضربه شدید نوزاد ایجاد می‌شوند. پس در صورتی که درد انقباضات از بین نرود و ادامه‌دار باشد، باید به پزشک اطلاع دهید.
- نشت از سینه‌ها
مجاری شیر سینه‌های مادر تا پایان سه ماهه دوم بارداری کاملاً تکامل پیدا می‌کند. به همین دلیل ممکن است گاهی سینه‌های مادر کمی نشت کند.
- خشک شدن پوست و خارش
پوست شکم با بزرگ‌تر شدن رحم و جنین بیشتر کشیده می‌شود. همین امر باعث تحریک پوست و خشک شدن آن می‌شود. بهتر است روغن بدن یا لوسیونی را انتخاب کنید که استفاده از آن در دوران بارداری ایمن است و در عین حال با پوست شما سازگار است. پوست خود را همیشه مرطوب نگه دارید. در صورتی که به بثورات شدیدی دچار شدید، به پزشک اطلاع دهید؛ زیرا این مشکل می‌تواند نشانه یک نوع بیماری دوران بارداری به نام PUPPP باشد.
- ترک‌های پوستی
همان گونه که گفتیم پوست مادر در این زمان دچار ترک‌های پوستی می‌شود و مدام کشیده‌تر می‌شود. این امر باعث ایجاد پارگی‌هایی در سطح پوست می‌شود. می‌توان گفت اکثر زنان در دوران بارداری دچار ترک‌های پوستی می‌شوند. اگر دوقلو باردار هستید، ممکن است ترک‌های پوستی بیشتری داشته باشید. هیچ راهی برای خلاص شدن از شر ترک‌های پوستی وجود ندارد، اما این علائم پس از تولد به میزان قابل‌توجهی محو می‌شوند. البته پوست با پوست فرق دارد و عوامل زیادی در محو شدن اثر ترک‌های پوستی موثر هستند.
- آکنه
میزان هورمون‌های مادر نیز در این زمان افزایش پیدا کرده است. همین امر باعث می‌شود تا پوست چرب‌تر شود و آکنه ایجاد شود.
- افزایش اشتها
جنین برای رشد کردن به مواد مغذی زیادی نیاز دارد. همین امر باعث می‌شود تا شما اشتهای بیشتری پیدا کنید. مراقب ویار خود باشید و سراغ خوراکی‌های چرب، فرآوری شده و ناسالم نروید. اشتهای خود را با مواد مغذی پاسخ دهید.
- ورم کردن دست و پاها
در این زمان ممکن است متوجه ورم کردن پاها و دستان خود شوید. 80 درصد زنان بارداری درجاتی از تورم پا را تجربه خواهند کرد. برای جلوگیری از تورم آب فروان بنوشید و از ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی خودداری کنید. علاوه بر این، برای زمان زیادی در هوای گرم قرار نگیرید.
- رگ‌های واریسی
رگ‌های واریسی، رگ‌های متورم و پیچ خورده‌ای هستند که بنفش یا آبی رنگ به نظر می‌رسند و برآمدگی آنها از روی پوست مشخص است. این مشکل به دلیل افزایش وزن رحم، تغییرات هورمونی و ترشح مایعات اضافی توسط بدن، رخ می‌دهد. معمولاً این رگ‌ها روی پاها ظاهر می‌شوند و می‌توانند موجب درد، گرفتگی عضلات پا یا احساس سنگینی در پاها شوند.
نکات و توصیه‌های هفته بیست و یکم بارداری
19 هفته دیگر کودک شما به دنیا خواهد آمد. کافی است کمی صبور باشید تا بتوانید فرزند خود را در آغوش بگیرید. ممکن است گذران این روزها کمی دشوار باشد اما با آگاهی داشتن به وضعیت خود می‌توانید روزهای سخت را بهتر پشت سر بگذارید. در این بخش نکات و توصیه‌های لازم برای هفته بیست و یکم بارداری را بررسی می‌کنیم.
- نوشیدن آب فراوان
تا جایی که می‌توانید آب بنوشید و مایعات شفاف و سالم مصرف کنید. نوشیدن آب می‌تواند مشکلات زیادی را رفع کند. نوشیدن آب کافی از بروز واریس، گرفتگی عضلات و… جلوگیری می‌کند و علاوه بر این می‌تواند انقباضات براکستون هیکس را آرام‌تر کند. همچنین بهترین گزینه برای دفع عفونت‌های ادراری است.
- داشتن فعالیت بدنی
درست است که شکم شما بزرگ‌تر شده است و کم کم انجام برخی از کارها دشوار می‌شود اما پیشنهاد می‌کنیم فعالیت بدنی ساده‌ای داشته باشید. می‌توانید در کلاس‌های یوگا شرکت کنید یا پیاده‌روی آهسته در هوای پاک را تجربه کنید. داشتن فعالیت بدنی برای زن بارداری بسیار مفید است. این گونه می‌توانید از بروز رگ‌های واریسی جلوگیری کنید. برای زایمان آماده شوید و تورم پاها را کاهش دهید.
- مقابله با تورم و واریس
برای پیشگیری از بروز این دو مشکل و کاهش تأثیرات آنها باید فعالیت بدنی داشته باشید. به اندازه کافی آب بنوشید. موقعیت بدن خود را مدام عوض کنید. از جوراب‌های مخصوص استفاده کنید. در زمان استراحت پاهای خود را بالاتر از بدن قرار دهید.
- خوابیدن روی پهلوی چپ
با افزایش وزن در دوران بارداری و بزرگ‌تر شدن جنین، باید به پهلوی چپ خود بخوابید. این کار باعث می‌شود تا وزن جنین به رگ‌های مهم بدن که در پشت شما قرار دارند، فشار وارد نکند.
- خونریزی واژن
موارد زیادی می‌توانند باعث خونریزی واژینال در دوران بارداری شوند. برخی از مسائل جزئی هستند و هیچ تهدیدی برای بارداری یا جنین شما ایجاد نمی‌کنند. برای مثال، در موارد زیر ممکن است خونریزی خفیف را تجربه کنید:
• بعد از رابطه جنسی
• پس از معاینه لگن در مطب پزشک
• اگر دهانه رحم شما تحریک شده یا دارای پولیپ است
با این حال، گاهی اوقات خونریزی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زیر باشد:
- عفونت
- جفت کم ارتفاع
- باز شدن زودهنگام دهانه رحم
- زایمان زودرس
- جدا شدن جفت از رحم
در صورت مشاهده خون حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. بدون معاینه نمی‌توان تشخیص داد که خونریزی نشانه چه چیزی است.
- شرکت در کلاس‌های مختلف
برای آگاهی و دانش بیشتر می‌توانید در کلاس‌های زایمان، شیردهی و مراقبت از نوزاد شرکت کنید. این کلاس‌ها به شما کمک می‌کنند تا به مسائل مختلفی آگاه شوید و بسیاری از ترس‌ها، نگرانی‌ها و استرس‌های شما با این کلاس‌ها کاهش پیدا می‌کند.
سخن نهایی
در این مقاله از سی سیب به بررسی هفته بیست و یکم بارداری پرداختیم. اکنون جنین بسیار رشد کرده است و بسیاری از اعضای بدن او می‌توانند به درستی کار کنند. با این حال هنوز هم توسط جفت تغذیه می‌شود و این روند تغذیه تا پایان بارداری ادامه خواهد داشت. مادر در دوران حساسی قرار دارد. اطرافیان مادر باید به خوبی وی را درک کنند و در مراحل مختلف همراه او باشند. نظر شما در این باره چیست؟ لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
بارداری
زایمان
من دراین دوران هستم فقط استرس باعث میشه تپش قلب بگیرم و حالم بد میشه.
سلام باید استرستون رو کم کنید چون میتونه اثر های بدی بذاره روی حاملگی
سلام من ۵ماهو یک هفته دارم خعلی زیادشده حالت تهوع م مثل روزای اول بارداری دیگه خسته شدم هرچیزی ک میخورم فورا بالا میارم چیکار کنم ????ممنون میشم پاسح بدین
سلام . لطفا به پزشک مراجعه کنید تا داروی مناسب را دریافت نمایید .
تعداد وعده های غذایی را زیاد و حجم آنها را کم کنید .
استفاده از ی تکه بیسکوییت قبل از برخاستن از جای خواب هنگام صبح .
عدم گرسنگی طولانی مدت .