زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است که از طریق فعالیت جنسی به افراد منتقل می‌شود. طبق گزارشات به دست آمده تقریباً همه افرادی که رابطهٔ جنسی دارند، در یک مقطع از زندگی خود به ویروس زگیل تناسلی مبتلا می‌شوند. زگیل تناسلی به شکل برآمدگی‌های کوچک و ملتهبی که برخی اوقات ظاهری شبیه گل کلم دارد، در اطراف دستگاه تناسلی ظاهر می‌شود و بر بافت‌های مرطوب ناحیهٔ تناسلی تأثیر می‌گذارد.
در بیشتر موارد زگیل‌های تناسلی آنقدر کوچک هستند که نمی‌توان آنها را مشاهده کرد. اما در برخی از افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا سرکوب شده دارند، به خوشه‌های بزرگ تبدیل شده و تکثیر می‌شوند. بیش از ۴۰ نوع از «ویروس پاپیلومای» انسانی وجود دارد که باعث زگیل تناسلی می‌شوند. گاهی اوقات ممکن است زگیل تناسلی منجر به نوعی سرطان شود.
زیرا انواع خاصی از زگیل‌های تناسلی با سرطان آلت تناسلی، مقعد، دهان و گلو در ارتباط هستند. همانطور که اشاره شد ویروس زگیل تناسلی همیشه باعث سرطان نمی‌شود. اما همهٔ خانم‌ها باید توجه داشته باشند که به طور منظم آزمایش «پاپ اسمیر» را انجام دهند. تا از ابتلا به هرگونه بیماری و ویروس مانند زگیل تناسلی آگاه شده و به موقع درمان شوند. در ادامۀ این مطلب از مجموعه سی سیب به بررسی زگیل تناسلی در زایمان طبیعی و سزارین می‌پردازیم.
چه افرادی به زگیل تناسلی مبتلا می شوند؟
همانطور که اشاره کردیم زگیل تناسلی نوعی ویروس است که از طریق تماس جنسی به افراد منتقل می‌شود. ممکن است زگیل تناسلی در فرد مبتلا به قدری کوچک باشد که دیده نشود. اما به محض برقراری تماس جنسی، به فرد دیگر منتقل می‌شود. عواملی وجود دارد که خطر ابتلا به زگیل تناسلی را در افراد افزایش می‌دهد، از جمله:
- برقراری رابطهٔ جنسی محافظت نشده (عدم استفاده از کاندوم و دیگر امور محافظت کننده) با چندین شریک جنسی.
- برقراری رابطه جنسی با فردی که سابقهٔ فعالیت جنسی او را نمی‌دانید.
- داشتن نوعی عفونت مقاربتی دیگر.
- داشتن فعالیت جنسی و برقراری رابطه جنسی در سنین پایین.
- سیستم ایمنی ضعیف یا مصرف داروهای ایدز و پیوند عضو که منجر به تضعیف سیستم ایمنی می‌شوند.
علائم و نشانه های زگیل تناسلی
زگیل تناسلی در زنان بر روی دیواره‌های واژن، بین دستگاه تناسلی و مقعد، روی فرج، کانال مقعد و دهانهٔ رحم، رشد می‌کند. همچنین در مردان بر روی نوک یا ساقهٔ آلت تناسلی، مقعد و کیسهٔ بیضه ظاهر می‌شود. علاوه بر این، زگیل تناسلی از طریق تماس جنسی دهانی با فرد مبتلا نیز در دهان و گلو رشد می‌کند. زگیل تناسلی علائم و نشانه‌هایی دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.
- وجود برآمدگی و تورم گوشتی صورتی یا قهوه‌ای رنگ در اطراف ناحیهٔ تناسلی
- دردناک بودن و خارش اطراف ناحیه تناسلی
- تورم‌هایی به شکل گل کلم که در اثر رشد چند زگیل تناسلی ایجاد می‌شود
- خونریزی زگیل هنگام مقاربت و فعالیت جنسی
تأثیر زگیل تناسلی بر بارداری و زایمان
ممکن است مادران بارداری که به زگیل تناسلی مبتلا هستند، نگران آسیب دیدن جنین خود از این طریق باشند. اما در بیشتر مواقع زگیل تناسلی مادر باردار، هیچ تأثیری بر روی جنین در حال رشد نخواهد داشت. در برخی از افراد مشاهده می‌شود که در دوران بارداری، زگیل تناسلی رشد کرده و بزرگتر می‌شود. به همین دلیل ادرار کردن برای زنان باردار سخت و دردناک می‌شود.
اگر زگیل تناسلی بزرگ باشد ممکن است هنگام زایمان دچار خون ریزی شود. به ندرت اتفاق می‌افتد که برخی از نوزادان متولد شده از مادرانی که به زگیل تناسلی مبتلا هستند، در ناحیهٔ گلو دچار زگیل می‌شوند. در برخی موارد برای اینکه راه تنفس نوزاد به وسیلهٔ زگیل مسدود نشود، نوزاد به درمان یا جراحی لیزری مکرر نیاز دارد.
درمان زگیل تناسلی در بارداری
هنگامی که یک مادر در بارداری متوجه زگیل تناسلی می‌شود، باید در طول بارداری تحت نظر پزشک قرار گرفته تا تغییرات بافت دهانهٔ رحم بررسی شود. زیرا در برخی از زنان باردار مبتلا به زگیل تناسلی، تغییرات بافتی ممکن است در طول بارداری افزایش پیدا کند. در برخی اوقات و بسته به شرایط موجود، پزشک درمان را به تعویق می‌اندازد.
زیرا ممکن است درمان زگیل تناسلی در دوران بارداری منجر به زایمان زودرس شود. در طول بارداری پزشک زگیل تناسلی را بررسی می‌کند که آیا زگیل بزرگتر می‌شود یا خیر. همچنین تغییرات هورمونی مادر نیز باید بررسی شود. زیرا می‌تواند باعث بزرگ شدن یا تکثیر زگیل شود. حتی گاهی اوقات ممکن است زگیل‌ها دچار خون ریزی شوند.
در بیشتر مواقع اگر زگیل تناسلی آنقدر بزرگ شود که راه واژن را مسدود کرده و زایمان را مشکل ساز کند، قبل از زایمان برداشته می‌شود. برای از بین بردن زگیل تناسلی می‌توان از روش‌های درمانی مانند جراحی لیزری و سوزاندن زگیل، درمان‌های شیمیایی و انجماد زگیل با استفاده از نیتروژن مایع استفاده کرد. گاهی اوقات تغییرات دهانهٔ رحم و حتی زگیل تناسلی، پس از زایمان خود به خود از بین می‌رود و نیازی به درمان نیست.
توصیه می‌شود برای درمان زگیل تناسلی در بارداری از کرم‌های موضعی استفاده نکنید. زیرا عوارض جانبی این داروها ممکن است بر بارداری تأثیرگذار باشد. همچنین ممکن است باعث درد و سوزش پوست، مخصوصاً در پوست‌های حساس شود. اگر در دوران بارداری هستید و قصد درمان زگیل تناسلی را دارید، باید ابتدا با مراقبت‌های بهداشت یا پزشک خود مشورت کرده، سپس درمان را شروع کنید.
زگیل تناسلی و زایمان طبیعی
در موارد اندکی زگیل‌های تناسلی بزرگ حین زایمان طبیعی دردسر ساز می‌شوند. زیرا ممکن است حین زایمان طبیعی خون ریزی کرده یا باعث شود واژن به اندازهٔ کافی توانایی کشش نداشته باشد و دهانهٔ رحم به خوبی باز نشود، بنابراین زایمان سخت‌تر خواهد شد. به عقیدهٔ بسیاری از پزشکان، مادران باردار مبتلا به زگیل تناسلی منعی برای زایمان طبیعی ندارند و می‌توانند از طریق واژینال زایمان کنند.
ابتلای نوزاد به زگیل حین زایمان ممکن است عواقب جدی را برای سلامتی او داشته باشد. اگر چه زگیل تناسلی به همهٔ نوزادان منتقل نمی‌شود و فقط در موارد کمی این اتفاق می‌افتد. اما در موارد نادر حتی تبخال نوزادی که از طریق زگیل تناسلی مادر مبتلا می‌شود، می‌تواند کشنده باشد. بنابراین توصیهٔ ما این است که مادران باردار مبتلا به زگیل تناسلی باید حتماً گزینه‌های زایمان را به خوبی بررسی کنند و تصمیم درستی بگیرند.
زگیل تناسلی و زایمان سزارین
داشتن زگیل تناسلی لزوماً دلیل قاطعی برای انجام زایمان سزارین نیست. مگر اینکه زگیل تناسلی طی تغییرات هورمونی دوران بارداری آنقدر بزرگ شده باشد که منجر به مسدود شدن دهانهٔ واژن شده باشد. از این رو زایمان طبیعی دشوار و حتی غیر ممکن می‌شود.
در برخی موارد، زگیل تناسلی بزرگ طی زایمان طبیعی دچار خون ریزی شده یا اگر بیش از حد بزرگ شده باشد، توانایی فرد را برای کشش واژن درطول زایمان بسیار کم می‌کند. به همین منظور در چنین شرایطی زایمان سزارین بهترین گزینه است.
بررسی نهایی
به طور کلی زگیل تناسلی برای زنان باردار خطرناک نیست. فقط باعث خارش و درد و ناراحتی در آن ناحیه می‌شود. زگیل تناسلی ممکن است در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی یا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن بزرگتر شوند، همین عامل باعث می‌شود فرد باردار هنگام ادرار، احساس درد و ناراحتی داشته باشد. قابل ذکر است که همهٔ مادران باردار مبتلا به زگیل تناسلی در معرض خطر انتقال ویروس زگیل به نوزاد خود نیستند.
اگر چه خطر انتقال زگیل تناسلی به نوزاد حین زایمان بسیار کم است. اما برخی از نوزادان در صورتی که حین متولد شدن از طریق مادر مبتلا به زگیل تناسلی به این ویروس مبتلا شوند، خود به خود بهبود می‌یابند. زیرا بدن آنها می‌تواند خود به خود ویروس را از بدن نوزاد پاک کند. هنگامی که یک نوزاد حین تولد دچار این ویروس شده و به تبخال گلو مبتلا می‌شود. ممکن است به یک عارضهٔ جدی برای نوزاد تبدیل شود و راه تنفس او را مسدود کرده و در نهایت منجر به مرگ نوزاد شود.
این عارضهٔ جدی «پاپیلوماتوز تنفسی» نامیده می‌شود و به محض بروز و تشخیص آن، باید طی جراحی‌های لیزری مکرر انسداد مجاری تنفسی نوزاد برطرف شود. اگر فردی در اواخر دوران بارداری به زگیل تناسلی مبتلا شود، خطر انتقال ویروس به نوزاد بیشتر خواهد شد. هنگامی که فردی در دوران بارداری به زگیل تناسلی مبتلا می‌شود، پزشک تغییرات بافت دهانهٔ رحم مادر را در طول بارداری بررسی می‌کند.
همچنین بزرگتر شدن یا نشدن زگیل تناسلی در دوران بارداری مهم است و به طور مکرر بررسی می‌شود. برای درمان زگیل تناسلی باید به توصیهٔ پزشک و مراقبت‌های بهداشت توجه داشت. درمان زگیل تناسلی به اندازهٔ زگیل و گسترش آن بستگی دارد. در بیشتر اوقات اگر زگیل تناسلی کوچک باشد، درمان آن به بعد از زایمان موکول می‌شود. اما اگر زگیل تناسلی آنقدر بزرگ شده باشد که واژن را مسدود کرده باشد، قبل از زایمان درمان و برداشته می‌شود.
