ابتلا به بیماری یبوست نه تنها در زمان بارداری بلکه در هر شرایط خاص دیگری برای افراد می‌تواند آزاردهنده باشد. در زمان یبوست مشکلات مربوط به روده باعث می‌شود که دفع شما راحت انجام نشود. در نتیجه ممکن است هنگام دفع، درد یا سوزش داشته باشید.
علاوه بر این، ممکن است تجمع بیش از حد مواد زائد درون بدن، برای شما مشکل ساز باشد. خطر ابتلا به بیماری یبوست، متأسفانه در زمان بارداری بیشتر از سایر مواقع افزایش می‌یابد. تحقیقاتی که طی چند سال اخیر انجام شده است نشان می‌دهد، بیشتر بانوان در زمان بارداری دچار بیماری یبوست می‌شوند و این بیماری را با شدت‌های مختلفی تجربه خواهند کرد.
البته با توجه به تغذیۀ مادر باردار، ممکن است احتمال بروز یبوست نیز وجود نداشته باشد. با توجه به اینکه شخص دوران بارداری را سپری می‌کند، بروز مشکلات شکم و روده بسیار آزاردهنده خواهد بود. برخی از مواد غذایی می‌تواند به شخص کمک کند تا این مشکلات برطرف شود. اما به طور کلی روش‌های درمانی متعددی برای درمان یبوست وجود دارند. در ادامه این مقاله از مجموعه سی سیب به طور کامل دربارۀ یبوست در بارداری و علل و روش‌های درمان آن به طور کامل صحبت خواهیم کرد. بنابراین تا پایان این مقاله با ما همراه باشید
دلایل بروز یبوست در بارداری چیست؟
بیماری یبوست منشا ثابتی ندارد و ممکن است هر علتی در بدن، باعث بروز این بیماری شود. در ادامه برخی از مهمترین دلایل بروز یبوست در بارداری را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
۱.مصرف مواد غذایی نامناسب
تقریباً همۀ افراد علت اصلی بروز بیماری یبوست را مصرف انواعی از مواد غذایی می‌دانند که باعث تغییر حرکات مواد غذایی درون روده و در نتیجه کاهش میزان دفع می‌شود. به طور کلی برخی از مواد غذایی روان کننده هستند و مصرف بهتر است، مصرف این مواد خوراکی، به صورت منظم در طول ماه انجام شود تا به بیماری یبوست دچار نشوید. هر عاملی که باعث خشک شدن روده‌ها شود، رابطۀ مستقیمی با بروز بیماری یبوست دارد.
از جمله غذاهایی که خطر ابتلا به بیماری یبوست را برای شما افزایش می‌دهند، مواد غذایی هستند که فیبر زیادی ندارند. غذاهایی که حاوی فیبر باشند، نه تنها برای شما مفید هستند و مقدار زیادی پروتئین و مواد غذایی مفید را به بدن شما می‌رسانند، بلکه قادراند رطوبت روده را حفظ کرده و مانع از بروز یبوست شوند. معمولاً مواد غذایی قندی مثل شیرینی‌های مختلف یا کیک که درون آنها موادی مثل آرد به کار برده شده است، خطر ابتلا به بیماری یبوست را در زمان بارداری افزایش می‌دهد.
بنابراین سعی کنید در زمان بارداری میزان مصرف این نوع مواد غذایی را کاهش دهید. در مقابل سعی کنید از روغن زیتون یا مواد غذایی روان کننده، نه به صورت افراطی، بلکه به صورت کاملاً متعادل استفاده کنید.
۲.کم آبی بدن
یکی از مهمترین دلایلی که باعث می‌شود مادران باردار در طول بارداری، به بیماری یبوست مبتلا شوند، کم آبی بدن است. مادر باردار باید به صورت روزانه چند لیوان آب مصرف کند تا مواد معدنی لازم برای بدن را تأمین کنند. با توجه به اینکه بسیاری از مادران باردار در این دوران دچار حالت تهوع هستند، مقدار زیادی از آب بدن خود را از طریق دفع مواد غذایی از دست خواهند داد.
بنابراین نه تنها نوشیدن میزان آب کم، طی شبانه روز باعث بروز یبوست می‌شود، بلکه مصرف پایین مواد غذایی یا بی اشتهایی نیز باعث ایجاد یبوست خواهد شد. در صورتی که احساس کردید در زمان بارداری به بی اشتها هستید یا پیوسته دچار رفلاکس معده می‌شوید، سعی کنید از طریق روش‌های مختلفی مثل مصرف مواد غذایی که به آنها علاقمند هستید، آب بدن خود را تأمین کنید تا به بیماری یبوست مبتلا نشوید.
۳.تاثیر هورمون های پروژسترون و استروژن
در بدن بانوان، هورمون‌هایی به نام پروژسترون و استروژن وجود دارد که در زمان بارداری، میزان ترشح آنها در بدن دستخوش تغییر شده و ممکن است افزایش یا کاهش یاسد. هرگونه تغییرات هورمونی، نه تنها بر ظاهر و سبک زندگی شما تأثیر گذار است، بلکه می‌تواند بر اندام‌های داخلی بدن نیز تأثیر گذار باشد.
- تأثیرات هورمون پروژسترون و استروژن در بدن مادر باردار به شرح زیر است.
- روحیات و خُلق و خوی بسیاری از بانوان باردار، به دلیل تغییرات هورمونی عوض می‌شود.
- همچنین ممکن است مشکلات دیگری مثل ریزش مو یا تشکیل لکه‌های پوستی نیز در مادر باردار مشاهده شود.
- یکی از تأثیرات مهم ترشح هورمون‌های پروژسترون و استروژن در بدن مادر باردار تاثیر بر حرکات روده‌ای است. روده بزرگ هنگام حرکت مواد زائد، دچار انقباض‌های خاصی است. ترشح این هورمون‌ها، می‌تواند این انقباض‌ها را کاهش داده یا تغییر دهد. در نتیجه فعالیت روده بزرگ با محدودیت مواجه می‌شود و نمی‌تواند مانند قبل باعث دفع مواد زائد شود.
توجه داشته باشید هر چه میزان یبوست شدیدتر باشد، شما برای مدت زمان بیشتری تخلیه نخواهید داشت. این موضوع باعث می‌شود مواد زائد برای مدت طولانی‌تری در روده بزرگ شما باقی بماند و این موضوع بسیار خطرناک است.
۴.مصرف مکمل های معدنی
بسیاری از مادران باردار برای اینکه بتوانند مواد معدنی لازم را به جنین خود برسانند، از مکمل‌های معدنی استفاده می‌کنند. رایج‌ترین مکملی که در زمان بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد، مکمل آهن است که از طریق قرص یا کپسول وارد بدن می‌شود.
اگرچه بخشی از آهن موجود در کپسول یا قرص جذب خون شده و میزان آهن بدن را افزایش می‌دهد، اما هیچ وقت نمی‌توان گفت جذب عنصر آهن توسط کپسول یا قرص به صورت صد در صد انجام می‌شود. یعنی بخشی از آن از بدن دفع می‌شود. این بخش دفع شده ابتدا وارد روده بزرگ می‌شود و به سایر مواد زائد یا مواد غذایی که در روده بزرگ قرار دارند، متصل می‌شود. در نتیجه مانع از حرکت مواد زائد شده و باعث بروز یبوست می‌شود.
روش های درمان یبوست
همانطور که بروز بیماری یبوست دلایل و علت‌های مختلفی دارد، روش‌های درمانی متفاوتی نیز برای هر کدام از آنها وجود دارد که در ادامه برخی از روش‌های درمانی بیماری یبوست را برای شما بیان می‌کنیم.
۱.آب بنوشید
کم آبی در بدن، می‌تواند بسیار خطرناک بوده و باعث بروز یبوست در بارداری شود. مصرف زیاد آب باعث می‌شود روده‌ها همیشه رطوبت کافی را داشته و عملکرد بهتری ارائه دهند. سعی کنید فقط به نوشیدن آب اکتفا نکنید. تا جایی که می‌توانید مایعات و نوشیدنی‌های سالم دیگر را نیز مصرف کنید. به خصوص نوشیدنی‌های حاوی ویتامین مثل آب پرتقال، در زمان بارداری برای شما بسیارمناسب هستند.
در زمانی که باردار نیستید، به طور معمول ۶ تا ۸ لیوان آب در طول روز مصرف می‌کنید. ولی در زمان بارداری باید مصرف مایعات را افزایش داده و به حدود ۱۰ تا ۱۱ لیوان آب یا مایعات در روز برسانید. هرچه که میزان بیشتری مایعات وارد بدن شما شود، رطوبت بیشتری جذب روده‌ها خواهد شد و در نتیجه عملکرد دفع مواد زائد نیز بهتر انجام می‌شود.
۳.مکمل های معدنی را کاهش دهید
اگر طبق تجویز پزشک باید مکمل‌های معدنی مصرف کنید تا میزان عناصری مثل آهن در بدن شما افزایش یابد، و در صورتی که احساس کردید به مصرف مکمل آهن آلرژی دارید و بعد از مدتی دچار بیماری یبوست شده‌اید، سعی کنید در صورتی که مقدور است به طور کل مکمل آهن را حذف کنید یا میزان مصرف آن را بسیار پایین بیاورید.
به جای آن می‌توانید آهن بدن خود را از طریق روش‌های دیگری مثل مواد غذایی که دارای آهن هستند جذب کنید. سعی کنید از گوشت قرمز یا حبوباتی مثل عدس و اسفناج استفاده کنید تا میزان مواد معدنی در بدن شما کاهش پیدا نکند.
۴.حرکات ورزشی داشته باشید
برخی از مادران باردار تصور می‌کنند به دلیل اینکه در دورۀ بارداری قرار دارند، نباید هیچ گونه حرکات ورزشی انجام دهند. اما در واقع ورزش و انجام فعالیت‌های بدنی در زمان بارداری، نه تنها می‌تواند برای حفظ سلامت جسمانی مادر مفید باشد، بلکه درد زایمان را نیز کاهش خواهد داد.
به عنوان مثال؛ ورزش‌هایی مثل یوگا امروزه برای مادران باردار بسیار مفید است. البته در هر صورت باید هنگام ورزش متعادل رفتار کرده و حرکات ورزشی خیلی سنگین انجام ندهید. ورزش کردن باعث می‌شود حرکات روده‌ای در بدن شما راحت‌تر انجام شود. در نتیجه مواد غذایی بهتر دفع می‌شود.
۵.مواد غذایی روان کننده مصرف کنید
اگر میزان یبوست در بدن شما خیلی شدید بود، بهتر است از مواد غذایی روان کننده استفاده کنید. این مواد غذایی دارای تنوع بسیار زیادی هستند و به راحتی به درمان یبوست کمک می‌کنند. گاهی اوقات یکی از مشکلاتی که در بیماران مبتلا به یبوست به وجود می‌آید، این است که ابتدا با مصرف مواد غذایی روان کننده برای مدت زمان کوتاهی یبوست آنها درمان می‌شود.
این مدت زمان کوتاه می‌تواند از چند روز تا چند هفته باشد، ولی مجددا بعد از دورۀ زمانی خاصی دچار بیماری یبوست می‌شوند. این موضوع نشان می‌دهد که راه حل درمان بیماری شما، به مواد غذایی ملین و روان کننده مربوط نمی‌شود. بلکه باید ابتدا منشاء اصلی بیماری یبوست در بدن خود را تشخیص دهید و سپس برای درمان اقدام کنید.
برخی مواد غذایی مناسب برای کاهش میزان یبوست
- اگر به خشکبار علاقه دارید، برخی از میوه‌های خشک مثل انجیر خشک یا زردالو می‌تواند برای شما مفید باشد.
- همچنین روغن‌های گیاهی مثل روغن نارگیل یا روغن زیتون نیز برای درمان بیماری یبوست مناسب است.
- مصرف کره حیوانی را نیز برای درمان یبوست فراموش نکنید.
- یکی دیگر از مواد غذایی که به درمان یبوست کمک می‌کند، مصرف گیاهان و سبزیجات است. اسفناج یا کلم بروکلی برای جلوگیری از یبوست بسیار مفید است.
۶.عدم انقباض مجاری دفع
یکی از موضوعاتی که خطر بیماری یبوست را تشدید می‌کند، انقباض و وارد کردن فشار در زمان دفع است. هنگامی که قصد دفع مواد غذایی را دارید، سعی کنید دچار اضطراب و استرس نشوید و نگرانی از این بابت نداشته باشید. هر چه که میزان اضطراب و استرس شما در رابطه با بیماری یبوست افزایش پیدا کند، انقباض مجاری دفع افزایش پیدا کرده و در نتیجه بیماری یبوست در شما تشدید خواهد شد.
همچنین ممکن است برخی افراد تصور کنند با وارد کردن فشار بیش از حد به مجاری دفع، می‌توانند مشکل یبوست را حل کنند. این روش نه تنها درمانی برای بیماری یبوست نیست، بلکه در صورتی که بیماری یبوست معمولی داشته باشید، بیماری شما با انجام این کار، به یک بیماری یبوست خطرناک تبدیل می‌شود.
۷.ماساژ دادن ناحیه زیر شکم
گاهی اوقات ماساژ دادن ناحیۀ زیر شکم، به شما کمک می‌کند حرکات روده‌ای راحت‌تر انجام شده و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری یبوست در بدن شما کاهش یابد. به همین دلیل، بهتر است به صورت روزانه حرکات آرامی را به صورت ماساژ روی سطح شکم داشته باشید.
اگر با این روش، نتیجه دلخواه خود را کسب نکردید، می‌توانید از طب سوزنی کمک بگیرید. طب سنتی و طب سوزنی نیز می‌تواند در درمان بیماری یبوست به شما کمک کند. از قدیم الایام معمولاً برای درمان بیماری یبوست در بارداری یا در کل برای همۀ افراد، از طب سوزنی استفاده می‌شد. اما برای انجام این کار حتما با متخصص خود مشورت کنید.
علائم یبوست در بارداری چیست؟
بروز یبوست در زمان بارداری برای همۀ افراد با یک نشانه ظاهر نمی‌شود. برخی از افراد، ممکن است علائم متفاوتی را برای بروز بیماری یبوست داشته باشند. هم چنین علائمی که هنگام بارداری بروز می‌دهید، می‌تواند به شدت بیماری یبوست نیز مربوط باشد.
- برای برخی از افراد که شدت بیماری یبوست در بدن آنها بسیار زیاد است، امکان خونریزی از مقعد نیز وجود دارد. این افراد باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند تا مشکل آنها با مصرف دارو و تحت نظر پزشک، برطرف شود.
- یکی از ساده‌ترین علائم یبوست در بارداری، این است که هنگام دفع مدفوع، درد یا سوزش شدید احساس کنید.
- همچنین در صورتی که میزان دفع مدفوع، نسبت به زمان گذشته کاهش چشمگیری داشته باشد، به احتمال زیاد به نوعی از بیماری یبوست مبتلا شده‌اید. گاهی اوقات ممکن است مدفوع شما سفت شود.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل در رابطه با بیماری یبوست در زمان بارداری برای شما صحبت شد. بیماری یبوست در بارداری اگر چه برای بسیاری از مادران باردار ممکن است نگران کننده باشد، اما به خوبی قابل کنترل است.
اگر تمامی مواردی که در این مقاله بیان شد را رعایت کنید، مثلا مکمل‌های آهن یا مواد غذایی که حاوی آرد هستند مثل ماکارونی یا نان را به صورت متعادل مصرف کنید، به احتمال زیاد به بیماری یبوست در بارداری مبتلا نخواهید شد یا اگر مبتلا شوید، می‌توانید به راحتی با مصرف مواد غذایی روان کننده، آن را درمان کنید.
