رابطه در بارداری بخش مهمی از فرآیند کسب حمایت عاطفی و ساخت یک رابطه سالم و عاشقانه محسوب میشود. در عین حال ممکن است این امر برای بسیاری از مادران باردار با دغدغههایی همراه باشد. اگر برای شما نیز این سؤال مطرح است که آیا داشتن رابطه جنسی در طی این دوران بیخطر است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت در یک بارداری سالم، مقاربت جنسی نه تنها مشکلی ایجاد نمیکند، بلکه مزایایی نیز به همراه دارد. با این حال بهتر است نکات و هشدارهای لازم مد نظر قرار گرفته و با آگاهی بیشتری نسبت به این امر مبادرت شود. با این مطلب از سی سیب همراه ما باشید تا با مزایا، مضرات، نکات مهم و نحوه انجام و تأثیر مقاربت بر جنین در دورههای مختلف بارداری آشنا شوید.
مزایای رابطه جنسی در دوران بارداری
رابطه جنسی در دوران بارداری میتواند فوایدی برای زن باردار و همسرش داشته باشد که در ادامه به این موارد اشاره خواهد شد.
- تجربه ارگاسم بهتر: به دلیل افزایش جریان خون در اندامهای تناسلی، زنان میتوانند ارگاسم بهتری را در این دوران تجربه کنند؛ بنابراین از جمله مزایای رابطه جنسی در دوران بارداری ارگاسم با تعداد بیشتر و قویتر است.
- فعالیت جسمانی: رابطه جنسی با سوزاندن کالری به حفظ تناسب هردو طرف کمک میکنند. بسته به مدت زمان نزدیکی درگیر سوزاندن کالری و فعالیت فیزیکی هستید.
- بهبود روابط عاطفی: زوجها در دوران بارداری نیاز به امنیت و صمیمیت بیشتری در عشق خود احساس میکنند. آنها ممکن است که خود را منزوی کنند تا روی رابطهشان تمرکز کنند یا از هم فاصله بگیرند. مطالعات نشان میدهد که برخی زوجها یک بحران ۵ ماهه را هنگام حاملگی تجربه میکنند که این امر میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در روابط آنها شود. رابطه جنسی در این دوران باعث عمیق شدن پیوند بین دو طرف خواهد شد. رابطه جنسی راهی عالی برای برقراری دوباره ارتباط احساسی است. اگر هدف شما صمیمیت است نیازی نیست خود را به رابطه جنسی محدود کنید. ممکن است که هردو تمایلی به رابطه جنسی نداشته باشید و به جای آن از راههای جایگزین ارتباط فیزیکی مانند معاشقه استفاده کنید.
- افزایش نشاط و سرخوشی: از دیگر اثرات مفید این کار افزایش شادی است؛ زیرا ارگاسم با ترشح اندورفین همراه است و ترشح این هورمون به مادر و کودک کمک میکند تا احساس شادی و آرامش بیشتری داشته باشند.
- احساس اعتماد به نفس: برخی از زنان ممکن است که به دلیل بزرگ شدن شکمشان دچار احساس عدم جذابیت یا نارضایتی جنسی شوند. انجام رابطه زناشویی در این دوران میتواند با بازگرداندن حس جذابیت جنسی به زنان همراه باشد. با پذیرش بدن خود و کاهش حساسیت نسبت به تصورات شریک جنسیتان میتوانید دوباره احساس خوبی نسبت به خود داشته باشید و بدون توجه به اینکه بدنتان چگونه تغییر کرده لذت فیزیکی را تجربه کنید.
- ماجراجویی و کسب تجربیات جدید: داشتن رابطه جنسی در دوران بارداری این فرصت را به وجود میآورد که موقعیتهای جنسی جدیدی را تجربه کنید. ماجراجوییهای امن جنسی صمیمیت شما و شریک زندگیتان را افزایش میدهد. هنگامی که رابطه جنسی ملایم داشته باشید هیچ مشکلی شما را تهدید نخواهد کرد. در این دوران سینهها حساستر و پرتر میشوند که این موضوع میتواند هم برای شما و هم برای همسرتان تحریککننده باشد. به طوری که برخی زنان متوجه میشوند در دوران بارداری برای اولین بار از نوازش سینهها به عنوان بخشی از فرآیند جنسی خود لذت میبرند.
- آسان شدن زایمان: فعالیت جنسی در دوران بارداری به روانسازی واژن کمک میکند. علاوه بر این، مقاربت واژینال برای بهبودی پس از زایمان بسیار سودمند است؛ زیرا ماهیچههای لگن و دهانه رحم را برای تولد نوزاد آماده میکند. این امر منجر میشود مادر پس از زایمان سریعتر دوران بهبودی را طی کرده و بیاختیاری ادرار سریعتر درمان یابد.
- کاهش استرس و بهبود خواب: نزدیکی در حاملگی به کاهش استرس منجر میشود. هورمون اکسیتوسین استرس بارداری را کاهش داده و خواب را بهبود میبخشد. این روند به طور موقت دردهای مختلف را تسکین داده و افزایش اندورفین ناشی از رابطه جنسی منجر میشود که زن باردار بتواند با خستگی و سایر علائم آزاردهنده آن بهتر مبارزه کند.
- افزایش گردش خون: رابطه زناشویی گردش خون در بدن را تقویت میکند که این امر یکی از مهمترین مزایای رابطه جنسی در بارداری محسوب میشود. در پی این فرآیند ذخیره خون مادر در طول بارداری افزایش یافته و نیازهای او و نوزاد را برآورده میکند.
- باز شدن راحتتر دهانه رحم هنگام زایمان: مقاربت منظم به انقباض عضلات لگن و باز شدن دهانه رحم کمک میکند. به همین دلیل هم برخی از پزشکان برای کمک به القای زایمان، داشتن رابطه جنسی مکرر و منظم در نزدیک موعد زایمان را توصیه میکنند.
تأثیر رابطه زناشویی بر نوزاد
داشتن رابطه در بارداری نه تنها برای مادر و شریک جنسی او مزایایی را در پی دارد، بلکه برای نوزاد نیز بسیار سودمند است. در ادامه برخی از این موارد آمده است.
- آرامش نوزاد: رابطه جنسی در بارداری به افزایش سطح اکسی توسین بدن کمک میکند و اغلب به زنان باردار به ویژه آنهایی که به ماه نهم رسیدهاند پیشنهاد میشود. به دلیل ترشح این هورمون که از آن به عنوان هورمون عشق نام برده میشود میتوان گفت رابطه جنسی سالم در دوران بارداری سلامت جنین را نیز تضمین میکند. هورمونهای مرتبط با حس خوب فشار خون و دیابت ناشی از بارداری را از بین میبرند.
- تقویت سیستم ایمنی مادر و نوزاد: رابطه جنسی سبب تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. مطالعات نشان میدهد که رابطه جنسی منجر به ساخت آنتیبادیهایی میشود که به جلوگیری از سرماخوردگی و سایر عفونتها کمک میکند.
- ایجاد حس امنیت در نوزاد: رابطه جنسی به مادر کمک میکند تا احساس کند همسرش را دوست دارد و توسط او دوست داشته میشود. این حس منجر به حس امنیت در مادر شده و به نوزاد نیز انتقال مییابد. در نتیجه رابطه سالم فرزند شما نیز احساس امنیت را تجربه خواهد کرد.
- رشد بهتر نوزاد: رابطه جنسی با تولید هورمونهایی که به رشد و نمو نوزاد منجر میشود همراه است. از سوی دیگر با افزایش گردش خون هنگام رابطه این امر منجر به افزایش اکسیژن و تغذیه بیشتر جنین میگردد.
بهترین پوزیشنها برای همبستر شدن در دوران حاملگی
به طور کلی اگر بارداری سالمی را پشت سر میگذارید داشتن رابطه جنسی در اغلب اوقات مشکلی برای شما به وجود نخواهد آورد. در این دوران میتوانید حتی اکثر پوزیشنهای جنسی را نیز امتحان کنید؛ اما فهم اینکه کدام وضعیت برقراری رابطه برای شما مناسب است و چگونه میتوان در این دوران رابطه جنسی برقرار کرد در وهله اول نیازمند در نظر گرفتن نظر پزشکتان و در قدم بعد آزمون و خطا برای کشف بهترین حالت است.
فراموش نکنید که طی دورههای ما مختلف بارداری میل جنسی شما تغییر میکند. برخی اوقات ممکن است که اصلاً گرایشی به همبستری با شریک جنسی خود نداشته باشید و حتی برخلاف آن ممکن است برخی مواقع به شدت نسبت به انجام آن تمایل داشته باشید؛ بنابراین بهتر است که از همان ابتدای دوران بارداری نسبت به این تغییر حالت خود با شریک زندگی خود صحبت کرده و در موقعیتهای مختلف ضمن در نظر گرفتن همه جوانب احساسی و فیزیکی رابطه برقرار کنید.
هرچه بارداری شما به پیش میرود متوجه میشوید پوزیشنهایی که قبلاً استفاده میکردید به کار نمیآیند و یا حتی در مراحل بعدی بارداری ناراحتکننده یا حتی ناایمن هستند. به عنوان مثال پس از ماه چهارم بارداری وضعیت خوابیده به پشت به دلیل وزنگیری و رشد نوزاد برایتان راحت نخواهد بود و به شما و نوزاد فشار وارد میکند. نوزاد در این حالت فشار بیشتری را بر اندامهای داخلی یا شریانهای اصلی خود احساس میکند.
به جای پوزیشن خوابیده پشت میتوانید در وضعیتی قرار بگیرید که شما بالا باشید. این کار باعث میشود که سرعت و راحتی خود در طول رابطه جنسی را کنترل کنید همچنین این حالت فشار را از روی شکم شما کم میکند.
برقراری رابطه جنسی در وضعیت خوابیدن به پهلو نیز به شما کمک میکند که با کمترین فشار به شکم رابطه جنسی برقرار کنید.
قرار گرفتن در پوزیشنی که روی زانو و دستان خود باشید ممکن است در سه ماهه اول و دوم برایتان کاربردی باشد؛ زیرا این وضعیت فشار وارد شده به شکم را کاهش میدهد. با این حال هرچه که شکم شما بزرگتر میشود ممکن است قرار گرفتن در این وضعیت ناراحتکننده باشد.
استفاده از سکس دهانی نیز این امکان را فراهم میسازد که بدون استرس بابت گرفتگی کمر و سنگینی شکم لذت جنسی را در دوران حاملگی تجربه کنید.
بهتر است هر چیزی که در هنگام رابطه زناشویی شما را آزار میدهد را کنار گذاشته و با شریک جنسی خود در خصوص درخواستهای خود به راحتی صحبت کنید. برای او شفافسازی کنید که رابطه جنسی تنها یک راه برای حفظ ارتباط عاشقانه است و میتوانید از راههای جایگزین همچون در آغوش گرفتن و بوسیدن، ماساژ، رابطه جنسی دهانی و خود ارضایی متقابل استفاده کنید.
در مراحل پایانی حاملگی افراد باید پوزیشنهایی را انتخاب کنند که کمترین فشار را به شکم وارد کند. در پوزیشنهایی که زن بتواند عمق و سرعت نفوذ آلت جنسی را کنترل کنند احساس راحتی بیشتری خواهید داشت. همچون مواقعی که زن در لبه تخت یا مبل نشسته باشد.
در شرایطی که فرد به هموروئیدهای مرتبط با بارداری مبتلاست داشتن رابطه مقعدی ممکن است ناراحتکننده باشد و بهتر است این شکل از رابطه را تا زمان درمان کامل به تعویق بیندازید.
نبایدهای مربوط به نزدیکی جنسی در دوران بارداری
با وجود مزایایی که برای برقراری ارتباط جنسی طی این دوران شرح داده شد در ادامه نکاتی که ممنوعیت رابطه جنسی را به دنبال دارد یا اقدامات ناسالمی که برای مادر و نوزاد خطراتی را به همراه دارد مورد اشاره قرار میگیرد.
- بنا به تشخیص پزشک ممکن است لازم باشد که در ۱۰ هفته اول بارداری از رابطه جنسی خودداری کنید. به خصوص اگر دورههای خونریزی شدید یا لکهبینی یا سابقه سقطهای قبلی داشتهاید.
- از روابط جنسی طولانی مدت که منجر به فشار بر روی شکم میشود خودداری کنید.
- کسانی که سابقه سقط جنین مکرر یا بدن ضعیفی دارند باید تا جای ممکن از تماس فیزیکی در دوران بارداری خودداری کند.
- همچنین زنانی که سیستم ایمنی ضعیف داشته و در معرض ابتلا به عفونت هستند نیز باید نزدیکی با شریک جنسی خود اجتناب کنند؛ زیرا ابتلا به عفونتهای مقاربتی میتواند به سلامت کودک آسیب برساند و او را مبتلا به مشکلات مربوط به نقص ایمنی کند.
- برخی عفونتها بعد از ماه هشتم مستعد عبور از دهانه رحم هستند؛ بنابراین اگر شریک جنسی شما به عفونت جنسی مبتلاست باید تا حد ممکن نسبت به این موضوع توجه داشته باشید. برخی بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا سوزاک و اچ آی وی شدیداً برای نوزاد خطرناک هستند.
- تولید پرولاکتین در دوران بارداری ممکن است با کاهش میل جنسی همراه باشد؛ بنابراین به جای اجبار خود به برقراری رابطه زناشویی این موضوع را با شریک جنسی خود در میان بگذارید.
- در شرایطی که مبتلا به محدودیتهای مربوط به رشد جنین مواجه هستید یا دچار تبخال تناسلی هستید بهتر است از رابطه جنسی در این دوران خودداری کنید.
- جنین شما توسط دیوارههای عضلانی رحم و مایع آمنیوتیک داخل آن به خوبی محافظت میشود و دهانه رحم نیز توسط پلاگین مخاطی به خوبی مسدود شده و نوزاد شما در برابر عفونت نیز مصون است. با این حال اگر در شرایط خاصی به سر میبرید و عوارض بارداری را تجربه میکنید ممکن است پزشک شما نسبت به این کار هشدار دهد.
- اگر در بارداریهای گذشته خود نسبت به برقراری رابطه جنسی مشکلاتی را تجربه کردهاید، ممکن است برقراری ارتباط جنسی با شریک عاطفیتان در بارداریهای بعدی نیز بیخطر نباشد. در این شرایط بهتر است جوانب احتیاط را رعایت کنید.
- اگر دوقلو یا چند قلو باردار هستید بهتر است تا حد ممکن از همبستری با همسر خود پرهیز کنید.
- در معرض زایمان زودرس بودن نیز از موارد هشدار برای برقراری رابطه جنسی محسوب میشوند.
- کسانی که دچار ضعف دهانه رحم هستند نیز بهتر است در دوران بارداری نسبت به برقراری ارتباط جنسی دقت بیشتری به عمل آورند؛ زیرا مشکلات و ضعف دهانه رحم منجر به باز شدن زودهنگام دهانه رحم در دوران بارداری شده و برخی مواقع نتیجه این اتفاق زایمان زودرس است.
- در شرایطی که به دلایل مختلف خونریزی یا لکهبینی شدیدی دارید باید از انجام مقاربت خودداری کنید.
- اگر هنگام رابطه جنسی کیسه آب شما پاره شد به هیچ عنوان رابطه جنسی را ادامه ندهید و فوراً خود را به مراکز درمانی برسانید.
- برای کسانی که جفت سر راهی دارند (یعنی جفت درون رحم بسیار پایین است و تمام یا بخشی از دهانه رحم را پوشانده است) مقاربت جنسی در بارداری میتواند باعث خونریزی جدی و عوارض بعدی آن شود.
علائم هشداردهنده را جدی بگیرید
به طور کلی در دوران بارداری باید نسبت به هرگونه نشانه همچون خونریزی و نشت مایع آمنیوتیک هوشیار باشید. در صورتی که برخی از نشانههای زیر را هنگام یا بعد از رابطه جنسی تجربه کردید حتماً با پزشک خود تماس بگیرید یا خود را به اورژانس برسانید
لکهبینی و خونریزی: ممکن است برخی افراد پس از رابطه جنسی با مشاهده لکهبینی یا خونریزی خفیف و گرفتگی و انقباض به شدت نگران شوند؛ اما اغلب گرفتگیها پس از رابطه جنسی در بارداری طبیعی است. همچنین و خونریزی بسیار اندک یا لکهبینی نیز طبیعی محسوب میشود؛ اما فراموش نکنید که خونریزی باید موقتی و سبک باشد. به نحوی که آستر لباس زیر شما را نپوشاند و مانند خونریزی دوره قاعدگی نباشد.
نشت مایع آمنیوتیک: این مورد پس از انجام رابطه جنسی نیز از جمله علائم هشدار محسوب میشود. به خصوص در ماههای آخر بارداری که ممکن است نشانه پاره شدن کیسه آب باشد.
گرفتگیهای دردناک و انقباضات رحمی: طولانی و شدید شدن انقباضات بعد از رابطه جنسی از جمله مهمترین علائم هشدار دهنده محسوب میشود که باید بلافاصله پس از مشاهده آنها بهتر از خود را به مراکز درمانی برسانید؛ اما انقباضات محدود و موقتی اغلب به دلیل تغییرات رحم هنگام رابطه جنسی اتفاق میافتند و نگرانکننده نیستند.
نکات مهمی که باید هنگام همبستری در حاملگی رعایت کنید
اگر رابطه دهانی را تجربه میکنید مطمئن شوید که شریک جنسی شما حین رابطه جنسی هوا را به داخل واژن شما نمیدمد. دمیدن هوا به داخل واژن در حین رابطه جنسی دهانی میتواند باعث آمبولی هوا (یعنی ایجاد حبابهایی که رگهای خونی را مسدود میکند) شود این حالت میتواند مشکلات بسیار خطرناکی را برای شما و فرزندتان ایجاد کند.
برای جلوگیری از انتقال عفونت در دوران بارداری از جمله بیماریهای مقاربتی مانند std بهتر است از رابطه جنسی محافظت نشده در همه اشکال آن (واژینال، مقعدی یا دهانی) با فردی که آلوده است خودداری کنید بیماریهای مقاربتی میتوانند در دوران بارداری و تولد نوزادتان مشکلاتی را برای او ایجاد کند؛ بنابراین بهتر است نکات لازم پیشگیرانه را مد نظر قرار داده و از کاندوم استفاده کنید.
بهتر است در این دوران از رابطه جنسی مقعدی خودداری کنید مگر اینکه پزشکتان بگوید مشکلی ندارد. مقعد پر از باکتریهایی است که رابطه جنسی میتواند با انتقال این باکتریها عفونتهایی را برای شما ایجاد کند. اگر بعد از رابطه مقعدی رابطه جنسی واژینال داشته باشید احتمال انتقال باکتری به واژن شما بیشتر میشود.
رابطه زن و شوهر در ماههای مختلف بارداری
با توجه به تغییرات مختلفی که در دورههای مختلف بارداری رخ میدهد، ممکن تجربه رابطه جنسی در سه دوره سه ماهه بارداری متفاوت باشد. در ادامه برقراری رابطه جنسی را در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری بررسی میکنیم.
رابطه در سه ماهه اول
اشاره شد که افزایش و کاهش سطح هورمونها و سایر تغییرات در بدن شما ممکن است بر علاقه و تمایلتان به رابطه جنسی تأثیر بگذارد. طی سه ماهه اول بارداری تغییر سطح هورمونها ممکن است باعث ایجاد احساس افزایش تمایل به برقراری رابطه جنسی گردد؛ اما مسئله این است که تغییرات دیگری هستند که میتوانند نقش مخلی را در این فرآیند ایفا کنند. عواملی مانند خستگی، درد سینهها، حالت تهوع و افزایش نیاز به ادرار کردن ممکن است تمایل شما به برقراری رابطه جنسی را در سه ماهه اول حاملگی را به شدت کاهش دهد.
رابطه زناشویی سه ماهه دوم
طی این دوران ممکن است برخی ناراحتیهای اولیه که در سه ماهه اول به شدت پر رنگ بودند مانند حالت تهوع و احساس خستگی از بین برود. همچنین ممکن است شما در مدیریت این حالتها توانمندی بیشتری پیدا کنید. در این دوران شکم شما در حال رشد است اما هنوز آنقدر کوچک است که بتوانید به راحتی رابطه جنسی داشته باشید. از سوی دیگر مانند سه ماهه سوم استرسهای آماده شدن برای تولد فرزند را تجربه نمیکنید. در واقع بیشتر احتمال آن میرود بخواهید طی این دوران بیش از قبل رابطه جنسی داشته باشید؛ زیرا در سه ماهه دوم با افزایش هورمونها ممکن است میل جنسی فرد به شدت افزایش یابد. همچنین در این دوران بسیاری از زنان بدن تغییر یافته خود را پذیرفته و ممکن است در تلاش باشند زندگی جنسی خود را دوباره احیا کنند.
هرچند که افراد در بارداریهای مختلف شرایط متفاوتی را پشت سر گذاشته و نمیتوان نسخه یکسانی را برای همه تجویز کرد. مثلاً برخی افراد ممکن است به دلیل نوسانات هورمونی در همین دوران احساس راحتی کمتر در بدن و کاهش سطح انرژی یا دردهای فیزیکی را شاهد باشند. در عین حال برخی افراد به دلیل تغییرات شکل بدن مانند افزایش سایز سینه جذابیت بیشتری در خود احساس میکنند. در برخی موارد نگرانیها و فشارهایی که هر دو طرف احساس میکنند میتواند آنها را نسبت به رابطه جنسی بیعلاقه کند بنابراین هر دو طرف باید در این خصوص از بابت راحتی خود اطمینان حاصل کند.
رابطه جنسی در سه ماهه سوم
ممکن است برخی گمان کنند که با نزدیک شدن موعد زایمان برقراری رابطه جنسی خطرناک است؛ اما تا زمان تولد فرزندتان داشتن رابطه جنسی سالم اشکالی ندارد مگر اینکه پزشک شما را از این کار منع کند. هرچند طی این دوران با بزرگتر شدن شکم برخی از افراد علاقه کمتری به برقراری رابطه جنسی دارند. همچنین طی این دوران ممکن است مادران متمایل باشند که بیشتر تمرکز خود را روی آماده شدن برای تولد نوزاد بگذارند. همه این احساسات کاملاً طبیعی است و بهتر است به جای مجبور کردن خود به برقراری رابطه جنسی در این دوران با شریک زندگیتان در خصوص نگرانیها و احساساتی که دارید صحبت کنید و از روشهای جایگزین برای برقراری رابطه عاطفی با وی استفاده کنید.
کلام آخر
رابطه جنسی در دوران بارداری میتواند با چالشهایی همراه باشد اما در عین حال این امر میتواند تا زمان تولد کودک شما رضایت و دوست داشتنی نیز باشد. بهتر است آنچه بدنتان به شما میگوید اعتماد کنید و کارهایی را انجام دهید که راحتتر و رضایتبخشتر است. رابطه جنسی به شما کمک میکند که از نظر احساسی و فیزیکی به شریک زندگی خود نزدیک شوید؛ زیرا به هر رو بارداری با تغییرات فیزیکی و عاطفی همراه است و میتواند رابطه شما با همسرتان را پیچیده کند؛ بنابراین با در نظر گرفتن نکات لازم و علائم هشدار دهنده با شریک زندگی خود در مورد نیازها، تمایلات و درخواستهای خود به شیوهای باز صحبت کنید. این کار به شما امکان آن را میدهد که با خیال راحت یک رابطه جنسی لذتبخش و سالم داشته باشید.