همه چیز درباره گردن گرفتن نوزاد

نوزادان از همان ابتدای تولد نمی‌توانند سر و گردن خود را کنترل کنند. برای همین هر کسی که نوزاد را در آغوش می‌گیرد باید مراقب این بخش از بدن او باشد. گردن گرفتن نوزاد امری تدریجی است که او به مرور زمان یاد می‌گیرد. برخی از نوزادان زودتر و برخی دیرتر این عمل را یاد می‌گیرند. شما می‌توانید به او کمک کنید تا این فرایند را بهتر یاد بگیرد. در این مقاله از سی سیب نحوه گرفتن کودک را توضیح می‌دهیم و مراحل آن را با هم بررسی می‌کنیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

منظور از گردن گرفتن چیست؟

قبل از این که نوزاد بتواند گردن خود را کنترل کنند و سرش را تکان دهد، عضلات و استخوان‌های گردن او همانند رشته‌های نودل هستند که توپی کوچک روی آن‌ها قرار دارد! نوزاد هیچ کنترلی بر گردن خود ندارد. در این زمان شما باید مراقب سر و گردن او باشید و او را طوری نگه دارید که گردنش آویزان نباشد و اذیت نشود.

اصولا تا سه ماهگی عضلات گردن کمی قدرتمند می‌شوند اما نوزاد همچنان نمی‌تواند گردن خود را به درستی کنترل کند و صاف نگه دارد. معمولا کنترل کامل در حدود ۶ ماهگی اتفاق می‌افتد. برخی از نوزادان از همان ابتدا گردن قوی‌تری دارند. در حالی که برخی دیگر از نوزادان به زمان بیشتری برای ساخت عضلات گردن نیاز دارند. در ادامه نحوه گردن گرفتن نوزاد را به صورت مرحله به مرحله توضیح می‌دهیم.

مرحله اول: بلند کردن سر در زمان دراز کشیدن روی شکم

در روزهای اولیه زندگی یک نوزاد، او اصلا نمی‌تواند سر خود را بلند کند؛ اما او به سرعت از این حالت خارج خواهد شد. برخی از نوزادان حتی در یک ماهگی هم می‌توانند کمی سر خود را بالا بیاورند یا حداقل مشخص است که می‌خواهند چنین کاری انجام دهند.

این حرکات کوچک گردن را بیشتر در زمانی می‌توانید متوجه شوید که نوزاد روی شکم خود دراز کشیده باشد. ممکن است نشانه‌های اولیه را در زمانی که او سرش را روی سینه یا شانه شما گذاشته است هم مشاهده کنید. آن‌ها حتی می‌توانند در زمانی که روی شکم خود دراز کشیده‌اند، سر را تا حدی بالا بیاورند که بتوانند آن را از یک طرف به طرف دیگر بچرخانند. این حرکت برای کنترل سر در آینده مهم است. همچنین این حرکت موجب می‌شود تا عضلات اطراف شانه‌ها، بازوها و پشت او بهتر رشد کنند و نوزاد بتواند در آینده تحرک بیشتری پیدا کند.

درست است که نوزادان تازه متولد شده هنوز علاقه زیادی به بازی کردن پیدا نکرده‌اند اما شما می‌توانید برای چند بار در روز او را روی تشک و روی شکمش قرار دهید. چند دقیقه‌ای صبر کنید تا او بتواند این حرکت را تمرین کند. در این زمان در کنار او بمانید و مراقبش باشید تا نوزاد در این حالت به خواب نرود. همچنین بهتر است حرکات او را زیر نظر داشته باشید و روند گردن گرفتن او را بررسی کنید. برای مراقبت بیشتر می‌توانید خودتان دراز بکشید و سپس نوزاد را روی سینه و شکم خود قرار دهید. به گونه‌ای که شکم او روی بدن شما باشد. برخی از نوزادان این روش را بیشتر دوست دارند زیرا می‌توانند والدین خود را ببینند.

مرحله دوم: بلند کردن سر و سینه

در سن یک الی سه ماهگی کودک معمولا بیشتر سر خود را بلند می‌کند. همچنین ممکن است بتوانند قفسه سینه خود را تا حدی از روی زمین بلند کنند. در این مرحله بینایی کودک رشد می‌کند و چیزهایی که در اطراف می‌بیند جذابیت بیشتری برای او خواهند داشت. برای همین بهتر است برای او تشکی را انتخاب کنید، جذابیت بصری داشته باشد.

بهتر است اسباب‌بازی‌های بی‌خطری را در اطراف او قرار دهید. به گونه‌ای که اسباب‌بازی کمی از او فاصله داشته باشد و نوزاد برای به دست آوردن آن بخواهد خود را حرکت دهد. می‌توانید کنار او بنشینید و توجهش را به اطرافش جلب کنید. با او بازی کنید. طوری که بخواهد سرش را بلند کند و اطرافش را نگاه کند. این کار موجب می‌شود تا او بخواهد از دستانش استفاده کند و کم کم خزیدن به سمت جلو را یاد بگیرد. وقتی کودک موفق شد از بازوهایش برای بلند کردن سینه استفاده کند، کم کم می‌تواند سینه خود را به طور کامل بالا بیاورد و سر خود را برای مدتی کوتاه در زاویه‌ای نود درجه‌ای نگه دارد. مراقب او باشید زیرا ممکن است دستانش بلرزد و ناگهان سر خود را رها کند.

مرحله سوم: کنترل کامل سر

تمامی اتفاقاتی که از بدو تولد تا ۳ الی ۴ ماهگی نوزاد رخ می‌دهد، پیش‌زمینه‌ای برای آن است که او بتواند سر نهایت سر خود را به صورت کامل کنترل کند. وقتی نوازد شش ماهه می‌شود، دیگر آن میزان قدرت در گردن و قسمت بالایی بدن خود دارد تا بتواند با تلاش سر خود را بالا نگه دارد. در این سن آن‌ها می‌توانند سر خود را به راحتی از سمتی به سمتی دیگر بچرخانند.

چگونه در این زمینه به نوزاد کمک کنیم؟

اگر فکر می‌کنید کودکتان برای کنترل سر به کمک نیاز دارد، می‌توانید چند فعالیت را در برنامه روزانه خود قرار دهید تا او عضلات او تقویت شوند. این نکته را در نظر داشته باشید که شما نمی‌توانید انجام این کار را به او آموزش دهید. بلکه می‌توانید او را به انجام آن تشویق کنید. او را مجبور به انجام کاری نکنید زیرا ممکن است موجب ناراحتی و گریه کردن او شود.

او را به صورت عمودی روی پاهای خود بنشانید. می‌توانید از بالش شیردهی هم برای انجام این کار استفاده کنید و او را به بالش تکیه دهید. این گونه نوزاد می‌تواند با وجود یک محافظ در پشت خود یاد بگیرد سرش را بلند کند و بالا نگه دارد.

می‌توانید از صندلی کودک هم استفاده کنید. او را برای مدت زمان کوتاهی روی صندلی بگذارید. این کار موجب می‌شود تا نوزاد تشویق شود سر خود را صاف نگه دارد. صندلی باید در حالت نود درجه باشد. حتما کمربند محافظ نوزاد را در حین انجام این کار ببندید و خودتان هم در کنار او باشید.

می‌توانید در حین انجام کارهای خود یا پیاده‌روی کردن، نوزاد را در کریر یا آغوش قرار دهید تا او در وضعیت عمودی قرار بگیرد. در انتخاب کریر دقت کنید و اندازه درست آن را تهیه کنید. نوزادان عاشق نگاه کردن به دنیای اطراف خود هستند. برای همین تشویق می‌شوند برای مشاهده کردن اطراف سر خود را بالا بیاورند.

روش ساده‌ای دیگر این است که او را در طول روز روی شکمش قرار دهید. این کار را به مدت سه تا پنج دقیقه انجام دهید. اگر فکر می‌کنید کودک بی‌قراری می‌کند، مدت زمان را به یک الی سه دقیقه کاهش دهید. به تدریج زمان را طولانی‌تر کنید.

در کل کاری کنید که او بخواهد سرش را بالا بگیرد. با او بازی کنید. نامش را صدا بزنید. اسباب‌بازی‌های رنگارنگ را به او نشان دهید. لوازم را دور از دسترس او قرار دهید تا بخواهد تلاش کند آنان را با دست بگیرد و به وسایل نزدیک شود. وقتی هم برای انجام این کار تلاش کرد، برای او دست بزنید. او را در آغوش بگیرید و تشویق کنید.

تا زمانی که نوزاد قابلیت کنترل کامل سر و گردن را پیدا نکرد، مراقب او باشید. در زمان آروغ زدن، دست خود را به آرامی زیر سر و روی گردن نوزاد قرار دهید تا در صورت لرزش سر، بتوانید به او کمک کنید.

صندلی ماشین، کالسکه، بالش، تاب کودک و… باید به گونه‌ای انتخاب و تنظیم شوند که تا سطح مناسبی سر نوزاد را حمایت کنند. اگر سر نوزاد در این وسایل به سمت جلو خم می‌شود، تنظیمات را تغییر دهید.

بالش‌هایی برای نگهداری و حمایت از سر و گردن نوزاد وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها در گهواره، صندلی و… استفاده کنید تا سر و گردن کودک رها نباشد اما کارشناسان بر این باورند که بهتر است هیچ چیز اضافی در محیط خواب یا صندلی نوزاد قرار داده نشود. این بالش‌ها می‌توانند در زمان تصادف خطر خفگی را افزایش دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

طبق نظر دانشمندان آکادمی اطفال آمریکا، نوزادی که کنترل ضعیفی بر سر خود دارد، عضلات گردن ضعیفی هم دارد و باید تحت نظر متخصص اطفال قرار بگیرد. اگر نوزاد شما تا ۴ ماهگی نمی‌تواند سرش را بدون حمایت بالا نگه دارد، به پزشک مراجعه کنید اما این نکته را هم در نظر بگیرید که آن چنان جای نگرانی وجود ندارد و در برخی از کودکان این روند با تاخیر انجام می‌شود. از طرفی هم ممکن است این امر نشان‌دهنده اختلال شرد حرکتی نوزاد باشد.

برای همین متخصص باید در این زمینه نظر بدهد. گاهی این مشکل نشان‌دهنده فلج مغزی، دیستروفی عضلانی یا هر گونه اختلال عصبی عضلانی دیگری است. در اکثر مواقع، این مورد آن چنان اهمیت ندارد و صرفا نوزاد شما کمی دچار تاخیر شده است! برخی از نوزادان مهارت‌ها را سریع‌تر و برخی دیگر کندتر از نوزادان دیگر به دست آورند.

چرا گردن گرفتن نوزاد اهمیت دارد؟

گردن گرفتن نوزاد از آن جهت اهمیت دارد که نشان می‌دهد کودک شما قرار است وارد مراحل دیگر رشد حرکتی و عضلانی خود شود. او از این پس می‌تواند غلت بزند، بنشیند، چهار دست و پا برود، به جلو حرکت کند و در نهایت، یاد بگیرد روی پاهای خود بایستد و راه برود. هیچ زمان مشخصی برای رخ دادن این مراحل وجود ندارد. نوزادان با هم متفاوت هستند و برای همین ما نمی‌توانید بازه زمانی دقیقی برای این مراحل به شما ارائه دهیم.

سخن آخر

هیچ زمان مشخصی برای گردن گرفتن نوزاد وجود ندارد. شما می‌توانید با صبر و توجه به او کمک کنید که این کار را بهتر انجام دهد. بازی کردن با کودک، تشویق کردن او، برقراری ارتباط چشمی و… می‌تواند به تقویت عضلات گردن کمک کند. هر زمان نگرانی برای شما در این زمینه به وجود آمد، با دکتر اطفال مشورت کنید و برای پیشرفت فرزند خود به توصیه‌های او گوش دهید.