کاهش پلاکت خون در بارداری و درمان آن

زمان مطالعه: ۷ دقیقه

یکی از مشکلات شایع در زمان بارداری کاهش پلاکت خون یا ترومبوسیتوپنی است. کاهش پلاکت خون در بارداری، یکی از عوارض بارداری محسوب می‌شود. این عارضه می‌تواند مشکلات مختلفی را برای مادر باردار ایجاد کند. به همین دلیل در صورتی که علائم این بیماری را در زمان بارداری مشاهده کردید، باید بلافاصله برای درمان و کنترل آن اقدام کنید.

 کاهش میزان پلاکت در خون باعث می‌شود روند انعقاد خون با مشکل مواجه شود. به عنوان مثال وقتی بدن شما زخم می‌شود، به سرعت پلاکت‌ها در محل زخم تجمع پیدا کرده و باعث توقف خونریزی می‌شوند. اما در نبود پلاکت، خون لخته نمی‌شود و خونریزی ادامه دار خواهد بود. این موضوع برای زایمان بسیار نگران کننده است.

چرا که شما هنگام زایمان مقدار زیادی خون از دست خواهید داد. این مشکل ممکن است در حدود ۱۰ درصد از مادران باردار به وجود بیاید. در ادامه این مقاله از مجموعه سی سیب به طور کامل در رابطه با کاهش پلاکت خون در بارداری صحبت خواهیم کرد که می‌تواند به صورت خوش خیم یا بدخیم ایجاد شود.

ترومبوسیتوپنی چیست؟

اینفوگرافی کاهش پلاکت خون در بارداری

ترومبوسیتوپنی یکی از مشکلات شایع در زمان بارداری و به معنای کاهش میزان پلاکت در خون است. این بیماری ممکن است با شدت‌های مختلفی در بدن مادر باردار ایجاد شود. البته باید گفت بیماری کاهش پلاکت خون فقط مختص به مادران باردار نیست. برخی افراد نیز ممکن است به صورت ژنتیکی به این بیماری مبتلا شده باشند. دورۀ بیماری افرادی که به صورت عادی میزان پلاکت خون در بدن آنها کم است، ممکن است چند ماه یا چند سال طول بکشد.

ولی برای مادران باردار فقط مربوط به دوره بارداری خواهد بود. بعد از تولد نوزاد بلافاصله مشکل در بدن مادر برطرف می‌شود و هیچ گونه نگرانی در رابطه با آن وجود نخواهد داشت. شما بعد از مشاهدۀ علائم این بیماری، باید به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید.

پزشک میزان پلاکت خون در بدن شما را اندازه گیری کرده و با توجه به شدت بیماری، روش‌های درمانی مختلفی را پیش روی شما قرار می‌دهد. معمولاً پزشکان زنان و زایمان در صورتی که مشاهده کنند شما به این بیماری مبتلا هستید، تا روز زایمان مراقبت‌های لازم را توصیه می‌کنند.

بیشتر بخوانید

علائم ترومبوسیتوپنی یا کاهش پلاکت خون در بارداری چیست؟

با توجه به اینکه بهتر است کاهش پلاکت خون در بارداری را در سریعترین زمان ممکن شناسایی و برای درمان آن اقدام کنید، در ادامه تمامی علائم و نشانه‌های مربوط به کاهش پلاکت خون در بارداری را برای شما بیان می‌کنیم تا در صورتی که احساس کردید به این نشانه‌ها مبتلا هستید، به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید.

۱.خونریزی از لثه

یکی از علائم بسیار ساده‌ای که به شما نشان می‌دهد میزان پلاکت در خون شما کاهش پیدا کرده است، خونریزی از لثه است. به عنوان مثال ممکن است در زمان مسواک زدن، این خونریزی از لثه را مشاهده کنید. البته در برخی افراد خونریزی از لثه به علت مشکلات و عفونت‌های دندانی به وجود می‌آید. اما در صورتی که مشاهده کردید این خونریزی‌ها متوقف نمی‌شوند و به صورت مداوم تکرار می‌شوند لازم است به پزشک مراجعه کنید تا میزان پلاکت خون شما بررسی شود.

۲.خون در ادرار یا مدفوع

یکی دیگر از نشانه‌های کاهش پلاکت در زمان بارداری، وجود خون در ادرار یا مدفوع است. به ندرت ممکن است در ادرار یا مدفوع خود خون مشاهده کنیم. این موضوع قطعاً نشان دهندۀ وجود یک بیماری در بدن است. اگر در زمان بارداری این علائم را مشاهده کردید، به احتمال زیاد میزان پلاکت خون شما کاهش پیدا کرده است.

 البته باید بگوییم کم شدن میزان پلاکت در خون مادر باردار کاملاً طبیعی است. چرا که در ماه‌های اول بارداری، میزان خون رسانی به بدن نوزاد زیاد می‌شود. در صورتی که کاهش میزان پلاکت خون از حد معینی بیشتر شود، موضوع نگران کننده و خطرناک خواهد بود.

۳.کبود شدن بدن

اگر مشاهده کردید بخش‌های مختلف بدن شما بدون دلیل خاصی کبود می‌شوند، این موضوع نیز یکی دیگر از نشانه‌های کاهش پلاکت در خون است. ممکن است به دلیل خونریزی عروق در زیر پوست، کبودی مشاهده شود. در صورتی که پلاکت در خون شما کم باشد، خونریزی به راحتی متوقف نخواهد شد؛ درنتیجه کبودی ادامه دار خواهد بود. همچنین احتمال لخته شدن خون در محل عروق خونی بسیار پایین خواهد بود.

کبودی و کاهش پلاکت در بارداری

۴.خستگی و بی ‌حالی

شما به عنوان یک مادر باردار به صورت عادی احساس خستگی و بیحالی خواهید داشت. بنابراین تشخیص کاهش پلاکت در خون از روی خستگی و بی حالی کار بسیار مشکلی است. در صورتی که احساس کردید بیشتر ساعات روز خسته هستید و تمایل به انجام فعالیتی ندارید.

 بهتر است حتماً به پزشک مراجعه کرده و آزمایشات لازم را انجام دهید. این موضوع می‌تواند نشان دهندۀ کم خونی بدن نیز باشد. در زمان بارداری احتمال کم شدن پلاکت خون بیشتر خواهد بود. بنابراین به این موضوع توجه کنید.

۵.خونریزی بینی

اگر مشاهده کردید بدون دلیل خونریزی بینی دارید، باید برای انجام آزمایشات مربوط به پلاکت خون به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که خونریزی بینی تکرار شود و بند آوردن خون بسیار مشکل باشد، شاید میزان پلاکت در خون شما کاهش پیدا کرده است.

مقدار دقیق پلاکت در خون مادر باردار چقدر است؟

تنها آزمایشات مربوط به تعیین پلاکت در خون هستند که می‌توانند ابتلا به این بیماری را در بدن فرد تشخیص دهند. معمولا حدود ۷ تا ۱۲ درصد بانوان باردار در زمان بارداری به بیماری کاهش پلاکت در خون مبتلا می‌شوند. متوقف شدن این بیماری در بدن و افزایش مجدد پلاکت‌ در خون، معمولاً پس از زایمان اتفاق خواهد افتاد. برخی از افراد ممکن است تا چند هفته بعد از زایمان نیز همچنان به بیماری ترومبوسیتوپنی مبتلا باشند.

به صورت طبیعی و در بدن افرادی که باردار نیستند، تعداد پلاکت‌ها از حدود ۱۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار پلاکت در هر میکرولیتر خون خواهد بود که با توجه به شرایط ژنتیکی بدن فرد و مصرف مواد غذایی ممکن است متغیر باشد. در صورتی که آزمایشات نشان دهد میزان پلاکت‌ها در خون از ۱۵۰ هزار پلاکت کمتر شده است، یعنی شما به بیماری ترومبوسیتوپنی مبتلا هستید. شاید تصور کنید که در بدن مادر باردار میزان پلاکت‌ها به یک باره کاهش پیدا می‌کند، (یعنی ممکن است به صورت ناگهانی تعداد پلاکت‌ها به پایین‌تر از ۱۵۰ هزار پلاکت برسد)، اما در واقع اینطور نیست.

کاهش پلاکت خون مادر باردار به مرور اتفاق می‌افتد. به گونه‌ای که در سه ماهه اول تا حد معینی میزان پلاکت‌ در خون کم می‌شود. در سه ماه دوم ممکن است کم شدن پلاکت‌ها تا حدی ادامه پیدا کند که مادر باردار به بیماری ترومبوسیتوپنی مبتلا شود. به طور میانگین در سه ماه اول بارداری تعداد پلاکت‌ها در خون مادر باردار حدود ۲۵۱ هزار پلاکت خواهد بود.

در برخی از مادران باردار در زمان زایمان میزان پلاکت بسیار کم بوده و در حدود ۲۱۷ هزار پلاکت است. آزمایشات نشان می‌دهد افرادی که یکبار در بارداری به بیماری ترومبوسیتوپنی مبتلا شده‌اند، ممکن است مجدداً در بارداری‌های بعدی نیز به این بیماری مبتلا شوند. بنابراین اگر مشاهده کردید که در بارداری اول دچار این بیماری شدید، حتماً برای بارداری‌های بعدی مراقبت‌های لازم را انجام دهید.

دلیل کاهش پلاکت خون در بارداری چیست؟

کاهش پلاکت خون در زمان بارداری دلایل مختلفی دارد.

۱.در زمان بارداری، بدن پلاسمای خون بیشتری می‌سازد تا خون مورد نیاز جنین را فراهم کند. در نتیجه حجم خون در بدن مادر باردار افزایش می‌یابد. با توجه به اینکه میزان پلاکت تولید شده در بدن مادر باردار از قبل ثابت است، بنابراین با افزایش تولید سلول‌های خونی، نسبت پلاکت به حجم خون کاهش می‌یابد. در واقع در زمان بارداری تولید پلاکت دستخوش تغییر نمی‌شود، بلکه این تولید سلول‌های خونی است که باعث می‌شود میزان پلاکت خون کمتر از حد مورد نیاز باشد.

بزرگ شدن طحال و کاهش پلاکت در بارداری

 2.یکی دیگر از دلایلی که باعث کاهش میزان پلاکت خون در بارداری می‌شود، بزرگ شدن اندازه طحال است. هنگامی که طحال در زمان بارداری بزرگتر شود، تعدادی از پلاکت‌های موجود در خون را از بین می‌برد. در نتیجه میزان پلاکت خون در بدن مادر باردار کاهش پیدا می‌کند.

درمان کاهش پلاکت خون در مادر باردار

روش درمان کاهش پلاکت خون در مادر باردار، تا حدودی به زمان تشخیص این بیماری نیز بستگی دارد. به همین دلیل است که به شما توصیه می‌شود در صورتی که علائم و نشانه‌های بیماری ترومبوسیتوپنی را مشاهده کردید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا روند درمان سریع‌تر آغاز شود. در اکثر موارد اگر این بیماری به شکل خفیف در بدن مادر باردار ظاهر شود، بدون نیاز به مراجعه به پزشک و درمان خاصی می‌توان آن را کنترل کرد. یعنی لازم نیست اقدامات خاصی را انجام دهید.

زیرا موارد خفیف این بیماری در زمان بارداری مشکل خاصی را برای شما ایجاد نمی‌کند. همچنین تقریباً در همۀ مادران باردار بعد از زایمان، بلافاصله این بیماری از بین خواهد رفت و کاهش پلاکت در خون مادر باردار، حتی تأثیر سوئی بر فرزند او نیز نخواهد گذاشت.

  • هنگامی که مادر باردار زایمان می‌کند، تقریباً از روز سوم به بعد باید تعداد پلاکت‌های خون او عادی شود. در صورتی که بیماری کاهش پلاکت خون به صورت شدید در بدن مادر باردار ظاهر شود، شاید لازم باشد از قرص‌های استروئیدی یا تزریق پروتئین خون برای درمان استفاده شود.
  • همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد برای بالا بردن میزان پلاکت در خون، تزریق پلاکت و پلاسما انجام دهید.
  • متأسفانه برخی از مادران باردار به نوع شدیدتری از بیماری ترومبوسیتوپنی مبتلا می‌شوند. به همین دلیل فقط یکبار تعویض پلاسما در زمان بارداری برای درمان آنها کارساز نیست. یعنی باید به صورت منظم به شکل ماهیانه یا چند ماه یکبار تعویض پلاسما انجام دهند تا حاملگی آنها به خوبی به پایان برسد.
  • ·        گاهی اوقات از روش‌های دیگری نیز برای درمان استفاده می‌شود. مثلا ممکن است پزشک نوعی استروئید خوراکی تجویز کند که مادر باردار موظف است به صورت روزانه این دارو را مصرف کند.
  • گاهی اوقات نیز به مادر باردار پلاسما یا پلاکت اهدا می‌شود. گاهی منشأ کاهش پلاکت در خون مادر، وجود یک نوع سندروم خاص است که معمولاً در ماه‌های آخر بارداری ظاهر می‌شود. این سندروم HELLP)) نام دارد. این سندروم تفاوت بزرگی با بیماری ترومبوسیتوپنی دارد. علائم این سندروم به شکل شدیدتری ظاهر می‌شود. یعنی ممکن است مادر باردار حالت تهوع و سردرد‌های شدید و تورم مچ دست و پا را نیز در کنار علائم قبلی داشته باشد.

سخن پایانی

در این مقاله به طور کامل در رابطه با کاهش پلاکت خون در بدن مادر باردار صحبت شد. همچنین روش‌های درمان و علت بروز این بیماری نیز بیان شد. با این که درصد کمی از مادران باردار با این مشکل مواجه می‌شوند، اما در صورتی که پس از مشاهده علائم، این بیماری نادیده گرفته شود، ممکن است در زمان زایمان مشکلات بسیار ناگواری برای مادر باردار رخ دهد.

 زمانی که تعداد پلاکت‌ها در خون مادر باردار کاهش پیدا کند، خونریزی بسیار زیاد خواهد بود. همچنین فرآیند لخته شدن و متوقف شدن خونریزی اتفاق نخواهد افتاد. بنابراین بدن مادر باردار با کوچک‌ترین زخمی مقدار زیادی خونریزی خواهد داشت که برای مدت‌های طولانی ادامه پیدا می‌کند و می‌تواند آسیب زیادی به مادر باردار وارد کند.

ممکن است شما دوست داشته باشید
50 نظرات
  1. دلنیا می گوید

    سلام خسته نباشین من ۷ماهه باردارهستموتوازمایش خونم اومده که پلاکت۱۱۷هست ومتخصص زنان بهم گفت پایینه وبایدکنترل بشم بنظرتون ۱۱۷خیلی کنه وبرازایمانم خطرایجادمیکنه

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام.نگران نباشید اما بهتر هست تحت نظر باشید.

  2. خانم دهکردی می گوید

    سلام مادر باردار هستم سی و یک هفته از بارداریم میگذرد وبه میزان قابل توجهی پلاکت خونم پایین آمده پلاکتم ۱۱۰۰۰۰ شده هپارین و ا اس ا هم استفاده می‌کنم ماهی یک مرتبه سرم ای وی آجی تزریق می‌کنم چند روزی هم هست فشار خونم به ۱۳ یا ۱۴ میاد که قرص میتیل دوپا میخورم تنظیم میشه با وجود این مشکلات زیمان طبیعی دارم

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام اواخر بارداری با توجه به شرایط تصمیم گیری میشه چه نوع زایمانی انجام بدید.نگران نباشید، بهترین تصمیم با سنجیدن شرایط گرفته میشه براتون.

  3. پری می گوید

    باسلام هفته سی و هفتم بارداری هستم ومیزان پلاکت خونم ۱۱۱۰۰۰ هستش آیا خطر ناک است

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام به پزشک زنان مراجعه کنید تا درصورت نیاز دارو مناسب بهتون داده بشه.

  4. ناشناس می گوید

    سلام‌من الان پلاکتم کلا ۹۶ هزاره و هنوز تصمیم ب بارداری نگرفتم ب نظرتون خطر داره ک بخوام حامله بشم یا باید قید بچه دارشدن بزنم

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام با دارو میشه تاحدودی سطح پلاکت رو کنترل کرد.ازمایشات قبل از بارداری رو انجام بدید و به پزشک زنان مراجعه کنید تا کمکتون کنن.

  5. فاطمه می گوید

    سلام .من سربارداری اولم ماه هفتم پلاکتم به شدت افت کرد و به ۲۰۰۰۰ رسید ولی به سلامت سزارین شدم .والان ۲ ماهه حاملم و میخوام بدونم راهی داره تا اون موقع پلاکتم و بیارم بالا از الان پیشگیری کنم ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام باید به متخصصتون مراجعه کنید تا در صورت نیاز دارو درمانی بشید.

  6. فاطمه می گوید

    منم دقیق مث شمام ۱۱۷گفت میوه و سبزیجات زیاااد بخورم

  7. ناشناس می گوید

    سلام من برای موقع زایمان پلاکت چهل بود سزارین کردن خدا رو شکر مشکلی برام پیش نیومد

  8. ناشناس می گوید

    سلام خسته نباشین من تو ماه هفتم بارداری هستم و پلاکت خونم صد هست بنظرتون برا زایمانم خطر داره

    1. مائده فخر الدینی کارشناس مامایی می گوید

      سلام وقت بخیر. جهت پیگیری بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

  9. ناشناس می گوید

    سلام خانوم من بارداره هفته ۵ بارداریشه
    الان پلاکت خونش ۷۰ خیلی نگرانم
    کمک کنید

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام به پزشک زنان مراجعه کنید حتما.

  10. رضا می گوید

    سلام خانوم من بارداره هفته ۵ بارداریشه
    الان پلاکت خونش ۷۰ خیلی نگرانم
    کمک کنید

    1. مائده فخر الدینی کارشناس مامایی می گوید

      با سلام، جهت پیگیری و مراقبت بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

  11. ملیحه می گوید

    سلام خسته نباشید منم هفت ماهه حاملم پلاکتم ۱۳۷ هزار شده دکتر دوباره تکرار ازمایش زده من سزارین قبلم ۷۸ هزار شد تو اتاق عمل الان خیلی نگران م ومیترسم پایین تر نیاد چیکار کنم

    1. مائده فخر الدینی کارشناس مامایی می گوید

      سلام وقت بخیر، طبق نظر پزشک، آزمایش رو تکرار کنید. و با پیگیری بیشتر تحت نظر پزشکتون باشید.

  12. باران می گوید

    سلام منم سیو پنج هفته ی حاملگیم پلاکت خونم سوده ۹۳ خطر داره

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام به پزشک زنان سریعا مراحعه کنید

  13. ناشناس می گوید

    سلام منم هفته ماه هست پلاکت خونم ۱۴۸ هست خطر داره برای چنین یا نه

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام در بارداری مقداری کاهش پلاکت طبیعیه.برای اطمینان میتونید با متخصصتون در میون بذارید.

  14. سحر می گوید

    سلام من باردارم۷ماهه هستم پلاکت خونم هرماه چک میکنم ولی پایینتراومده الان۱۰۲چکارکنم نگرانم

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام نیاز به بررسی ها و تصمیم گیری تخصصی دارد به متخصص زنان مراجعه کنید

  15. ناشناس می گوید

    سلام من باردار هستم ۸ ماه هستم پلا کت ۱۰۹هزار آیا نیاز به دارو دارم

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام به پزشک زنان مراجعه کنید تا برحسب شرایطتون تصمیم گرفته بشه

  16. فاطمه می گوید

    سلام من باردار هستم ۸ ماه هستم پلا کت ۱۰۹هزار آیا نیاز به دارو دارم

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام باید حتما به پزشک زنان مراجعه کنید تا دارو های لازم رو دریافت کنید.

  17. مهین می گوید

    سلام هفت ونیم باردارهستم پلاکت خونم ۱۱۲هست فشارم نه ونیم آیا خطرناکه یانه

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام در بارداری مقداری کاهش پلاکت داریم که طبیعیه ولی باید بررسی بشید که ایا این کاهش یهویی بوده یا به مرور. بهتره به پزشکتون مراجعه کنید و این موضوعو درمیون بذارید.

  18. ناشناس می گوید

    سلام خسته نباشید خانمم باردار پلاکت خون باید چند باشه ممنون میشم کمک کنین

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام رنج نرمال پلاکت در بارداری ۱۵۰هزار تا۴۵۰هزار هست. اگر پلاکت تو این محدوده نیست به پزشکتون مراجعه میکنید بر حسب شرایط تصمیم میگیرن براتون

  19. ناشناس می گوید

    سلام من تو بارداری اولم یک باره پلاکتم ۲۳هزار شد والان میخوام برای بارداری دوم اقدام کنم ولی خیلی میترسم بایدچیکادکنم؟؟

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام پیش از بارداری برای شما آزمایش کامل در خواست میشه، در صورت کم بودن مجدد پلاکت، یا کاهش پلاکت در بارداری شما به متخصص داخلی یا هماتولوژی ارجاع داده می‌شین ، نگران نباشید.

  20. خدایار می گوید

    سلام پلاکتم ۱۲۰ هزار میشه طحال هم کمی بزر گ شده نگران نباشم

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام در بارداری مقداری پلاکت خون پایین میاد برای بررسی بیشتر به پزشک زنان مراجعه کنید

  21. صدیقه فیروزی می گوید

    سلام یک سوال داشتم من زانوم سایدگی داره خیلی درد داره الان باردارم ماه اول میشه پلاسما درمانی کنم دکترم گفت برا پا خیلی خوبه ولی اون موقع من باردار نبودم میشه تو دوران بارداری برا پام انجام بدم تا سایدگیش درمان بشه ممنون میشم پاسخ بدین با تشکر

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام . لطفا به توجه به شرایط بارداریتون با پزشکتون مشورت بفرمایید

  22. سجادیان می گوید

    سلام وقت بخیر من دخترم پنج هفته باردارهست پلاکتش صدو پنجاه هست یعنی براش مشکل پیش نمیادتحت نظردکترهم هست

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام . باید حتما تحت نظر پزشک متخصص زنان و پزشک متخصص خون باشند .

  23. ناشناس می گوید

    سلام من هفته ۳۶بارداری هستم و پلاکت روی ۱۲۹ایا خطرناک هست تا وقت زایمان؟

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام . لطفا به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید .

  24. نرگس می گوید

    سلام خسته نباشید من هفته ی ۲۶ بارداری هستم و پلاکت خونم ۱۳۱۰۰۰ هستش،در آزمایش اول بارداری پلاکت خونم ۱۶۹۰۰۰ بود
    الان مشکلی برام پیش میاد توی طی زمان بارداری؟‌؟‌؟

    خطرناک هستش؟؟؟

    خیلی نگرانم لطفاوجواب بدید.

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام . تعداد پلاکت های خون برای انعقاد خود لازم هستند . لطفا به متخصص داخلی مراجعه کنید .

  25. بهار می گوید

    سلام من هفته ی ۲۸ بارداری هستم پلاکتم ۱۲۷ هستش به نظرتون خطرناکه

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام . پلاکت شم از رنج نرمال کمی پایین تر است و بادی توسط پزشک متخصص زنان ویزیت شوید .

  26. فاطمه می گوید

    سلام من ۲۸هفته هستم بارداری دومم هست پلاکت خونم ۹۰شده وزایمانم هم سزارین هست خطردارد یانه

    1. ۳۰سیب می گوید

      سلام . باید با پزشک متخصص خون حتما مشورت شود

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.