فتوتراپی در منزل بسیار ایمن و آسان و بدون درد است و به کودک شما آسیبی نمی رساند. مدت زمانی که نوزاد شما به درمان با فتوتراپی نیاز دارد در نوزادان مختلف متفاوت است.همچنین زمان مورد نیاز برای دریافت نورِ کافی در بیمارستان و منزل متفاوت می باشد.
نوزاد معمولاً دو تا سه روز به درمان فتوتراپی نیاز دارد، اما گاهی اوقات این زمان افزایش پیدا میکند. در این مدت، اگر نوزاد شما در بیمارستان تحت فتوتراپی قرار بگیرد هر روز سطح بیلی روبین از طریق آزمایش خون یا روش های دیگر مانند استفاده از دستگاه بیلیروبینومتری و… مورد بررسی قرار می گیرد. اگر هم نوزاد شما در منزل تحت فتوتراپی باشد کارشناس متخصص به شما نحوه ارزیابی نوزاد از نظر بهبود زردی را آموزش میدهد.
در این مقاله شمارا با زمان مورد نیاز برای درمان فتوتراپی و تفاوت زمان درمان در بیمارستان و خانه آشنا می کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
نوزاد تازه متولد شده مبتلا به زردی چه مدت نیاز به نور درمانی دارد؟
راهنما و دستورالعمل خاصی برای مدت زمان دقیق فتوتراپی تنظیم نشده است. در بعضی موارد، نور درمانی تنها به مدت ۲۴ ساعت یا کمتر انجام می شود، اما گاهی ممکن است به مدت ۵ الی ۷ روز برای نوزاد ادامه داشته باشد. بنابراین نمی شود زمان مشخصی برای فتوتراپی تعیین کرد. اما به طور معمول بعد از ۲-۳ روز علائم ظاهری نوزاد مانند زرد بودن پوست یا سفیدی چشم از بین میرود، ولی این به معنای پایان درمان نیست، بلکه باید با آزمایش خون سطح بیلی روبین سرم بررسی شود و در صورتی که سطح بیلی روبین در محدوده نرمال باشد میتوان فتوتراپی را قطع کرد.
فتوتراپی خانگی چیست و چه زمان میتوان از آن بهره برد؟
” فتوتراپی” یعنی قرار دادن نوزاد در زیر دستگاه زردی برای دریافت نور کافی که می توان در محیط خانه با نظارت مناسب و درست انجام شود. فتوتراپی خانگی تنها باید در نوزادانی که سطوح بیلی روبین آنها در محدوده فتوتراپی متوسط و خفیف است، استفاده شود و این مدت زمان فتوتراپی ممکن است بیشتر از فتوتراپی بیمارستانی باشد. فتوتراپی خانگی می تواند مزایای خاصی مانند کاهش هزینه های بیمارستان، بهبود پیوند بین نوزاد و مادر، کاهش ابتلا به عفونت های بیمارستانی و… را داشته باشد.
چگونه می توان متوجه شد که فتوتراپی خانگی مؤثر بوده است؟
سطح بیلی روبین معمولاً هر روز با درمان کاهش می یابد. گاهی نشانه های زیر نشان دهنده ی درمان مؤثر و کاهش سطح بیلی روبین در نوزاد شما است :
- ادرار قهوه ای رنگ
- مدفوع قهوه ای/سبز شل
- کم شدن زردی پوست بدن
مدت زمان فتوتراپی خانگی به چه عواملی بستگی دارد؟
مدت زمان مورد نیاز برای فتوتراپی در منزل به میزان سطح بیلی رو بین خون و در واقع شدت زردی، وزن و شرایط جسمی نوزاد، سن نوزاد، نوع دستگاه فتوتراپی، میزان و شدت نور دستگاه فتوتراپی، وضعیت تغذیه نوزاد، وضعیت ادرار و مدفوع نوزاد بستگی دارد. همین امر باعث تفاوت زمانی برای درمان نوزادان میگردد.
انتخاب شدت نور در دستگاه زردی نوزاد چه تاثیری در مدت زمان فتوتراپی دارد؟
نور مورد استفاده در دستگاه فتوتراپی در تعیین مدت زمان فتوتراپی مؤثر است. به عنوان مثال، اگر نوزادی دارای سطح بالایی از بیلی روبین در خون خود باشد، باید در اسرع وقت نور درمانی با دستگاه فتوتراپی قوی مانند دستگاه های فتوتراپی بیمارستانی یا دستگاه های فتوتراپی ۶ یا ۸ لامپ، که میتوانند نور کافی در اختیار نوزاد قرار دهند، شروع کنیم. در این صورت سطح بیلی روبین در زمان کوتاه تری به حد نرمال خود باز میگردد و از بروز عوارض جبران ناپذیر زردی مانند فلج مغزی، کما، تشنج جلوگیری می شود.
در نتیحه شدت نور فتوتراپی و طول موج مناسب آن در مدت زمان فتوتراپی تاثیر مستقیمی دارد.
چگونه میتوان زمان فتوتراپی خانگی را با افزایش اثربخشی فتوتراپی کاهش داد؟
- هرچه سطح بیشتری از پوست بدن نوزاد در معرض تابش نور فتوتراپی باشد، به کاهش زمان فتوتراپی کمک می کند.استفاده همزمان از دو یا چند دستگاه زردی باعث می شود که در یک زمان مشخص سطح بیشتری از بدن نوزاد در معرض نور قرار گیرد.
در این حالت معمولا، در زیر نوزاد از دستگاه هایی مانند بیلی بلانکت یا همان پتوهای فیبروپتیک استفاده می شود و به صورت همزمان منبع نور دیگری معمولاً در بالای سر نوزاد قرار می گیرد.
- از دیگر عوامل مؤثر در افزایش دریافت نور کافی در هنگام فتوتراپی، میزان فاصله بین نوزاد و لامپ فتوتراپی می باشد. که با توجه به نوع لامپ مورد استفاده برای درمان، می توان این فاصله را تنظیم کنیم تا شاهد اثربخشی آن باشیم. مثلا اگر لامپ مورد استفاده فلوروسنتی باشد، چون گرمای زیادی تولید میکند، میتواند به نوزاد آسیب برساند و بهتر است در فاصله دورتری از نوزاد قرار بگیرد. اما لامپ های LED را میتوان در فاصله نزدیک تری از نوزاد قرار داد، چرا که گرمایش ناشی از آن ناچیز است، پس عملکرد درمانی بهتری دارد.
مقایسه فتوتراپی در بیمارستان یا منزل و مدت زمان آنها:
برخی از نوزادان قبل از خروج از بیمارستان نیاز به درمان دارند. برخی دیگر ممکن است در چند روزگی به بیمارستان مراجعه کنند.سطح بیلی روبین به طور کلی زمانی که نوزاد ۵ تا ۷ روزه است بیشترین میزان را دارد.
هنگامی که سطح بیلی روبین بسیار زیاد است یا به سرعت در حال افزایش است، کودک شما نیاز به اقدامات درمانی در بیمارستان دارد.که یکی از این اقدامات درمانی استفاده از دستگاه های فتوتراپی بیمارستانی است، تا هنگامی که سطح بیلی روبین به اندازه کافی پایین بیایید و نوزاد ایمن باشد.در این زمان ارائه دهندگان خدمات درمانی فتوتراپی را متوقف می کنند و نوزاد را به خانه می فرستند. سپس سطح بیلی روبین فرزند شما باید ۱۲ ساعت یک بار پس از توقف درمان بررسی شود تا از عدم افزایش مجدد آن اطمینان حاصل شود.
اما اگر سطح بیلی روبین خیلی زیاد نباشد یا به سرعت افزایش نمی یابد، می توانید با استفاده از دستگاه های فتوتراپی خانگی مانند پتو فیبر نوری که دارای نورهای بسیار کوچک درخشان است یا انواع دیگری از دستگاه های فتوتراپی خانگی برای درمان زردی نوزاد خود اقدام کنید.فتوتراپی خانگی معمولاً به مدت ۳۰ دقیقه هر ۳ تا ۴ ساعت متوقف می شود تا بتوانید به نوزاد خود غذا بدهید.
درمان تا زمانی ادامه می یابد که سطح بیلی روبین نوزاد شما در محدوده نرمال باشد که معمولا ۱ تا ۲ روز طول میکشد. اما در نهایت، سطح بیلی روبین نوزاد باید در عرض ۲ تا ۳ روز بعد از توقف فتوتراپی دوباره بررسی شود.
علت تفاوت زمان فتوتراپی در بیمارستان و خانه چیست؟
- دستگاه فتوتراپی بیمارستانی می تواند عملکرد قوی تری نسبت به دستگاه فتوتراپی خانگی در درمان زردی (ایکتر) نوزاد داشته باشد. پس می توان گفت که در شرایط یکسانی از شدت بیماری، زردی با دستگاه فتوتراپی بیمارستانی در مدت زمان کوتاه تری نسبت به دستگاه خانگی درمان می شود.
- در صورتیکه دستگاه های فتوتراپی خانگی را از مراکز غیر معتبر تهیه کنید ممکن است از عمر لامپ ها خیلی گذشته باشد یا لامپ ها حتی شکسته باشند، همین امر باعث کاهش عملکرد درمانی دستگاه های خانگی می شود و درمان زردی نوزاد در مدت زمان وطولانی تری انجام می شود.پس قبل از شروع درمان، حتما دستگاه را از مراکز معتبر و با نشان استاندارد تهیه کنید تا از نظر کیفیت و عملکرد مناسب دستگاه مطمئن باشید.
این نکته را فراموش نکنید: که در صورتیکه زردی نوزاد در متوسط و خفیف هست و با مشورت پزشک امکان درمان زردی نوزاد در منزل وجود دارد، دستگاه های فتوتراپی خانگی به دلیل اینکه در محیط ایمن تر و در کنار مادر انجام می گیرید به دستگاه های بیمارستانی الویت دارند.
حرف پایانی
قبل از هر چیزی شما باید با پزشک در مورد طول مدت درمان مشورت کرده و به صورت منظم نوزاد را برای انجام آزمایش‌های مورد نیاز نزد پزشک ببرید تا کودک به طور کامل درمان شود. گاهی ممکن است پس از قطع فتوتراپی به دلیل بازگشت عوارض زردی، با تشخیص پزشک فتوتراپی و درمان زردی دوباره انجام شود. یعنی مجموعه ای از عوامل مانند نوع و شدت زردی نوزاد، نوع و روش درمانی و سایر فاکتورهایی که قبلا ذکر کردیم میتواند در روند درمان خانگی زردی نوزاد تاثیر بگذارد. بنابراین با قطع فتوتراپی تحت نظر پزشک، سطح بیلی روبین به طور مداوم کنترل شود تا از بازگشت و بروز عوارض ناشی از زردی جلوگیری به عمل آید.
