همه چیز درباره هفته بیست و نهم بارداری

یک هفته است که وارد سه ماه آخر بارداری شدید. کم کم باید برای آمدن فرزند خود آماده شوید و به تمام علائم و نشانه‌ها توجه کنید. اگر برای شما این سؤال پیش آمده است که علائم بارداری در هفته بیست و نهم چیست، چه نکاتی را باید در این هفته رعایت کرد، بدن مادر و جنین در این زمان چه تغییراتی می‌کند، با ادامه این مطلب از سی سیب ما را همراهی کنید.

هفته ۲۹ بارداری چگونه است؟

هنگامی که شما در هفته۲۹ بارداری هستید، روند وزن گیری کودک‌تان با سرعت بیشتری ادامه می‌یابد. در واقع در طی دو ماه و نیم آخر بارداری، وزن جنین شما تقریبا به دو برابر مقدار فعلی خواهد رسید. اگرچه کار اصلی رشد بدن و اندام‌های جنین تقریباً کامل شده است، اما ریه‌های او هنوز به اندازه کافی برای زندگی خارج از رحم بالغ نشده‌اند.

در هفته ۲۹ بارداری، کودک شما ممکن است بسیار فعال باشد؛ او می‌تواند لگد بزند، بدن خود را کش دهد و حتی چنگ بیندازد. حتی ممکن است متوجه شوید که کودک‌تان بیشتر لگد می‌زند، و این لگدها با تغییر موقعیت شما هر از گاهی قوی‌تر می‌شوند. در هفته بیست نهم بارداری ممکن است پزشک‌تان به شما توصیه کند که حرکات جنین خود را یکبار در روز بشمارید. این کار کمک می‌کند تا مطمئن شوید کودک‌تان به طور طبیعی در حال رشد و حرکت است. 

در این هفته از بارداری چون رحم شما به اندام‌های داخلی‌تان (مانند دیافراگم، معده، کبد و روده‌ها) فشار می‌آورد، ممکن است احساس ناراحتی کنید. از آنجایی که رحم‌تان دیافراگم و ریه‌های شما را تحت فشار قرار می‌دهد، طبیعی است که در هنگام فعالیت گاهی تنگی نفس داشته باشید. اما اگر احساس تنگی نفس شدیدی دارید، با پزشک یا ماما خود صحبت کنید. اگر آسم دارید، علائم شما در دوران بارداری بدتر می‌شود. بسیار مهم است که آسم را تحت کنترل داشته باشید تا هم شما و هم کودک‌تان اکسیژن کافی دریافت کنید. شما به خاطر افزایش وزنی که پیدا کرده‌اید، بیشتر و سریع‌تر خسته می‌شوید. خواب شبانه شما نیز به خاطر درد کمر، حرکات جنین، دردهای رحمی و … چنگی به دل نمی‌زند و این مسئله نیز خستگی‌تان را بیشتر خواهد کرد. بنابراین تا جایی که می‌توانید استراحت کنید و در صورت نیاز زودتر بخوابید.

آزمایش های هفته ۲۹ بارداری

هفته ۲۹ بارداری به این معناست که شما در سه ماهه سوم بارداری به سر می‌برید. در طول سه ماهه سوم بارداری لازم است هر دو هفته یکبار برای ویزیت به پزشک مراجعه کنید. شما در این ویزیت‌ها از نظر علائم عفونت، کم خونی، دیابت بارداری، مسمومیت حاملگی بررسی خواهید شد. در صورت وجود علائم مشکوک ممکن است پزشک‌تان از شما بخواهد که آزمایش خون یا آزمایش ادرار انجام دهید. همچنین وزن شما و ضربان قلب جنین‌تان چک می‌شود. اگر بارداری بدون عارضه‌ای داشته باشید و همه چیز به خوبی پیش برود، معمولا در هفته ۲۹ بارداری نیازی به انجام سونوگرافی نخواهد بود.

رشد جنین در هفته بیست و نهم بارداری

در این زمان ارتفاع سر تا باسن کودک حدود ۲۶.۵ سانتی‌متر و قد کلی او حدود ۳۷.۵ سانتی‌متر است. وزن او نیز حدوداً ۱۳۵۰ گرم باید باشد. کودک تا زمان زایمان مدام چربی و عضله اضافه می‌کند. پوست او هم در حال رشد و ضخیم شدن است. تمامی بدن جنین را موهای ظریفی به نام لانوگو پوشانده است. این موها تا این زمان بسیار رشد کرده‌اند. از این پس این موها شروع به ریزش می‌کنند.

رشد اصلی استخوان‌های نوزاد از سه ماهه دوم بارداری به بعد اتفاق می‌افتد. کلسیم دریافتی جنین در این زمان بیشتر از پیش می‌شود زیرا استخوان‌های او قرار است سفت‌تر و قوی‌تر شوند. نوزادی که در هفته ۲۹ متولد می‌شود بسیار نارس است اما حدود ۹۴ درصد نوزادانی که در این زمان به دنیا می‌آیند با کمک مراقبت‌های ویژه در NICU زنده می‌مانند.

اگر بارداری بدون عارضه و بی‌خطری دارید، نیازی به انجام سونوگرافی در این زمان نخواهید داشت. با این حال اگر جنین را در سونوگرافی مشاهده کنید متوجه می‌شوید که لایه نازکی از چربی در زیر پوست در حال تشکیل شدن است. این غشا دیواره نازکی است که اطراف کودک تشکیل می‌شود.

هفته ۲۹ بارداری دوقلویی

علائم خانم‌های بارداری که دوقلو حمل می‌کنند، به مراتب بیشتر و واضح‌تر از مادران باردار معمولی است. آنها افزایش وزن، نوسانات خلقی، تورم بدن، حرکات جنین، کمر درد و … شدیدتری را تجربه می‌کنند. مادران باردار دوقلو سنگین‌تر و خسته‌تر هستند و احتمال بیشتری دارد که دچار کم خونی، فشار خون بالا و دیابت بارداری شوند. دوقلوهای درون رحم در ۲۹ هفتگی انگشتان خود را می‌مکند، سکسکه می‌کنند، پلک می‌زنند، به علت تجمع لایه‌های چربی دارای پوست صاف‌تری هستند، حرکات‌شان قوی‌تر است و محکم‌تر لگد می‌زنند. در هفته ۲۹ بارداری دوقلو، هر جنین حدود ۳۹ سانتی متر است. سایر اندازه‌های جنین به طور حدودی عبارتند از:

• دور شکم: ۲۵۱ میلی متر
• دو سر: ۲۸۶ میلی متر
• طول استخوان ران: ۵۵ میلی متر 

جنین در هفته ۲۹ چه شکلی است

سر جنین در هفته ۲۹ بارداری بزرگتر می‌شود تا برای رشد مغز او، جای کافی وجو داشته باشد. پوست جنین صاف‌تر شده است و مژه‌ها در حال تشکیل هستند. در این هفته از بارداری، ورنیکس (ماده سفید و موم مانندی که روی بدن جنین را پوشانده است) و لانوگو (کُرک و موهای نازک جنین) به تدریج شروع به محو شدن می‌کنند به طوریکه در هنگام تولد فقط مقدار کمی از آنها روی پوست نوزاد باقی مانده است. غضروف‌های جنین در حال سفت و تبدیل شدن به استخوان هستند و عضلات بدن او قوی‌تر می‌شوند. جنین در هفته ۲۹ بارداری، شباهت بیشتری به نوزاد تازه متولد شده خواهد داشت و این هفته بارداری را می‌توان نقطه عطف رشد جنین دانست.

وزن جنین ۲۹ هفته

وزن جنین ۲۹ هفته پسر معمولا کمی بیشتر از وزن جنین ۲۹ هفته دختر است اما به طور کلی وزن جنین ۲۹ هفته حدود ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ گرم است. البته با در نظر گرفتن عوامل ژنتیکی و فاکتورهایی نظیر تغذیه مادر و دیابت بارداری ممکن است وزن جنین ۲۹ هفته کمی بیشتر از این مقدار نیز باشد.

تغییرات بدن مادر در هفته بیست و نهم بارداری

احتمالاً تا کنون بین ۹ تا ۱۳ کیلوگرم وزن اضافه کرده‌اید. زنانی که دوقلو باردار هستند، باید تا کنون بین ۱۱ الی ۱۷ کیلوگرم وزن اضافه کرده باشند. اگر با دستان خود شکم را به خوبی لمس کنید، متوجه خواهید شد که بالای رحم شما حدود ۱۰ سانتی‌متر بالاتر از ناف قرار دارد. در این هفته جنین لگدهای زیادی میزند و شما می‌توانید به خوبی آنان را احساس کنید.

او اکنون انرژی زیادی دارد و فعالیت وی نیز بیشتر می‌شود. به نوع حرکات او دقت کنید و آنان را بشمارید. جنین باید بتواند در عرض یک ساعت ده باری حرکت کند و ضربه بزند. اگر مدتی است که کودک حرکت نمی‌کند و نگران وی شده‌اید، کافی است مقداری آب یخ بنوشید، کمی موسیقی پخش کنید یا شکم و پهلوهای خود را ماساژ بدهید. این کارها موجب می‌شود تا کودک بیدار شود. در صورتی که نگران فعالیت جنین هستید، با پزشک خود تماس بگیرید.

با توجه به این که مغز کودک سریع رشد می‌کند، سر او فضای زیادی را اشغال می‌کند. به احتمال زیاد جنین در این زمان در حالت عمودی قرار دارد و سر او به سمت دهانه رحم است. البته امکان دارد جنین در وضعیت بریچ قرار داشته باشد. حدود یک چهارم جنین‌ها در این زمان در حالت بریچ قرار دارند؛ یعنی بدن آن‌ها دهانه رحم را می‌پوشاند و سر آن‌ها به سمت پایین نیست. با این حال معمولاً تنها ۳ الی ۴ درصد کودکان در زمان زایمان هم در حالت بریچ باقی می‌مانند. گاهی ممکن است بتوانید با توجه به نوع ضربات کودک متوجه شوید که در چه حالتی قرار دارد. با پیدا کردن مکان مشت و لگدها می‌توان متوجه شد که سر و پاها کجا قرار دارند. گاهی حتی می‌توانید متوجه سکسکه کردن فرزند خود شوید.

رابطه جنسی در هفته بیست و نهم بارداری

مادران باردار می‌توانند در تمام دوره بارداری خود رابطه جنسی داشته باشند. تنها در صورتی که پزشک این کار را منع کند، نباید ارتباط جنسی برقرار کنید. با توجه به تغییراتی که در بدن شما ایجاد شده است، ممکن است در طول رابطه جنسی احساس متفاوتی داشته باشید. افزایش جریان خون در قسمت‌های پایینی بدن، حساسیت را در برخی از زنان افزایش می‌دهد. برخی از زنان هم ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی میل جنسی کمتری داشته باشند. هر چه شکم بزرگ‌تر می‌شود، ممکن است برقراری رابطه جنسی ناخوشایندتر شود.

علائم رایج بارداری در هفته بیست و نهم

در این زمان علائم زیادی را تجربه خواهید کرد. اکثر علائم پیشین باقی می‌مانند و گاهی شدت آن‌ها بیشتر می‌شود. بسیاری از این موارد ممکن است تجربه ناخوشایندی را برای شما ایجاد کنند. در ادامه به رایج‌ترین علائم بارداری در این هفته می‌پردازیم.

• خستگی و کوفتگی

ممکن است در سه ماهه دوم بارداری پرانرژی بوده باشید؛ اما کم کم آن حالت خستگی و کوفتگی برمی‌گردد.

• تغییرات پا

تورم خفیف پا و مچ پا در دوران بارداری شایع است. مطالعات نشان می‌دهد که بارداری می‌تواند پاهای شما را پهن‌تر و بلندتر کند. گاهی این مورد بعد از زایمان هم باقی می‌ماند. پس ممکن است سایز پای شما بزرگ‌تر شود و به کفش بزرگ‌تری نیاز پیدا کنید.

• سردرد و سبکی سر

احتمالاً در این زمان دچار بی‌خوابی می‌شوید و خوابیدن برای شما سخت می‌شود. کم‌خوابی می‌تواند موجب سبکی سر و سرگیجه شود. گاهی علت بروز این مشکل کاهش قند خون است؛ بنابراین حتماً خوب غذا بخورید.

• خارش شکم

پوست شما روز به روز نازک‌تر می‌شود. برای همین حساس‌تر می‌شود و ممکن است مدام در این بخش احساس خارش کنید. برای رفع این مشکل آب زیادی بنوشید و لوسیون‌های آبرسان و مرطوب‌کننده استفاده کنید.

• درد کمر و لگن

در این زمان بدن شما وزن اضافی زیادی را تحمل می‌کند. بسته به موقعیت کودک نیز به بخش‌های مختلفی از بدن ممکن است فشار وارد شود. اگر دو قلو باردار هستید، میزان درد کمر و لگن بیشتر هم می‌شود. مفاصل و رباط‌های شما در حال آماده شدن برای زایمان هستند. برای همین کشیده‌تر می‌شوند و شما هم این درد را احساس خواهید کرد.

• یبوست و هموروئید

کودک به سیستم گوارش شما (مخصوصاً مقعد) فشار می‌آورد و هورمون‌ها ممکن است ماهیچه‌های روده شما را شل کرده و باعث ایجاد یبوست و هموروئید شوند. برای رفع این مشکل آب فراوانی بنوشید و سبزیجات برگ‌دار بخورید. فیبر را هم فراموش نکنید.

• تکرر ادرار

یکی دیگر از نشانه‌های رایج بارداری در این زمان تکرر ادرار است. با وجود این مشکل نباید مصرف آب و مایعات را کاهش دهید. سعی کنید در طول روز آب بیشتری بنوشید و از عصر به بعد از میزان مصرف آب بکاهید تا در شب کمتر برای دفع ادرار بیدار شوید.

علائم نیازمند مراجعه به پزشک در هفته بیست نهم بارداری

شما در طی سه ماهه سوم بارداری که هفته ۲۹ بارداری جزء آن محسوب می‌شود، باید علائم و نشانه‌های بدنی خود را به دقت تحت نظر بگیرید و موارد مشکوک و غیر طبیعی را از عوارض شایع بارداری تشخیص دهید. بی توجهی به علائم هشداردهنده در این هفته از بارداری می‌تواند زندگی کودک و مادر را در معرض خطر قرار دهد.

در صورت مشاهده علائم زیر لازم است در اسرع وقت به دنبال کمک پزشکی بروید.

علائم پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری)

هفته ۲۹ بارداری غالبا با تهوع و استفراغ همراه نخواهد بود. بنابراین اگر به حالت تهوع یا استفراغ دچار شدید، نباید به سادگی از کنار آن بگذرید. خصوصا اگر حالت تهوع یا استفراغ شما با علائم زیر همراه بود، لازم است برای ارزیابی بیشتر به بیمارستان یا پزشک‌تان مراجعه کنید زیرا ممکن است نشان دهنده عارضه‌ای به نام مسمومیت بارداری باشد.

• اختلالات بینایی (تاری دید، دو بینی، حساسیت شدید به نور، جرقه زدن چشم، از دست دادن موقت بینایی)
• تورم ناگهانی صورت یا دست‌ها
• احساس درد در زیر دنده‌ها یا شکم
• سردرد شدید و مداوم که با دارو و استراحت برطرف نمی‌شود.

علائم ترومبوآمبولی

ترومبوآمبولی یا آمبولی لخته خون به معنای تشکیل لخته خون در یک رگ خونی و حرکت کردن آن به محل دیگر و مسدود کردن رگ آن ناحیه است. معمولا این لخته در پاها خصوصا پای چپ تشکیل می‌شود و با حرکت به سمت بالای بدن، عروق ریوی را مسدود می‌کند. این وضعیت بسیار خطرناک است و باید به سرعت تحت درمان قرار گیرد. به علت تغییرات دوران بارداری، احتمال ترومبوآمبولی در اواخر بارداری افزایش می‌یابد. بنابراین در صورت مشاهده علائم زیر در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:

• تنگی نفس
• ورم یکطرفه و نامتقارن در دست یا پا
• رنگ پریدگی
• درد پا که با راه رفتن بدتر می‌شود.

علائم زایمان زودرس

اگر هر یک از علائم زیر را داشتید، فوراً با بیمارستان یا پزشک‌تان تماس بگیرید، زیرا ممکن است زایمان زودرس داشته باشید:

• سفت شدن یا انقباضات منظم رحمی
• درد یا فشار مشابه پریود در ناحیه واژن 
• لکه بینی یا خونریزی از واژن
• خروج ترشحات واژینال حاوی رگه‌هایی از مخاط غلیظ همراه با رگه‌های خون است که show  نامیده می‌شود. 
• نشت یا پارگی کیسه آب (خروج مایع گرم و شفاف از واژن به صورت قطره قطره یا ناگهانی)
• کمردردی که برای شما غیرعادی است.
• احساس فشار در لگن
• کاهش یافتن حرکات جنین به صورت ناگهانی

عوارض شایع بارداری در هفته ۲۹ بارداری

هر خانم با توجه به وضعیت بدنی پیش از بارداری، سبک زندگی، سن و بسیاری از عوامل دیگر ممکن است عوارض مختلفی را با شدت‌های متفاوت در طی هفته ۲۹ بارداری تجربه کند. اما به طور کلی، موارد زیر جزء اصلی‌ترین شکایت‌های خانم‌های باردار در طی این هفته از بارداری هستند.

• بی خوابی و کمبود خواب
• تنگی نفس
• سوزش سر دل و سوء هاضمه
• ورم دست و پا
• تکرر ادرار خصوصا در شب‌ها
• کمر درد
• یبوست
• نوسانات خلقی
• دردهای رحمی
• ترشح از سینه‌ها
• گرفتگی عضلات کمر و پاها
• نفخ

نکاتی برای مراقبت از خود در هفته بیست و نهم بارداری

اکنون تحت فشار زیادی قرار دارید و این مورد طبیعی است. با رعایت برخی نکات می‌توانید از میزان این فشار بکاهید و بارداری و زایمان راحت‌تری را تجربه کنید. در ادامه نکات و توصیه‌های مهم این زمان را می‌آوریم.

نحوه مقابله با خستگی

خستگی در این زمان می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. برای مقابله با آن می‌توانید موارد زیر را اجرا کنید:

بیشتر استراحت کنید و چرت بزنید.

روتین خواب خود را تنظیم کنید و یک برنامه خواب ثابت داشته باشید.

وعده‌های غذایی مغذی و سرشار از آهن بخورید

در طول روز کمی ورزش کنید.

از دیگران برای انجام برخی از مسئولیت‌ها مثل نگه‌داری از سایر فرزندان کمک بخواهید.

از میزان مصرف کافئین خود بکاهید.

مصرف کلسیم

داشتن یک رژیم غذایی خوب در این زمان بسیار مهم است. رژیم غذایی شما باید متعادل باشد و تمامی نیازهای بدن را تأمین کند. در حال حاضر حدود ۲۵۰ میلی‌گرم از کلسیم رژیم غذایی شما مستقیماً برای رشد استخوان‌های جنین استفاده می‌شود. کودک برای رشد دندان‌ها، قلب، اعصاب و ماهیچه‌ها نیز به کلسیم نیاز دارد.

طبق مطالعات انجام شده زنان باردار بالای نوزده سال باید به صورت روزانه حدود ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم دریافت کنند. مصرف این میزان کلسیم بسیار مهم است زیرا وقتی کلسیم دریافتی شما کم باشد، اول کودک شما آن را دریافت می‌کند و چیزی برای بدن خودتان نمی‌ماند. کلسیم ناکافی می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون (فشار خون بالا) ناشی از بارداری و زایمان زودرس را افزایش دهد. مادران باردار باید حداقل سه وعده غذایی غنی از کلسیم مصرف کنند. در ادامه چند نمونه از غذاهایی را که دارای کلسیم هستند مثال می‌زنیم:

ماست کم چرب ساده: ۴۱۵ میلی گرم در ۲۲۶ گرم

آب پرتقال غنی شده: ۳۴۹ میلی گرم در ۲۲۶ گرم

ساردین، کنسرو شده با استخوان: ۳۲۵ میلی گرم در ۸۵ گرم

شیر بدون چربی، کم چرب یا کامل: ۲۷۵ تا ۳۰۰ میلی گرم در ۲۲۶ گرم

شیر سویا غنی شده: ۲۹۹ میلی گرم در ۲۲۶ گرم

توفوی سفت: ۲۵۳ میلی گرم در ۱۱۳ گرم

انجیر خشک (۲ انجیر، ۶۵ میلی گرم)

کلم بروکلی خام (۱/۲ فنجان، ۲۱ میلی گرم)

مقابله با کم‌خونی

در طول سه ماهه دوم، مقدار خون در بدن شما تا ۴۵ درصد افزایش می‌یابد. در سه ماهه سوم کودک شما به آهن بیشتری نیاز دارد و این آهن را از شما می‌گیرد. در نتیجه، ممکن است با ورود به سه ماهه سوم دچار کم‌خونی شوید. کم‌خونی می‌تواند منجر به علائم زیر شوید:

• سرگیجه
• خستگی
• سردرد
• تپش قلب
• تنگی نفس

اگر چنین علائمی دارید به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است نیاز باشد آزمایش خون انجام دهید. کم‌خونی دوران بارداری را می‌توان به سادگی و با مصرف مکمل آهن و ویتامین‌های دوران بارداری رفع کرد.

مقابله با درد سینه‌ها

با توجه به این که سینه‌های شما برای شیردهی آماده می‌شوند، ممکن است مقداری درد در این بخش از بدن خود احساس کنید. برای کاهش درد بهتر است سینه‌بند راحت بپوشید. از لباس‌هایی استفاده کنید که نخی هستند و به پوست شما امکان تنفس می‌دهند. همچنین می‌توانید برای کاهش خارش این ناحیه از کرم‌های آبرسان و مرطوب‌کننده استفاده کنید.

سخن نهایی

در این مقاله از سی سیب به بررسی تغییرات بدن مادر، رشد جنین، علائم و دستورالعمل‌های هفته بیست و نهم بارداری پرداختیم. بارداری شما دوباره وارد مرحله دشواری شده است. چیزی به زایمان شما نمانده است. کافی است این مدت را کمی صبور باشید و به خود سخت نگیرید. نظر شما در این باره چیست؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.