طی یک بارداری طبیعی، تخمک بارور شده در رحم، در هفتهٔ اول (یعنی از روز سوم تا پنجم تخمک گذاری) لانه گزینی کرده و مانند توپی توخالی در رحم شروع به رشد می‌کند که به آن «بلاستوسیت» گفته می‌شود. «بلاستوسیت» از حدود هفتهٔ چهارم بارداری، در رحم کاشته شده و به جنین تبدیل می‌شود. در بارداری پوچ، هنگامی که فرد باردار می‌شود تخمک بارور شده و کاشته شده در رحم او رشد نکرده و به جنین تبدیل نمی‌شود. در نهایت به بارداری پوچ ختم می‌شود. بارداری پوچ در سه ماهٔ اول منجر به سقط شده و خاتمه می‌یابد. در ادامۀ این مطلب از مجموعه سی سیب به بررسی چگونگی سقط بارداری پوچ می‌پردازیم.
سقط بارداری پوچ چگونه است؟
سقط بارداری پوچ به عنوان سقط جنین زودرس شناخته می‌شود. سقط‌بارداری پوچ از ماه اول تا ماه سوم بارداری اتفاق می‌افتد. در برخی از افراد نیز این اتفاق آنقدر زود رخ می‌دهد که حتی هنوز متوجه باردار بودن خود نشده‌اند. بارداری پوچ که (تخمک پژمرده یا حاملگی آن امبریونیک ) نیز نام دارد، زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده در رحم لانه گزینی می‌کند، اما تبدیل به جنین نمی‌شود.
در بارداری پوچ، جفت و کیسهٔ حاملگی رشد می‌کند، اما کیسهٔ حاملگی خالی می‌ماند و جنین رشد نمی‌کند. بارداری پوچ به گونه‌ای است که جفت و کیسهٔ خالی حاملگی، حتی بدون جنین نیز به ترشح «هورمون گنادوتروپین جفت انسان» (هورمون بارداری) ادامه می‌دهند. همین امر باعث می‌شود که شخص باردار، علائم اولیهٔ بارداری را داشته باشد و حتی نتیجهٔ تست بارداری او مثبت باشد.
علائم بارداری پوچ چیست؟
به طور کلی اگرچه سقط جنین به دلایل زیادی رخ می‌دهد. اما اولین دلیل سقط جنین در سه ماههٔ اول، بارداری پوچ خواهد بود. علائم اولیهٔ بارداری پوچ نیز در بسیاری از افراد مانند علائم بارداری طبیعی است. این علائم شامل عقب افتادن دورهٔ قاعدگی و مثبت شدن تست بارداری خواهد بود. همچنین بعضی از افراد علائمی مانند حساس و دردناک شدن سینه‌ها، تهوع و استفراغ صبحگاهی را در بارداری پوچ تجربه می‌کنند.
برخی اوقات علائم بارداری پوچ تا حد زیادی شبیه به علائم سقط جنین است. زیرا ممکن است در این زمان سقط بارداری پوچ اتفاق بیافتد. اگر بعد از عقب افتادن دورهٔ قاعدگی، تست بارداری شما مثبت شد و علائمی مانند علائم زیر را تجربه کردید، ممکن است بارداری شما از نوع بارداری پوچ باشد.
- خونریزی واژینال (لکه بینی، خونریزی خفیف، خونریزی به شکل لخته خون)
- گرفتگی خفیف یا شدید لگن و شکم
نحوه تشخیص بارداری پوچ
بارداری پوچ از طریق سونوگرافی ترانس واژینال (سونوگرافی داخلی) تشخیص داده می‌شود. تشخیص بارداری پوچ معمولاً از هفتهٔ هفتم تا نهم بارداری امکان پذیر است و در این زمان جنین باید در دستگاه قابل مشاهده باشد. نحوهٔ انجام سونوگرافی واژینال به این صورت است که ابتدا بر روی صندلی مخصوص معاینه دراز می‌کشید و پاهای خود را در رکاب صندلی قرار می‌دهید.
سپس پزشک یک ابزار اولتراسوند مخصوص دستگاه سونوگرافی را در واژن شما قرار می‌دهد تا بتواند درون رحم را مشاهده کند. در صفحهٔ مانیتور دستگاه، کیسهٔ خالی حاملگی مانند یک حباب مشاهده می‌شود که نشان دهندهٔ بارداری پوچ است.
بارداری پوچ چگونه سقط می شود؟
هنگام سقط بارداری پوچ، خونریزی واژینال و گرفتگی لگن و شکم شروع می‌شود. خونریزی واژینال در سقط بارداری پوچ مانند دورهٔ قاعدگی نیست و معمولاً شدیدتر و دردناک‌تر از یک دورهٔ قاعدگی معمولی خواهد بود. در چنین شرایطی به هیچ عنوان اجسام سنگین را بلند نکنید و از انجام ورزش‌های سنگین نیز بپرهیزید.
زیرا انجام این کارها هنگام سقط بارداری پوچ باعث افزایش خونریزی شما می‌شود. برای تسکین درد و گرفتگی شکم و لگن می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه‌ای که در منزل دارید استفاده کنید. توجه داشته باشید که ممکن است چند هفته بعد از سقط با لکه بینی مواجه شوید که امری طبیعی است.
علت بروز بارداری پوچ چیست؟
به احتمال زیاد شاید فکر کنید کار اشتباهی انجام داده‌اید که بارداری شما پوچ است. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که این عارضه ناشی از عملکرد شما چه در دوران بارداری، چه قبل از باردار شدن نخواهد بود. در حقیقت علت دقیق بارداری پوچ هنوز مشخص نیست و بر اساس برخی مطالعات، معمولاً به دلیل مشکلات ژنتیکی یا بی کیفیت بودن اسپرم اتفاق می‌افتد.
زمان سقط بارداری پوچ
زمان دقیق سقط بارداری پوچ در افراد متفاوت است. در برخی از افراد سقط بارداری پوچ در عرض چند روز تا چند هفته رخ می‌دهد. برخی از افراد نیز متوجه سقط جنین خود نمی‌شوند و فکر می‌کنند باردار هستند. پس از اینکه سونوگرافی واژینال انجام می‌دهند، متوجه می‌شوند که بارداری پوچ بوده و سقط جنین اتفاق افتاده است.
آیا می‌توان از بروز بارداری پوچ جلوگیری کرد؟
بارداری پوچ معمولاً به دلیل مشکلات ژنتیکی یا کروموزومی رخ می‌دهد و نمی‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. اما اگر از آن دسته زوج‌هایی هستید که چند بار سقط جنین را تجربه کرده‌اید می‌توانید قبل از اقدام به بارداری، آزمایش ژنتیک انجام دهید تا بافت داخل رحم و علل زمینه‌ای سقط جنین شما بررسی و در صورت لزوم درمان شود. به طور معمول در بیشتر افراد، احتمال خیلی کمی وجود دارد که پس از پشت سر گذاشتن سقط بارداری پوچ، دوباره بارداری پوچ را تجربه کنند و بیشتر مواقع حاملگی‌های بعدی آنها کاملاً سالم خواهد بود.
روش‌های درمان سقط بارداری پوچ
در برخی افراد هنگامی که بارداری پوچ اتفاق می‌افتد، بدن به صورت خود به خود جنین را از راه واژن دفع می‌کند (سقط بارداری پوچ) به این ترتیب نیازی به درمان و کمک به سقط جنین و ختم بارداری نیست. اما در صورتی که بدن به صورت طبیعی جنین را سقط نکند، می‌توان به کمک روش‌های معمول پزشکی از طریق خارج کردن محتویات رحم، سقط جنین را انجام داد. در ادامه با روش‌های پزشکی سقط بارداری پوچ آشنا خواهید شد.
سقط بارداری پوچ با کورتاژ
کورتاژ یک روش جراحی رایج برای برداشتن و خارج کردن محتویات درون رحم و سقط جنین است. این جراحی تحت بیهوشی عمومی یا تزریق آرامبخش انجام می‌شود. در این روش ابتدا پزشک دهانهٔ رحم را باز کرده تا خارج کردن بافت‌های درون آن به راحتی انجام شود.
سپس به وسیلهٔ ابزارهای مخصوص پزشکی و وسیله‌ای به نام ساکشن شروع به کورتاژ محتویات داخل رحم می‌کند. کورتاژ به عملی گفته می‌شود که به کمک یک ساکشن، تمام بافت‌های داخل رحم به صورت تکه تکه در آمده و سپس از طریق ابزاری خاص شروع به تخلیهٔ این بافت‌ها می‌کند.
سقط بارداری پوچ با دارو
اگر در حالت معمولی و به صورت خود به خود سقط بارداری پوچ اتفاق نیافتد، ممکن است پزشک تشخیص دهد که سقط جنین با دارو انجام شود. به همین منظور پزشک برای سقط جنین و خاتمه دادن به بارداری پوچ برای شما دارو تجویز می‌کند. دارو روند سقط بارداری پوچ را بسیار سریع می‌کند و از این طریق نیازی به منتظر ماندن برای سقط طبیعی جنین نیست.
توجه داشته باشید که پس از مصرف دارو، علائم سقط جنین شروع می‌شود و شما علائمی مانند خونریزی واژن، درد و گرفتگی شکم و لگن را تجربه خواهید کرد. معمولاً چهار الی شش هفته پس از سقط بارداری پوچ، باید دوباره به پزشک مراجعه کنید. به دلیل اینکه باید مجدداً سونوگرافی انجام دهید تا از سقط شدن جنین اطمینان حاصل شود. همچنین پزشک، رحم شما را معاینه کرده تا هیچ عارضه‌ای وجود نداشته باشد و اگر عفونتی وجود داشته باشد به وسیلهٔ دارو برطرف شود.
سقط بارداری پوچ به روش طبیعی
اگر به توصیهٔ پزشک سقط بارداری پوچ به روش طبیعی برای شما بی خطر باشد، می‌توانید صبر کنید تا بدن به طور طبیعی بافت اضافی داخل رحم را تخلیه کند. در برخی افراد ممکن است روزها و حتی هفته‌ها طول بکشد تا سقط بارداری پوچ به طور طبیعی اتفاق بیافتد. پس از شروع فرآیند سقط، مانند سایر روش‌های سقط بارداری پوچ، علائمی مانند گرفتگی لگن، خونریزی واژینال و درد شکم را تجربه خواهید کرد.
زمان بهبودی پس از سقط بارداری پوچ
پس از سقط بارداری پوچ مخصوصاً از طریق روش کورتاژ ممکن است حدود یک هفته تا یک ماه زمان نیاز داشته باشید تا علائم شما برطرف شده و به بهبودی برسید. گرفتگی عضلات لگن و شکم ناشی از سقط بارداری پوچ معمولاً تا یک هفته طول می‌کشد. اما خونریزی واژینال ممکن است تا چندین هفته ادامه داشته باشد. نکته‌ای که وجود دارد این است که مقدار خونریزی شما تا زمانی که به طور کامل متوقف شود، باید به تدریج کمتر شود.
پس از سقط بارداری پوچ هر زمانی که احساس بهبودی کردید و علائمی نداشتید می‌توانید فعالیت‌های عادی روزمرهٔ خود را شروع کنید. فقط توجه داشته باشید که به هیچ عنوان نباید فعالیت سنگین داشته باشید زیرا منجر به افزایش خونریزی می‌شود. پس از سقط بارداری پوچ ممکن است تا مدتی هورمون‌های بارداری در بدن شما باقی بمانند. همین عامل باعث می‌شود که دورهٔ قاعدگی شما به تأخیر بیافتد.
خونریزی دورهٔ قاعدگی بیشتر افراد، حدود چهار الی شش هفته پس از سقط بارداری پوچ شروع می‌شود. پس از سقط بارداری پوچ، ممکن است بار روانی زیادی را به دوش بکشید و مدت زمان زیادی طول بکشد تا از نظر عاطفی بهبود پیدا کنید. اگر احساس غمگین بودن، سردرگمی و ناراحتی کردید سعی کنید از خانواده و دوستانتان کمک بخواهید و با آنها وقت بگذرانید تا زمانی که احساس بهتری نسبت به این موضوع پیدا کنید.
بررسی نهایی
بعضی افراد قبل از اینکه متوجه باردار بودن خود شوند، بارداری آنها به پایان می‌رسد و سقط جنین اتفاق می‌افتد که به عنوان سقط بارداری پوچ شناخته می‌شود. پس از اینکه سقط بارداری پوچ رخ می‌دهد، خونریزی بیش از حد طبیعی و درد زیادی را تجربه خواهید کرد.
گاهی اوقات سقط بارداری پوچ آنقدر زود اتفاق می‌افتد که فرد متوجه بارداری خود نمی‌شود. با این حال بسیاری از افرادی که سقط بارداری پوچ را تجربه می‌کنند، حاملگی‌های بعدی آنها سالم و بدون مشکل خواهد بود. اما تشخیص اینکه آیا بارداری پوچ و سقط جنین در طول زندگی برای یک فرد چند بار اتفاق می‌افتد، تقریباً غیرممکن است.
