هر آن چیزی که درباره اگزما در نوزادان باید بدانید

زمان مطالعه: ۸ دقیقه

بیماری‌های پوستی در نوزادان و کودکان بسیار شایع است. بسیاری از نوزادان ممکن است پس از تولد به بیماری‌های پوستی مختلفی دچار شوند. به عنوان مثال «میلیا» یا «اگزما» دو نوع از مهم‌ترین بیماری‌های پوستی در نوزادان هستند. همچنین احتمال بروز جوش و آکنه نیز بر روی پوست صورت نوزاد وجود دارد. اگزمای پوستی نسبت به دیگر بیماری‌های پوستی در نوزادان، بیشتر رواج دارد و به همین دلیل والدین باید حتماً بلافاصله پس از تولد نوزاد، علائم پوستی نوزاد را چک کنند تا در صورت بروز بیماری اگزما، از روش‌های درمانی لازم برای درمان اگزما استفاده کنند. اگزما در نوزادان با استفاده از روش‌های درمانی درست از بین خواهد رفت و به طور کل یک موضوع خطرناک و نگران کننده نیست. در این مقاله از مجموعه سی سیب قصد داریم به طور کامل دربارۀ اگزما در نوزادان صحبت کنیم.

اگزمای صورت نوزادان چیست؟

اگزما نوعی بیماری است که باعث بروز التهابات و جوش‌های ریز روی سطح پوست نوزاد می‌شود. این التهابات ممکن است همراه خارش و قرمزی پوست بوده و برای نوزاد بسیار آزاردهنده باشند.

• در بسیاری از شرایط، اگزمای صورت نوزادان به علت واکنش و تحریک پوست نسبت به یک مادۀ غذایی خاص و همچنین استفاده از شوینده‌ها و لباس‌های زبر ایجاد می‌شود.
• همچنین ممکن است اگزما از والدین به فرزندان به صورت ارثی نیز منتقل شود. به عنوان مثال در صورتی که والدین به بیماری اگزما مبتلا شده باشند، این احتمال وجود دارد که فرزندان نیز دچار بیماری اگزما شوند.
• با وجود اینکه احتمال بروز جوش و آکنه در بسیاری از نوزادان وجود دارد، اما در اکثر مواقع این جوش و آکنه‌ها به مرور زمان از بین می‌روند. اگزما تفاوت بسیار زیادی با این جوش‌ها دارد؛ زیرا اگزما نسبت به جوش و آکنه التهابات بیشتری داشته و باعث خارش بیشتری در نوزاد می‌شود.

یکی از نواحی بدن که ممکن است بیشتر از سایر بخش‌ها در معرض اگزما قرار بگیرد، پوست صورت است. اگزمای صورت نوزاد می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و بیقراری نوزاد را بیشتر کند. در این صورت باید سعی کنید از دست زدن به محل بروز اگزما خودداری کنید. بیماری اگزما علاوه بر نوزادان در کودکان نیز مشاهده شود.

چگونه اگزما را شناسایی کنیم؟

بیماری اگزما در بیشتر مواقع توسط تشخیص پزشک شناسایی می‌شود؛ اما گاهی اوقات والدین به دلیل نگرانی که دارند، می‌خواهند زودتر این بیماری را تشخیص دهند تا از روش‌های درمانی اگزما در نوزاد خود استفاده کنند. به طور کلی نمی‌توان گفت اگزما در همۀ نوزادان به یک شکل بروز می‌کند. هر نوزادی با توجه به شرایط تغذیه و آب و هوای و همچنین محیطی که در آن قرار می‌گیرد، علائم مختلفی از اگزما را از خود نشان می‌دهد.

• اگزما ممکن است به شکل پسوریازیس نیز مشخص شود. در بیماری پسوریازیس، به مرور زمان بخش‌هایی از بدن نوزاد که دچار اگزما شده‌، پوسته‌ پوسته و ملتهب شده و رنگ این بخش‌ها قرمز می‌شود که این شرایط بسیار دردناک خواهد بود.
• نوع دیگری از اگزما، زمانی مشخص می‌شود که پوست با ماده‌ای برخورد کرده باشد که نسبت به آن حساسیت و آلرژی بسیار زیادی داشته باشد. به عنوان مثال برخورد مادۀ شوینده با بخشی از پوست بدن نوزاد، ممکن است باعث التهاب و قرمزی آن ناحیه شود.

با توجه به اینکه بیماری اگزما در نوزادان ممکن است به شکل‌های مختلف خود را نشان دهد، تشخیص این بیماری روش ساده‌ای نخواهد داشت؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود قبل از انجام هر درمانی برای اگزمای نوزاد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز این بیماری در نوزاد مطمئن شوید.

روش ‌های جلوگیری از بروز اگزما در نوزادان

در اکثر مواقع، بیماری اگزما به دلیل تغذیه یا عوامل محیطی ایجاد نمی‌شود؛ بلکه تغذیه و عوامل محیطی می‌تواند بیماری اگزما را شدید‌تر کند. بدین معنا که بیماری اگزما ریشۀ زمینه‌ای و ژنتیکی دارد و علت آن به ژنتیک شخص برمی‌گردد؛ بنابراین نمی‌توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد. اما می‌توان با استفاده از روش‌های خاصی اگزمای پوستی را کنترل کرد. در صورتی که بیماری اگزما در نوزادان کنترل نشود، ممکن است شدیدتر شود.

جلوگیری از خشکی پوست نوزاد

برخی عوامل در محیط اطراف نوزاد، وجود دارند که ممکن است بیماری اگزما را شدیدتر کنند. یکی از این عوامل خشک شدن پوست است. بنابراین پیوسته پوست بدن نوزاد را مرطوب نگهدارید تا اگزما در نوزاد کنترل شود؛ خشکی شدید پوست شدت اگزما را افزایش خواهد داد. ‌

استفاده از شوینده های مناسب پوست نوزاد

روش دیگری که برای کنترل بیماری اگزما وجود دارد؛ استفاده از شامپو و صابون‌هایی که با پوست بدن نوزاد سازگاری داشته باشند. بسیاری از شوینده‌ها به علت داشتن مواد مضر، اگزمای نوزاد را بدتر می‌کنند؛ بنابراین بهترین راه حل این است که با تشخیص بیماری اگزما در نوزادان، با مشورت پزشک شوینده‌های مخصوص پوست بدن نوزاد را انتخاب کرده و استفاده کنید.

عدم استفاده از مواد معطر برای نوزاد

تجربیات نشان می‌دهد بسیاری از نوزادان مبتلا به اگزما، نسبت به مواد معطر که دارای رایحه‌های مختلفی هستند، حساسیت بسیار زیادی نشان می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت مواد معطر به نوعی اگزما را بدتر می‌کنند و استفاده از آنها برای نوزادانی که دچار بیماری اگزما هستند، به هیچ وجه مناسب نیست.

دقت در انتخاب رژیم غذایی نوزاد

همچنین غذاهایی که دارای طبع گرم بوده یا با بدن کودک سازگاری ندارند، مثل تخم مرغ، ممکن است تأثیرات اگزما را افزایش دهند. در صورتی که متوجه بیماری اگزما در نوزاد خود شدید، حتماً با یک مشاور تغذیه مشورت کنید و لیستی از غذاهایی که می‌توانید به کودک خود بدهید را تهیه کنید تا با مشکل شدیدتری مواجه نشوید.

دمای مناسب محیط قرارگیری نوزاد

کودک نباید در محیط گرم قرار بگیرد، گرما اگزما را بدتر می‌کند. در این حالت ممکن است نوزاد دچار بی‌قراری و ناآرامی شده و این موضوع خود بر تشدید بیماری اگزما تأثیرگذار است.

مدت زمان بهبودی اگزمای نوزادی

به طور معمول اگزما بیماری‌ نیست که پس از بروز در نوزادان، تا پایان عمر همراه آن‌ها بماند، لذا به مرور زمان برطرف خواهد شد. اما مدت زمان درمان اگزما در نوزادان مختلف، متفاوت است.

• ممکن است برخی از نوزادان از زمان تولد به اگزما مبتلا شده و تا ۶ یا ۷ سالگی بیماری اگزمای پوستی را داشته باشند. در این زمان که تقریباً طولانی است، والدین باید موارد کنترل کنندۀ بیماری اگزما را کاملاً رعایت کنند؛ در غیر این صورت بیماری اگزما  به سرعت تشدید خواهد شد.
• در برخی فرزندان حتی تا سن ۱۵ سالگی یا بیشتر نیز احتمال بروز بیماری اگزما وجود خواهد داشت.
• ممکن است اگزما به صورت موقت در نوزادان از بین برود و مجدداً در بزرگسالی خود را نشان دهد.
• مدت زمان بهبودی اگزما در نوزادانی که دچار موارد شدید این بیماری نشده‌اند، چند ماه بیشتر نیست و با کنترل و استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص، به مرور زمان از بین خواهد رفت.
• با توجه به اینکه اگزمای پوستی یک بیماری ژنتیکی است، این احتمال وجود دارد که فرزند دقیقاً علائم والدین خود را نشان دهد و حتی مدت زمان بیماری او نیز به والدین خود شباهت داشته باشد.

روش‌ های درمان و کنترل بیماری اگزما در نوزادان

روش درمان و کنترل اگزما در نوزادان توسط پزشک یا به کمک والدین انجام می‌شود. معمولاً پزشکان نوعی کرم و پماد مخصوص را برای درمان بیماری اگزما، تجویز می‌کنند. در کنار درمان‌های تجویز شده توسط پزشک متخصص، والدین نیز می‌توانند از روش‌هایی برای کنترل بیماری اگزما استفاده کنند که در این قسمت این روش‌ها را بیان خواهیم کرد.

۱.استفاده از لباس ‌ها و حوله ‌های نرم

 یکی از موارد تشدید کنندۀ بیماری اگزما در نوزادان، برخورد لباس‌های زیر با پوست نوزاد است. از آنجایی که بیماری اگزما در بخش‌های مختلف پوست بدن بروز می‌کند، لباس‌های نوزاد باید نخی باشند. همچنین برخی از پارچه‌ها به خودی خود باعث بروز حساسیت می‌شوند؛ بنابراین باید لباس‌های نخی و نرم برای نوزاد استفاده کنید.

هر بار که از حولۀ حمام برای خشک کردن بدن نوزاد استفاده می‌کنید، سعی کنید این کار را با ملایمت انجام دهید و محکم حوله را روی بدن نوزاد نکشید؛ زیرا هر بار برخورد محکم حوله با سطح پوست نوزاد، باعث تشدید التهابات پوستی شده و برای نوزاد بسیار دردناک خواهد بود.

۲.استفاده از آب ولرم

همانطور که قرار گرفتن در یک محیط گرم باعث تشدید بیماری اگزما در نوزادان می‌شود، استفاده از آب داغ برای استحمام نیز همان شرایط را ایجاد خواهد کرد. به همین دلیل سعی کنید به هیچ وجه با استفاده از آب داغ، کودک را حمام نکنید. استفاده از آب ولرم که دارای دمای معتدلی باشد، بهترین شرایط برای حمام کردن نوزاد است.

آب داغ قرمزی و تورم روی سطح پوست نوزاد را چندین برابر می‌کند. شما این موضوع را به خوبی با گریه‌های نوزاد متوجه خواهید شد. آب داغ علاوه بر اینکه برای نوزاد آزاردهنده است، باعث خشکی پوست نوزاد نیز خواهد شد. همانطور که در ابتدای این مقاله از مجموعه ۳۰ سیب ذکر شد، خشکی پوست نوزاد یکی از عواملی است که باعث تشدید بیماری اگزمای پوستی می‌شود؛ بنابراین سعی کنید همواره پوست بدن نوزاد را مرطوب نگه دارید. همچنین می‌توانید برای مرطوب نگه داشتن پوست بدن نوزاد، از آبرسان‌های طبیعی و گیاهی استفاده کنید.

۳.نظافت محیط خانه

 یکی از عوامل مهمی که باعث تشدید بیماری اگزمای نوزادی می‌شود، آلودگی محیط خانه است. به عنوان مثال اگر حیوان خانگی دارید؛ حتماً حیوان را از نوزاد دور کنید و پیوسته محیط خانه را آلودگی هوا و گردغبار، تمیز کنید. تمام این آلودگی‌ها ممکن است روی پوست نوزاد نشسته و اگزمای پوستی را تحریک کنند؛ در نتیجه التهابات و تورم سطح پوست نوزاد بیشتر خواهد شد.

۴. استفاده از آب زیاد و کمپرس یخ

• هرچه بدن نوزاد را مرطوب نگهدارید و دمای پوست را پایین‌تر بیاورید، احتمال بهبود بیماری اگزما، افزایش پیدا خواهد کرد.
• وقتی نوزاد رشد کند و به سنین بالاتر برسد، احتمال اینکه به دلیل بیماری اگزما، بیشتر اذیت شود، وجود خواهد داشت. زیرا بیماری اگزما و خارش همراه با آن، جدا از مشکلات پوستی که به همراه دارد، ممکن است زندگی کودک یا نوجوان را مختل کند. به عنوان مثال زمانی که فرزند شما خارش شدید یا حس درد در ناحیۀ تحت درمان داشته باشد، انجام کارهای روزانه برای او بسیار سخت خواهد بود.
• بنابراین هر چه در دوران نوزادی این بیماری بهتر کنرل و درمان شود، فرزند شما در دوران بزرگسالی راحت‌تر خواهد بود. مرطوب نگه داشتن بدن نوزاد باعث می‌شود بیماری اگزما بهتر شده و التهابات پوستی کاهش یابد.
• هر چند وقت یک بار از کمپرس یخ در ناحیۀ تحت درمان استفاده کنید و آب رسانی به بدن را هرگز فراموش نکنید.

۵.ایجاد یک محیط به دور از تنش برای نوزاد

اگر احساس کردید در هر محیطی تنش، استرس و نگرانی وجود دارد، فرزند خود را از آن محیط دور کنید. نوزادان خیلی زود متوجه این تنش و اضطراب در محیط شده و بیماری اگزما و خارش آنها شدید خواهد شد.

بهترین کرم برای درمان اگزما نوزادان

یکی از کرم‌های رایجی که در بیشتر مواقع برای درمان اگزما مورد استفاده قرار می‌گیرد، کورتیزون است که یک پماد استروئیدی مناسب برای درمان اگزما به شمار می‌رود. با مراجعه به پزشک و تشخیص وی ممکن است پمادهای دیگری را تجویز کند. در اکثر مواقع برای نوزادان، کورتیزون تجویز می‌شود تا سطح پوست را بهبود ببخشد. این پماد با توجه به تجویز پزشک، طی یک روز یک الی دو مرتبه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بهتر است پماد کورتیزون را به آرامی روی سطح ماساژ دهید. البته برخی پمادهای دیگر نیز وجود دارند که شامل مواد استروئیدی نبوده و امروزه به وفور برای درمان بیماری اگزما مورد استفاده قرار می‌گیرند. توجه داشته باشید بدون تجویز پزشک، پماد کورتیزون را از داروخانه دریافت نکنید، زیرا این پماد دارای مقادیر مختلفی از استروئید است. به همین دلیل در صورتی که بیشتر از حد لازم از پماد کورتیزون برای نوزاد استفاده کنید، احتمال تشدید بیماری اگزما نیز وجود خواهد داشت.

سخن پایانی

 در این مقاله از مجموعه سی سیب به طور کامل دربارۀ اگزمای پوستی نوزادان و روش‌های درمان و علل آن صحبت کردیم. بیماری اگزما یکی از بیماری‌های پوستی رایج در بسیاری از نوزادان است که ممک است از چند ماه تا چند سال روی سطح بدن نوزاد باقی بماند. در بیماری اگزما، قرمزی و التهاب روی سطح پوست ظاهر می‌شود که با خارش و تورم همراه بوده و ممکن است بیشتر شده و روی بخش‌های مختلف بدن پخش شوند. نوزاد نباید مناطق تحت دران را بخاراند، به همین دلیل سعی کنید همواره ناخن کودک را کوتاه کنید بلکه توانایی فشار آوردن به محل زخم را نداشته باشد. همچنین از روش‌هایی که در این مقاله برای درمان بیماری اگزما ذکر شد، حتماً استفاده کنید تا خیلی زود کودک شما بهبود پیدا کند.