آیا زایمان طبیعی بدون بخیه امکان پذیر است؟

روش‌های انجام زایمان طبیعی امروزه نسبت به زمان گذشته تغییرات بسیار زیادی داشته است. در زمان گذشته معمولا هنگام تولد نوزاد، برش بسیار کوچکی در فواصل بین بافت دهانه واژن و مقعد ایجاد می‌شد که به این برش، برش پرینه و به این فرآیند، اپیزیوتومی گفته می‌شود. این برش باعث می‌شد که سر نوزاد به راحتی در هنگام تولد از واژن خارج شود و مشکل چندانی برای مادر به وجود نیاید.

 اما در هر صورت نیاز به بخیه، بعد از زایمان وجود داشت. این موضوع امروزه برای مادران بسیار نگران کننده است و به دنبال راهکارهایی هستند که بتوانند بدون بخیه زدن، زایمان طبیعی انجام دهند. در حال حاضر پزشکان توصیه می‌کنند تا جایی که ممکن است از روش‌هایی استفاده کنید که نیاز به بخیه زدن و برش پرینه وجود نداشته باشد.

 اگر شما نیز یکی از مادران بارداری هستید که در حال برنامه ریزی برای زایمان طبیعی می‌باشید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله از مجموعه سی سیب را حتماً تا انتها مطالعه کنید بلکه زایمان آسان‌تری داشته باشید.

 اپیزیوتومی از گذشته تا کنون

اپیزیوتومی طی سالیان طولانی یک روش مناسب برای زایمان طبیعی مادر باردار به شمار می‌آمد. بسیاری از پزشکان تصور می‌کردند این روش بهترین راه حل برای جلوگیری از پارگی بیش از حد واژن، هنگام زایمان است و می‌تواند به بهبود زایمان طبیعی کمک کند. البته این یک تصور کاملاً اشتباه بود.

برخی از پزشکان تصور می‌کردند روش اپیزیوتومی می‌تواند باعث حفظ بافت عضلانی و بافت همبند کف لگن شود. امروزه نظرات کارشناسان و افراد متخصص نسبت به زمان گذشته تغییر کرده است. این افراد امروزه بیان می‌کنند اپیزیوتومی به هیچ عنوان نمی‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند. برخی از پزشکان توصیه می‌کنند تا جایی که ممکن است برش پرینه ایجاد نشود.

 گاهی اوقات به دلیل مشکلات فیزیکی بدن مادر، این روش کمک بسیار بزرگی خواهد بود و یک راه حل ضروری برای خروج نوزاد از دهانه واژن است. معمولاً دلایل مختلفی وجود دارد که پزشک این روش را پیشنهاد می‌کند. مثلا اگر شانۀ کودک پشت استخوان لگن شما گیر کرده باشد یا کودک شما در زمان زایمان، ضربان قلب نامنظم داشته باشد، پزشک با استفاده از برش اپیزیوتومی سریعتر نوزاد را از واژن خارج می‌کند.

اپیزیوتومی چگونه انجام می ‌شود؟

همانطور که گفته شد، امروزه اپیزیوتومی تنها زمانی انجام می‌شود که تحت شرایطی خاص نیاز به این راه حل داشته باشید. اگر بخواهید در زمان زایمان از بی‌حسی استفاده کنید، پزشک ابتدا ماده بی حسی به محل مورد نظر تزریق می‌کند. به طور کلی دو نوع برش اپیزیوتومی وجود دارد.

1. اولین برش، برش خط وسط است. این برش به صورت عمودی ایجاد می‌شود. ترمیم و بهبودی این برش بسیار راحت است. اما در واقع خطر گسترش آن به سمت مقعد وجود خواهد داشت.
2. برش بعدی برش مدیولترال نام دارد که راه حل بهتری برای جلوگیری از گسترش برش به سمت مقعد خواهد بود. اما ایجاد این برش روی سطح پرینه، بسیار دردناک است. همچنین خیلی دیر ترمیم می‌شود.

روش ‌های جلوگیری از پارگی بیش از حد واژن

تعاریف و اصطلاحاتی که در قسمت‌های قبلی برای شما بیان شد، در واقع به این دلیل توضیح داده شد که شما دید بهتری نسبت به برش‌هایی که در زمان زایمان طبیعی روی واژن ایجاد می‌شود داشته باشید. حالا اگر قصد دارید یک زایمان طبیعی بدون پارگی بیش از حد دهانه واژن داشته باشید و از بخیه برای ترمیم برش‌ها استفاده نشود، می‌توانید از راهکارهایی که در ادامه بیان می‌کنیم استفاده کنید:

۱.برای فشار دادن آماده شوید

شما در مرحله دوم زایمان باید فشار بسیار زیادی به ناحیۀ واژن و مقعد خود وارد کنید تا سر کودک از دهانه واژن خارج شود. فشاری که به دهانه واژن وارد می‌کنید، باید کاملاً کنترل شده باشد. در صورتی که کودک توانایی خروج از دهانه واژن را نداشته باشد، پرسنل و پزشکان مجبور هستند که از برش اپیزیوتومی برای تسهیل زایمان استفاده کنند. برای انجام این کار ابتدا سعی کنید استرس و نگرانی را از خود دور کنید.

سعی کنید با آرامش به سمت پایین فشار وارد کنید و کودک را به بیرون هل بدهید. اگر چه این موضوع کمی برای شما دردناک است، اما در نهایت یک زایمان طبیعی بدون پارگی و بخیه خواهید داشت. زمانی که فشار کنترل شده‌ای به ناحیۀ واژن وارد کنید، بافت اطراف واژن کشش پیدا می‌کند و فضای بیشتری را به کودک می‌دهد، در نتیجه کودک راحت‌تر خارج خواهد شد.

۲.ناحیه پرینه خود را گرم نگه دارید

پرینه در واقع فاصله بین بافت واژن و مقعد است که در زمان زایمان طبیعی، دچار کشش بسیار زیادی خواهد شد. برش اپیزیوتومی نیز روی همین ناحیه ایجاد می‌شود. در نتیجه اگر شما بتوانید با استفاده از گرم نگه داشتن ناحیۀ پرینه،  قابلیت ارتجاعی آن را افزایش دهید، دیگر نیازی به برش نخواهد بود.

برای انجام این کار قبل از زایمان یک پارچه گرم را روی پرینه قرار دهید. این کار باعث می‌شود که بافت پرینه کاملاً کشیده شود و در زمان زایمان طبیعی فشار کمتری به آن وارد شود. هر چه که پوست شما خشک و سرد باشد، خاصیت ارتجاعی آن کمتر خواهد بود.

۳.ماساژ پرینه

معمولاً بانوانی که برای انجام زایمان طبیعی به بیمارستان مراجعه می‌کنند، باید چند ساعت قبل از زایمان، بستری باشند تا پرسنل و پرستاران طول دهانه واژن را بررسی کنند. تا زمانی که طول دهانه واژن به ده سانتی متر نرسد، جراحی زایمان طبیعی آغاز نخواهد شد. گاهی اوقات پرستاران با انجام فرآیندهایی، به بیشتر شدن طول دهانه واژن کمک می‌کنند. به عنوان مثال می‌توانند دو انگشت روغن کاری شده را درون واژن شما قرار دهند و از یک طرف به سمت پایین فشار دهند.

این فشار و حرکت باید به آرامی و با ملایمت انجام شود تا شما درد زیادی را احساس نکنید. اما در عین حال تأثیر بسیار زیادی بر بیشتر شدن طول دهانه واژن خواهد داشت. اگر در زمان زایمان طبیعی دهانه واژن شما بیشترین طول را داشته باشد، سر کودک راحت‌تر از بدن خارج خواهد شد. برای اینکه شما نیز به این موضوع کمک کنید، می‌توانید ماساژ پرینه را در پایان سه ماهه سوم شروع کنید.

۴.به شکل عمودی زایمان کنید

تقریباً همۀ بانوان تصور می‌کنند برای انجام زایمان تنها باید روی تخت دراز کشید. اما بهترین روش زایمان، زایمان به شکل عمودی است. برای انجام این نوع زایمان، روی تخت بنشینید. پرستاران از اطراف شما را حمایت خواهند کرد و به شما کمک می‌کنند تا زایمان به شکل عمودی راحت‌تر زایمان را انجام دهید.

پارگی واژن در زمان زایمان چقدر شایع است؟

پارگی شدید واژن در زمان زایمان و بخیه زدن واژن برای تنها دو درصد از زنان اتفاق می‌افتد. دو درصد از زنان شدیدترین شکل پارگی پرینه را تحمل می‌کنند. با این حال حدود ۲۷ درصد از زنان به هیچ وجه پارگی را تجربه نمی‌کنند و به صورت عادی می‌توانند زایمان داشته باشند. البته معمولاً برای ۲۳ درصد از زنان باردار، وضعیت متفاوت خواهد بود. یعنی هنگام زایمان طبیعی نیاز به بخیه و ایجاد برش اپیزیوتومی ندارند.

ولی مقدار جزئی واژن آنها پاره خواهد شد و خونریزی اندکی خواهند داشت. برای حدود ۲۶ درصد از زنان نیاز است که برش اپیزیوتومی روی ناحیه پرینه ایجاد شود. با وجود پیشرفت تکنولوژی، ما انتظار داریم آسیب کمتری به زنان هنگام زایمان برسد. اما یک مطالعه بسیار دقیق نشان می‌دهد که آسیب به پرینه در طول زایمان طی ۱۰۰ تا ۲۰۰ سال گذشته افزایش پیدا کرده است. ت

حقیقات نشان می‌دهد ۹۵ درصد زنان در دهه ۱۸۰۰ میلادی هیچگونه پارگی در زمان زایمان طبیعی تجربه نمی‌کردند. این در حالی بود که در آن زمان، وسایل و امکانات لازم برای تسهیل زایمان زنان نیز وجود نداشت. البته دلایل مختلفی برای این موضوع پیشنهاد می‌شود. برخی از افراد معتقدند که در آن زمان مادران زایمان‌های نزدیک به هم داشتند. به همین دلیل دهانه واژن ابعاد و اندازه لازم برای زایمان طبیعی بدون بخیه و پارگی را پیدا می‌کرد.

خطرات اپیزیوتومی چیست؟

برش اپیزیوتومی نه تنها درد قابل توجهی برای مادران باردار دارد، بلکه ترمیم و بهبودی آن نیز بسیار ناراحت ‌کننده است. گاهی اوقات ممکن است میزان برش، از پارگی معمولی بیشتر باشد و دورۀ ترمیم آن خیلی طول بکشد. همچنین اگر مادر باردار در زمان دورۀ نقاهت از محل برش مراقبت نکند، احتمال بروز عفونت شدید وجود خواهد داشت. گزارشات نشان می‌دهد برخی از زنان که برش اپیزیوتومی را در زمان زایمان تجربه کرده بودند، تا چند ماه هنگام رابطه جنسی درد داشتند.

اگرچه در گذشته تصور می‌شد که اپیزیوتومی یک روش کاملاً مناسب برای زایمان طبیعی است، اما امروزه تحقیقات نشان می‌دهد که خطرات بسیار زیادی را به همراه دارد. گاهی اوقات برش اپیزیوتومی از خط واژن تا نزدیکی اسفنکتر مقعد را در بر می‌گیرد و باعث می‌شود که شما دچار بی اختیاری در اجابت مزاج شوید.

برای اینکه میزان عوارض حاصل از برش اپیزیوتومی در بدن کاهش پیدا کند، باید توجه بسیار زیادی به انتخاب محل زایمان داشته باشید. پرسنلی که هنگام زایمان از شما مراقبت می‌کنند و پزشکی که برش اپیزیوتومی را روی پرینه ایجاد می‌کند، باید مهارت و تجربه بسیار زیادی در این زمینه داشته باشد.

بهبودی بعد از بخیه

معمولاً نیازی نیست نگران بخیه اپیزیوتومی باشید. چرا که نوع بخیه به صورتی است که پس از مدتی خود به خود جذب بدن می‌شود و مشکلی را برای مادر باردار ایجاد نخواهد کرد. گاهی اوقات برای اینکه از بروز عفونت جلوگیری شود، پزشک برای شما داروهای مسکن تجویز می‌کند. همچنین ممکن است داروهای روان کننده نیز برای شما تجویز شود. چرا که اگر برش به سمت مقعد گسترش پیدا کند، احتمال بی اختیاری در مدفوع یا حتی ایجاد یبوست نیز وجود خواهد داشت.

گاهی اوقات بانوان برای اینکه درد و سوزش حاصل از برش اپیزیوتومی را بهبود ببخشند، بدون نسخه از پمادها یا کرم‌های تسکین دهنده درد استفاده می‌کنند. این پمادها معمولاً بر روی بهبودی زخم موثر نیستند و حتی ممکن است احتمال بروز عفونت را نیز افزایش دهند. بروز عفونت شدید بعد از اپیزیوتومی و درد ناشی از آن، باعث بروز تب یا ترشحات چرکی می‌شود. اگر چنین نشانه‌هایی را مشاهده کردید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

نشانه ‌های حاصل از بخیه و پارگی پرینه که نیاز به مراجعه به پزشک دارند

گاهی اوقات ممکن است در دوره نقاهت علائمی را مشاهده کنید که بسیار خطرناک باشد. در ادامه برخی از نشانه‌های حاصل از بخیه و پارگی پرینه را برای شما بیان می‌کنیم. در صورتی که این موارد را مشاهده کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید:

۱.بخیه‌ ها دردناک ‌تر می‌ شوند

طی چند روز یا چند هفتۀ اول بعد از زایمان طبیعی، به صورت عادی بخیه‌های شما دردناک هستند. به عنوان مثال امکان برقراری رابطه جنسی بدون درد برای شما وجود نخواهد داشت. اما در صورتی که مشاهده کردید بعد از گذشت سه هفته، درد بخیه‌های شما بهبود پیدا نمی‌کند، این موضوع می‌تواند کمی نگران کننده باشد.

 اما گاهی اوقات ممکن است در برخی از بانوان، حتی درد بخیه‌ها شدیدتر شود. کاهش درد بخیه‌ها به نحوۀ مراقبت شما نیز بستگی دارد. شما در روزهای اول بعد از زایمان، دچار خونریزی می‌شوید. بنابراین باید توجه بیشتری داشته باشید تا در اثر بروز عفونت، درد بخیه‌ها شدیدتر نشود.

۲.ترشحات بدبو دارید

برخی افراد تصور می‌کنند ترشحات بدبو بعد از زایمان، به علت خونریزی است. اما به طور کلی هنگامی که از واژن شما ترشحات بدبو خارج شود، نشان دهندۀ عفونت و رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در محل زخم است.

این موضوع نشان می‌دهد که از محل زخم به خوبی مراقبت نشده است و به محلی برای رشد سلول‌های آلوده تبدیل شده است. اگر احساس کردید که ترشحات بدبو دارید، به پزشک مراجعه کنید و با مصرف دارو سعی کنید ابتدا عفونت را کاهش دهید.

۳.پوست اطراف پارگی قرمز و متورم است

شما باید به صورت منظم و به شکل روزانه یا هفتگی دهانۀ واژن و شکل پرینه را بررسی کنید. اگر احساس کردید که پوست اطراف این ناحیه قرمز و متورم شده است، نشان می‌دهد که محل زخم شما تحت فشار است و به سرعت باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید.

سخن پایانی

در این مقاله به طور کامل در رابطه با پارگی واژن در زایمان طبیعی بدون بخیه صحبت کردیم. همچنین اطلاعاتی در رابطه با برش اپیزیوتومی بیان شد که در مواقع خاص پزشکان برای مادران باردار تجویز می‌کنند.

 به دلیل اینکه دورۀ بهبودی بعد از برش اپیزیوتومی بسیار سخت است، بسیاری از مادران باردار متقاضی انجام زایمان طبیعی بدون پارگی و بخیه هستند. اگر چنین قصدی دارید، باید از قبل پزشک خود را در جریان بگذارید تا بتوانید با رعایت نکات لازم و مواردی که در این مقاله ذکر شد، زایمانی آسان و بدون درد داشته باشید.