وقتی اولین ریشه دندان های شیری در لثه شکل می گیرد دندان درآوردن کودکان شروع می شود. دوران دندان درآوردن برای والدین تقریبا سخت می گذرد زیرا تغییراتی که در دهان کودک ایجاد می شود با درد، سوزش و خارش همراه است که موجب بیقراری و کسالت کودک می شود. در این مقاله از سایت سی سیب به بررسی زمان تخمینی دندان درآوردن کودکان و علائم آن پرداخته ایم. مطالعه این مقاله را به شما والدین عزیز توصیه می کنیم. همراه ما باشید.
زمان دندان درآوردن کودکان
زمان دندان درآوردن در کودکان متفاوت است و اولین مرواریدهای سفید کوچکی که ظاهر می شوند می تواند از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت باشد. دندان درآوردن معمولاً حدود چهار تا هشت ماهگی با دندان های جلوی پایین شروع می شود و تا ۳۰-۳۶ ماهگی ادامه می یابد. در طول دوره دندان درآوردن علائمی مانند تحریک پذیری، اختلال در خواب، تورم یا التهاب لثه ها، آبریزش آب دهان، بی اشتهایی، بثورات پوستی اطراف دهان، تب خفیف، اسهال، افزایش گاز گرفتن و مالیدن لثه و حتی مالش گوش وجود دارد. طبق مقاله ای از مجله دندانپزشکی بریتانیا، این علائم توسط ۷۰ تا ۸۰ درصد والدین گزارش شده است. در ادامه مقاله علائم دندان درآوردن را به شکل کامل تر توضیح می دهیم.
علائم و نشانه های رایج دندان درآوردن چیست؟
آغاز دندان درآوردن کودک در حوالی ۴تا ۶ ماهگیست و این همان زمانی است که ایمنی بدن کودک در حال در حال ایجاد شدن است. در این مدت، نوزادان در برابر عفونت های جزئی آسیب پذیر می شوند. از آنجایی که این دو تغییر (دندان درآوردن و شکل گیری سیستم ایمنی) در حال رخ دادن هستند، علائم دندان درآوردن ممکن است با یک بیماری جزئی یا سرماخوردگی اشتباه گرفته شود. در ادامه برخی از رایج ترین علائم دندان درآوردن کودکان را توضیح می دهیم.
۱. ریزش آب دهان
دندان درآوردن می‌تواند باعث تحریک آب دهان شود و گاهی اوقات شما شاهد ریزش آب دهان کودکتان هستید. آبریزش از دهان برای اکثر کودکان بین ۱۰ هفتگی تا ۴ ماهگی شروع می شود و می تواند تا پایان دوره دندان درآوردن کودک ادامه یابد. اگر متوجه شدید که پیراهن‌های کودکتان دائماً خیس هستند، برای راحتی و تمیزی بیشتر، از پیش بند استفاده کنید. برای جلوگیری از ترک خوردن پوست و مرطوب ماندن دائمی، چانه و اطراف دهان او را در طول روز دائما پاک کنید.
۲. بثورات دندانی
آبریزش مداوم از دهان باعث چروکیدگی، ترک خوردن، قرمزی و بثورات اطراف دهان، چانه و حتی گردن و سینه‌اش شود. پاکسازی دائمی پوست صورت و چانه کودک به جلوگیری از بثورات پوستی کمک می کند. همچنین می توانید با وازلین یا کرم های کودک یک سد رطوبتی برای اطراف دهان ایجاد کنید.
۳. سرفه
بزاق اضافی تولید شده در هنگام دندان درآوردن می تواند باعث سرفه یا تهوع گاه به گاه شود. اگر سرفه نوزاد شما ادامه داشت یا با تب بالا و علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا همراه بود، با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. تب بالا همراه با علائم سرماخوردگی و آنفولانزا مربوط به دندان درآوردن نیست، بلکه در واقع نشانه عفونت و بیماری است.
۴. گاز گرفتن
فشار ناشی از ریشه زدن دندانها در زیر لثه باعث ایجاد ناراحتی زیادی در نوزاد می شود که با فشار متقابل (معروف به جویدن و گاز گرفتن) می توان آن را تسکین داد.
چگونه به گاز گرفتن و گاز گرفتن نوزادتان کمک کنید؟ هر چیزی که سرد باشد عالی عمل می کند! بستنی های میوه ای منجم شده، اسباب بازی های ویژه دندانی کودک که سرد و سفت باشند بهترین وسیله برای تسکین درد و بهبود خارش لثه های کودک است. برای انتخاب اسباب بازی دندانی کودک دقت داشته باشید که شکل و ابعاد آن ایمن باشد و تیزی یا سطح برنده ای که به لثه ها آسیب بزند نداشته باشد.
۵. گریه کردن یا ناله کردن
التهاب بافت حساس لثه درد، سوزش و خارشهای مداوم ایجاد می کند که موجب ناراحتی، گریه و بیقراری کودک می شود. دندانهای اول معمولاً بیشترین درد را دارند (همانطور که دندانهای آسیاب، چون بزرگ‌تر هستند). خوشبختانه، بیشتر نوزادان در نهایت به احساس دندان درآوردن عادت می کنند و در ادامه زیاد اذیت نمی شوند.
۶. تحریک پذیری
بیقراری و تحریک پذیری کودک در ماهها و روزهای نخست دندان درآوردن زیاد است و به مرور کمتر می شود. فشاری که ریشه دندانها به لثه وارد می کنند موجب افزایش حساسیت ،تحریک دهان و لثه کودک می شود و او را بداخلاق تر و حساس تر می کند!
۷. امتناع از خوردن
قرار دادن جسم سفت در دهان و روی لثه کودک موجب آرامش و تسکین درد او می شود. اما مکیدن سینه مادر هنگام شیر خوردن ممکن است باعث بدتر شدن درد لثه نوزاد در حال دندان شود. به همین دلیل است که کودکان زمان دندان درآوردن در شیرخوردن بیشتر دچار مشکل شوند و زمانی که دردشان بهتر نشود بیشتر ناامید می شوند. همچنین کودکانی که غذاهای جامد می خورند بی اشتها می شوند و از غذا خوردن امتناع می کنند.
۸. شب بیداری
با شروع بیرون آمدن ریشه های کوچک دندان، درد و سوزش لثه ها استراحت شبانه او را مختل می کند و ساعات خواب او نامنظم می شود.
۹. مالیدن گوش و گونه
کودکانی که دندان‌هایشان در می‌آید ممکن است با عصبانیت گوش‌هایشان را بکشند یا گونه‌ها و چانه‌شان را بمالند. درد در لثه ها (به ویژه از رویش دندان های آسیاب) در جاهای دیگر نیز احساس می شود، زیرا لثه ها، گوش ها و گونه ها مسیرهای عصبی مشترک دارند. به خاطر داشته باشید که کشیدن گوش نشانه خستگی کودک و عفونت گوش نیز می تواند باشد، بنابراین به سایر علائم نیز توجه داشته باشید.
چگونه به مالش گونه و کشیدن گوش کودک خود کمک کنید؟ سعی کنید لثه ها را با انگشت تمیز به مدت یک تا دو دقیقه مالش دهید و ماساژ دهید تا به آرامش و تسکین درد کمک کنید.
۱۰. هماتوم لثه
متوجه یک توده مایل به آبی در زیر لثه های کودک خود شده اید؟ ممکن است یک هماتوم لثه یا خونی باشد که به دلیل رویش دندان در زیر لثه گیر کرده است و جای نگرانی نیست. کمپرس سرد روی لثه ها می تواند این حالت را تسکین دهد.
۱۱. اسهال
بسیاری بر این باورند که افزایش بزاق تولید شده در هنگام دندان درآوردن می تواند باعث شل شدن مدفوع شود. به خاطر داشته باشید که اسهال می تواند نشانه عفونت جدی تری نیز باشد، بنابراین اگر مدفوع آبکی شد با پزشک تماس بگیرید، زیرا نوزاد شما در معرض خطر ابتلا به این بیماری است. اگر اسهال با استفراغ یا تب بالا همراه باشد، ویزیت کودک توسط پزشک ضروری است.
ترتیب رویش دندانهای شیری
معمولاً دندانهای شیری ابتدا از مرکز لثه رشد می کنند و سپس رویش دندانها از طرفین لثه ها صورت می گیرد.
دندانهای مرکزی (دو عدد در مرکز دهان؛ معمولاً جفت پایینی ابتدا و سپس جفت بالایی):
دندانهایی پایینی، معمولاً اولین دندان هایی هستند که در ۵ تا ۷ ماهگی جوانه میزنند.
دندانهای بالایی، در حدود ۹ تا ۱۱ ماهگی ظاهر می شوند.
دندانهای جانبی (نقطه بعدی از وسط):
جانبی پایین، این دندان ها در حدود ۱۰ تا ۱۲ ماهگی ظاهر می شوند.
جانبی بالا، این دندان ها در حدود ۹ تا ۱۱ ماهگی ظاهر می شوند.
دندان های آسیاب اول، این دندان ها در حدود ۱۲ تا ۱۶ ماهگی ظاهر می شوند
دندان نیش (در دو طرف دندانهای جانبی)، این دندانها در حدود ۱۶ تا ۲۰ ماهگی جوانه می زنند.
دندان آسیاب دوم (در قسمت انتهایی لثه)، این دندان ها در حدود ۲۰ تا ۳۰ ماهگی ظاهر می شوند.
اکثر کودکان تا ۲ و نیم سالگی تمام دندان های شیری خود را خواهند داشت.
سخن آخر
دندان درآوردن کودکان از ۴ ماهگی آغاز و تا ۲سالگی ادامه می یابد. زمان دندان درآوردن در همه کودکان یکسان نیست و پیش بینی قطعی برای زمان آن وجود ندارد و تنها می توان یک بازه زمانی خاص را در نظر گرفت. رویش دندانها در کودکان با تب، بیقراری، افزایش حساسیت، نامنظم شدن ساعات خواب و در برخی مواقع مشکلات گوارشی همراه است. برای بهبود و تسکین درد لثه ها می توان از کمپرس سرد، دندانی های ویژه کودک و مسکن های دارویی(طبق تجویز پزشک) استفاده کرد.
