بررسی جامع دلایل شیرخوردن نوزاد از یک سینه همراه با راهکار آن

زمان مطالعه: ۶ دقیقه

برخی از نوزادان از بدو تولد تا چند ماهگی، شیر خوردن از یک سینه مادر را ترجیح می‌دهند و در گرفتن سینه‌ی دیگر تمایلی نشان نمی‌دهند. دلایل امتناع نوزاد از گرفتن یک پستان مختلف است. همچنین در برخی از موارد مادران شیردهی یک طرفه را انتخاب می‌کنند.

در صورتیکه شیردهی یکطرفه برحسب شرایط الزامی شود مانند زمانیکه مادر یک سینه را در اثر سرطان یا سایر بیماری ها از دست داده باشد، نگرانی درباره دریافت کافی شیر نوزاد از یک سینه برای مادران وجود ندارد.در این مقاله ما یه طور جامع این مسئله را بررسی کرده و راهکار های مناسب را برای شیردهی درست ارایه داده ایم، پس برای کسب اطلاعات بیشتر درباره شیردهی یکطرفه تا پایان مقاله همراه ما باشید.

دلایل شیرخوردن نوزاد از یک سینه و منع سینه دیگر

• تفاوت تولید شیر در سینه‌ها

گاهی انسداد مجاری شیر در یکی از پستانها، موجب می‌شود شیر تولید شده به میزان کمتری جریان یابد و یا به طور طبیعی تولید شیر مادر در یک سینه ممکن است بیشتر از سینه دیگر باشد.در نتیجه باعث می‌شود کودک سینه‌ای را انتخاب کند که جریان شیر بیشتر و سریعتری دارد. عواملی که موجب کاهش تولید شیر در سینه می‌شود را در ادامه نام می‌بریم.

1. تفاوت تعداد مجاری شیر در سینه‌ها
2. فراموش کردن تغییر جهت شیردهی

ممکن است در طول شیردهی فراموش کنید که جهت شیردهی را تغییر دهید و با تکرار این فراموشی سینه‌ای که شیردهی کمتری داشته، حجم تولید شیر در آن کاهش می‌یابد و شیرخوار تمایل کمتری به گرفتن آن سینه دارد.

• تفاوت در اندازه سینه‌ها (نامتقارن بودن)

تفاوت در سایز سینه‌ها، در برخی از زنان قابل توجه است و این تفاوت در اندازه، واکنش به جهش شیر را در سینه‌ی کوچکتر، ضعیف‌تر می‌کند. تولید و جریان شیر، براساس تقاضا انجام می‌شود. به این معنی که هرچه تقاضا برای شیردهی از سینه‌ها بیشتر باشد، تولید شیر نیز مداوم خواهد بود. برای این کار، شیر را به صورت دستی یا با استفاده از پمپ از هر دو سینه بدوشید و این کار را به صورت روتین انجام دهید تا تولید شیر در هر دو سینه به یک اندازه تحریک شود.

• شرایط جسمی نوزاد هنگام تولد

آسیب‌های جسمی هنگام زایمان مانند شکستگی استخوان ترقوه، تورتیکولی و دررفتگی مهره گردن، موجب می‌شود نوزاد از موقع تولد شیر خوردن از یک سینه را ترجیح دهد. موارد نامبرده باید هنگام تولد توسط پزشک تشخیص و درمان آغاز شود.

تورتیکولی (Torticollis) نام عارضه‌ای است که در آن عضلات گردن هم تراز نیستند. اگر نوزاد با این عارضه به دنیا بیاید به آن تورتیکولی مادرزادی گفته می‌شود. تورتیکولی ممکن است پس از زایمان نیز به وجود بیاید. این عارضه می‌تواند منجر به بروز مشکل برای دهان گرفتن پستان شود. در صورت ابتلا به تورتیکولی، شیردهی یکطرفه از سمتی که برای نوزاد راحتتر است صورت می‌گیرد.

• سرماخوردگی و عفونت

گاهی اوقات، شیرخوار به دلیل گرفتگی یکطرفه بینی و عفونت یک گوش، تغذیه از یک طرف را ترجیح می‌دهد. اگر نوزاد در بدو تولد از گرفتن یک سینه امتناع کند، باید زیر نظر پزشک متخصص از نظر احتقان و عفونت معاینه شود.

• تفاوت طعم شیر در یک سینه

اگر شیردهی از یک سینه تکرار شود، طعم شیر در سینه دیگر به علت بالاتر رفتن کلروسدیم تغییر می‌یابد. همچنین ابتلا به ورم پستان و آسیب و شکست مویرگی در یکی از سینه‌ها نیز موجب تغییر طعم شیر شده و در نهایت منجر به عدم تمایل نوزاد به شیر خوردن از آن سینه می‌شود.

• تفاوت در نوک سینه‌ها

گاهی اوقات، کودک شما ممکن است با نوک یک پستان راحت‌تر اتصال برقرار کند. برخی از زنان  بین دو هاله/ نوک پستان (براساس سفتی و سختی، فرو رفتگی یا برجستگی زیاد، وجود خال یا مو و …)، تفاوت‌هایی دارند که باعث می‌شود نوزاد راحت تر به یک طرف بچسبد تا طرف دیگر. در صورتی که این تفاوت برطرف نشود، شیرخوار، شیرخوردن از یک سینه را ادامه می‌دهد.

دلایل شیردهی مادران از یک سینه

• جراحی سینه

شایع ترین دلیلی که موجب می‌شود مادران شیردهی از یک سمت را داشته باشند، جراحی  گذشته مرتبط با سرطان یا برداشتن یک توده خوش خیم است. اگر بافت مجرای سینه برداشته شده باشد یا به شدت آسیب دیده باشد، سینه ممکن است شیر ​​تولید نکند یا شیر به نوک پستان نرسد. با تغییراتی که جراحی سینه بر میزان شیردهی دارد، مادر شیردهی یکطرفه را انتخاب می‌کند.

• چپ دست یا راست دست بودن

برخی از حالات و موقعیتهای شیردهی برای مادران راحت‌تر است و موجب می‌شود مادران از سمتی که آسانتر است شیردهی بیشتری داشته باشند. چپ دست یا راست دست بودن بر شیردهی یک طرفه تاثیرگذار است و انتخاب شیردهی یکطرفه توسط مادران می‌تواند بر این اساس باشد.

• زخم و شقاق نوک پستان

ممکن است به علت شیردهی نادرست وکشیدن نوک سینه توسط نوزاد، شقاق نوک سینه در یکی از سینه‌ها رخ دهد و مادر تا پایان بهبودی، شیردهی یکطرفه را ترجیح دهد. همچنین وجود زخم‌ها و عفونت‌ در یکی از سینه‌ها، مانند زخمهای ناشی از سوختگی منجر به شیردهی از یک طرف می‌شود.

• عدم وجود فیزیکی یک دست یا عدم کارایی آن عضو

اگر نوزاد فقط از یک طرف شیر بخورد، آیا شیر کافی دریافت خواهد کرد؟

بله، اگر فقط از یک طرف شیر بدهید، کودک شما شیر کافی دریافت می‌کند. زیرا  وقتی کودک شما شروع به شیرخوردن مداوم از یک سینه می‌کند، شیر در آن سینه افزایش می‌یابد و این افزایش شیر نیاز غذایی شیرخوار را تامین می‌کند. بنابراین، اگر بر حسب نیاز شیردهی یکطرفه دارید و کودکتان راضی به نظر می‌رسد و وزنگیری مناسبی دارد، می‌توانید از یک سینه شیر بدهید.

روش‌های تشویق شیرخوار به شیرخوردن از هر دوسینه

برای ترغیب شیرخوار به شیرخوردن از هر دو سینه می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

• ترغیب شیرخوار به خوردن شیر از سمتی که کمتر تمایل دارد

شما می‌توانید در برخی از وعده‌های شیردهی، شیرخوار را به خوردن شیر از سمتی که کمتر تمایل دارد تشویق کنید. البته این کار را هنگام گرسنگی زیاد نوزاد انجام ندهید. بهترین راه این است که به کودک خود اجازه دهید از سمتی که راحت‌تر است شروع کند و سپس به تدریج او را به سمت سینه‌ی دیگر حرکت دهید. همچنین هنگام خواب آلودگی شیرخوار می‌توانید از این روش استفاده کنید. از اجبار شیرخوار در این باره خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث بیزاری کامل شود.

• موقعیت‌های مختلف را امتحان کنید

از یک موقعیت شیردهی تکراری به صورت مداوم استفاده نکنید و موقعیت های مختلف را امتحان کنید. قدم زدن در محیط تاریک و ساکت برای حفظ آرامش نوزاد پیشنهاد می‌شود. در مقاله‌ای اختصاصی، به موقعیت‌های صحیح شیردهی به صورت جامع پرداخته‌ایم. با مراجعه و مطالعه مقاله مرتبط می‎توانید با موقعیت‌های مختلف آشنا شوید.

تاثیر شیردهی یکطرفه بر آناتومی سینه‌ها

اگر شیردهی از یک سمت ادامه یابد و طولانی شود، بافت سینه تغییر کرده و نامتقارن می‌شود. این تغییرشکل تا زمانی که به شیردهی یکطرفه ادامه دهید، باقی خواهد ماند و پس از اتمام دوران شیردهی کودک، فرم سینه کم کم به حالت اولیه برمیگردد. البته برای برگشت زودتر فرم اولیه سینه،  ورزشهای اصلاحی و تمرین و تکرار ورزشها و اصلاح حرکات  موثر هستند.

سخن آخر

شیردهی یکطرفه، امری رایج در دوران شیردهی است و می‌تواند طبق شرایط، یک انتخاب یا الزام از جانب مادر یا شیرخوار باشد. شیردهی یکطرفه نباید موجب نگرانی مادران شود زیرا دیدن علائم سیری و رشد مناسب در شیرخوار نشانه موفق بودن شیردهی است. برای تشویق نوزاد به گرفتن پستان مادر، باید ابتدا علت امتناع شیرخوار مشخص شود و سپس اقدامات لازم را انجام داد.