اینداکشن یا القای زایمان زمانی انجام میشود که بهتر است نوزاد زودتر به دنیا بیاید. این که چرا نوزاد باید زودتر به دنیا بیاید، دلایل مختلفی دارد. مهمترین این دلایل آن است که به دنیا آمد زودهنگام او امنتر از ماندن در شکم مادر است. ممکن است برایتان این سوال پیش بیاید که آیا اینداکشن برای مادر و نوزاد مضر است؟ آیا فواید آن بیشتر و مهمتر از نقاط منفی آن است؟ در این مقاله از سی سیب به جنبههای مختلف این مسئله میپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
نکاتی که باید درباره القای زایمان بدانید
پیش از انجام اینداکشن، هر فرد باید بداند که این کار برای چه انجام میشود و در مجموع این عمل چه ویژگیهایی دارد. در ادامه به این نکات اشاره میکنیم.
عدم شباهت با زایمان عادی و طبیعی
زایمان القا شده با زایمانی که به صورت خود به خود شروع میشود تفاوتهایی دارد. البته تجربیات هر زن میتواند در این زمینه متفاوت باشد؛ اما تفاوتهایی وجود دارند که بیشتر زنان آنان را تجربه میکنند. به زنی که قرار است زایمان القایی را تجربه کنند، هورمونهای مصنوعی داده میشود. این هورمونها در مدت زمان کمتر درد بیشتری را نسبت به زایمان طبیعی ایجاد میکنند.
در حالت طبیعی با ترشح شدن این هورمونها، ترشحات تسکین بخشی هم در بدن تولید میشود. در صورتی که برای این نوع هورمونها چنین چیزی وجود ندارد. هنگامی که زن به صورت خود به خودی زایمان میکند، اکسی توسین برای تحریک انقباضات در رحم ترشح میشود. اکسی توسین مانند کلیدی است که گیرندههای اکسی توسین را در رحم باز میکند.
در طول سه ماه اول و دوم بارداری، رحم گیرندههای کمی دارد تا از زایمان زودرس جلوگیری کند. با رسیدن به مراحل نهایی بارداری، تعداد گیرندهها به میزان قابلتوجهی افزایش مییابد. در زمان زایمان گیرندهها توسط اکسی توسین درون جریان خون شما فعال میشوند و موجب انقباض عضله و گشاد شدن دهانه رحم میشوند. اکسی توسین به شکل ضربانی آزاد میشود. علت این امر هم آن است که رحم از همان ابتدا وارد انقباضات شدید نشود و به تدریج میزان انقباضات افزایش پیدا کند. در نتیجه سطح اکسی توسین به تدریج افزایش پیدا میکند.
در شروع زایمان، ممکن است انقباضات هر ۲۰ الی ۳۰ دقیقه ایجاد شوند و حدود سی ثانیه طول بکشند. با افزایش سرعت زایمان، انقباضات هم به هم نزدیکتر و طولانیتر میشوند. این حالت در زایمان طبیعی رخ میدهد و معمولا بیش از ده ساعت طول میکشد. به گونهای که مادر در بین انقباضات زمان زیادی دارد و بدن شما به مرور زمان خود را با شدت انقباضات وفق میدهد.
در صورتی که در القا چنین نیست و همان طور که پیشتر اشاره کردیم، بدن شما به یک باره وارد مرحله درد شدید میشود؛ زیرا در رحم شما گیرندههای کافی وجود ندارد؛ بنابراین مقدار زیادی اکسی توسین مصنوعی برای شروع زایمان و حفظ انقباضات در طول زمان مورد نیاز است. سطح اکسی توسین مصنوعی افزایش مییابد تا زمانی که در یک دوره ۱۰ دقیقهای ۳-۴ انقباض داشته باشید. هر انقباض باید ۶۰-۴۰ ثانیه طول بکشد و بین هر انقباض حداقل یک دقیقه فاصله باشد. انقباضات از همان ابتدا بسیار طولانی و قوی هستند و بدن نمیتواند استراحت کند. پس از القا هم نمیتوان آن را متوقف کرد.
همچنین القای زایمان دارای عوارض جانبی است و وقتی این کار انجام میشود، باید وضعیت مادر مرتبا بررسی شود. همچنین به بدن او IV متصل است تا دارو به صورت قطرهای وارد بدن شود. این بررسیها جلوی تحرک زن را میگیرد و او نمیتواند آزادانه حرکت کند. در نتیجه میزان درد و استرس در او افزایش پیدا میکند. این امر میتواند این تفکر را در مادر ایجاد کند که کنترل همه چیز از دست او خارج شده است.
دردناک بودن اینداکشن
قبل از انجام این کار باید بدانید که درد آن بیشتر از چیزی است که تصورش را میکنید. در واقع، تفاوت اصلی زایمان طبیعی و مصنوعی در شدت انقباضات است. به عنوان مثال، انقباضات ناشی از ژلهای پروستاگلاندین یا پساریها که اغلب به عنوان اولین مرحله القا تجویز میشوند، میتوانند در زمان کمی بسیار دردناک شوند. با وجود این درد زیاد، نمیتوان تاثیر دقیق آنان را متوجه شد. این امر میتواند تاثیر منفی بر تجربه زن از زایمان بگذارد.
همچنین موجب خستگی و سرخوردگی زودهنگام او شود. انقباضات ناشی از القای اکسی توسین هم میتواند بسیار قوی باشد و این حس زودتر از حالت عادی زایمان به زن وارد میشود. در نتیجه او زمان کمتری برای عادت کردن به این درد دارد و بدن او فورا باید این درد را بپذیرد. همچنین افزایش میزان معاینات واژینال و سایر مداخلات همچون قرار دادن کانولا، میتواند باعث ایجاد درد یا ناراحتی بیشتر شود.
هیچ قانونی هم مبنی بر زمان مشخص برای القا کردن وجود ندارد و زمان آن باید با توجه به شرایط مادر و فرزند در نظر گرفته شود. به عنوان مثال گفته میشود القا باید بیست و چهار ساعت پس از پارگی غشا انجام شود. این امر ممکن است در همه زنان صحت نداشته باشد.
در برخی موارد هم پزشکان و ماماها از میزان جدی بودن این کار میکاهند و واقعیت را به مادران نمیگویند. در صورتی که داروهای استفاده شده در این حالت بسیار قوی و دردناک هستند. حتی ممکن است موجب ناراحتی جنین شوند. نباید تاثیرات بالقوه این داروها را نادیده گرفت و برای جلوگیری از ترس مادران، حقیقت را به آنان متذکر نشد. همان طور که گفتیم ذهن و بدن شما در این نوع زایمان به صورت مرحلهای عمل نمیکند و مستقیما وارد مرحله شدید میشود و درد بلافاصله شروع میشود. برای همین هم بسیاری از زنان برای تسکین درد درخواست اپیدورال میکنند.
نکته مهم دیگر این است که گاهی القای زایمان آن گونه که باید عمل نمیکند. این حالت را نباید به پای وجود مشکلی در بدن خود بگذارید. همه القاها قرار نیست موفق باشند.
عدم ارتباط سن مادر و نیاز به اینداکشن
درست است که نتایج برخی از مطالعات همبستگی بین افزایش سن مادر و انواع مختلف عوارض نشان میدهند؛ اما این امر نمیتواند دلیل بر این باشد که زنان بارداری که سن بیشتری دارند، برای زایمان باید از روش القا استفاده کنند. ممکن است مادرانی که سن بالاتری دارند، مشکلی داشته باشند اما پژوهشگران در تحقیقات انجام شده نتوانستهاند نشان دهند که این مشکلات نتیجه بالا رفتن سن هستند یا به نوع زایمان ربطی دارند. در هر صورت با بالا رفتن سن انسان با چالشهای سلامتی بیشتری مواجه میشود.
اکسی توسین طبیعی از مغز کودک محافظت میکند
در زایمان طبیعی، اکسی توسینی که توسط بدن شما تولید میشود، از جفت عبور میکند. اکسی توسین مغز کودک را در حین زایمان خاموش میکند تا از آسیبی که ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن رخ دهد، محافظت کند. همان طور که انقباضات به آرامی شروع میشود و افزایش مییابد، سطح اکسی توسین نیز به طور همزمان افزایش مییابد.
در طول زایمان مصنوعی، اکسی توسینی که به مادر تزریق میشود با توانایی بدن او برای تولدی هورمون تداخل ایجاد میکند؛ بنابراین احتمال اینکه کودک شما در طول زایمان القایی در معرض هیپوکسی (کمبود اکسیژن) قرار گیرد بسیار بیشتر است. کودک با نشان دادن علائمی به این وضعیت پاسخ میدهد. قابلتوجهترین نشانه زمانی است که ضربان قلب پس از انقباضات به اندازه کافی افزایش نمییابد. اگر این فرایند ادامه پیدا کند، باید یک سزارین اورژانسی انجام شود تا از آسیبهای مغزی احتمالی به نوزاد جلوگیری شود.
اینداکشن چگونه انجام میشود؟
برخی از روشهای اینداکشن کمتر تهاجمی هستند و خطرات کمتری نسبت به سایرین دارند. روشهای انجام این کار عبارتاند از:
جداسازی غشا
برای انجام این کار پزشک با استفاده از دستکش، انگشت خود را وارد واژن میکند تا انگشت به منفذی برسد که واژن را به رحم متصل میکند. او انگشت را به عقب و جلو حرکت میدهد تا غشای نازک متصلکننده کیسه آمنیوتیک (که جنین و مایع آمنیوتیک را در خود جای داده است) را از دیواره رحم جدا کند. هنگامی که غشاها جدا میشوند، بدن هورمونهایی به نام پروستاگلاندین ترشح میکند که به آمادهسازی دهانه رحم برای زایمان کمک میکند و ممکن است باعث انقباض شود. این روش برای برخی از زنان جواب میدهد.
شکستن مصنوعی آب یا آمنیوتومی
در این روش پزشک در حین معاینه واژینال با استفاده از یک قلاب پلاستیکی کوچک کیسه آب را پاره میکند تا غشاها پاره شوند. اگر دهانه رحم برای زایمان آماده باشد، آمنیوتومی معمولاً در عرض چند ساعت زایمان موجب زایمان میشود.
استفاده از هورمون پروستاگلاندین برای آماده کردن دهانه رحم
معمولا این هورمون به صورت ژل، قرص یا تزریق واژینال به مادر داده میشود. این کار معمولا در شب و در بیمارستان انجام میشود تا دهانه رحم را برای زایمان آماده کرد. منظور این است که دهانه رحم نرم و نازک شود. پروستاگلاندین به تنهایی ممکن است باعث زایمان شود یا ممکن است قبل از دادن اکسی توسین استفاده شود.
استفاده از هورمون اکسی توسین برای تحریک انقباضات
در این روش دارو را با دوز کم شروع میکنند و از IV برای تزریق آن استفاده میکنند. سپس میزان دوز را افزایش میدهند تا زایمان پیشرفت کند. پس از تجویز، جنین و رحم باید تحت نظارت دقیق قرار بگیرند. اکسی توسین همچنین اغلب برای تحریک زایمانی که به کندی پیش میرود یا متوقف شده است هم استفاده میشود.
چرا از اینداکشن برای زایمان استفاده میشود؟
برای تعیین این که آیا القا ضروری است یا خیر، پزشک و ماما باید چندین فاکتور از جمله سلامتی شما، سلامت جنین، سن بارداری، وزن و اندازه نوزاد، موقعیت جنین در رحم و وضعیت دهانه رحم را ارزیابی کنند. القای زایمان به دلایل زیر انجام میشود:
حاملگی پست ترم: منظور زمانی است که دو هفته از موعد زایمان گذشته است و هنوز زایمان به صورت طبیعی شروع نشده است.
پارگی غشا قبل از زایمان: کیسه آب پاره شده است و هنوز زایمان شروع نشده است.
کوریوآمنیونیت: منظور وجود عفونت در رحم است.
محدودیت رشد جنین: وزن تخمینی نوزاد شما کمتر از صدک ۱۰ برای سن حاملگی است.
الیگوهیدرآمنیوس: مایع آمنیوتیک کافی در اطراف نوزاد وجود ندارد.
دیابت بارداری: منظور دیابتی است که در دوران بارداری ایجاد میشود.
اختلالات فشار خون بالا در بارداری: ممکن است مادر به فشار خون بالا مبتلا شده باشد یا از قبل فشار خون بالا داشته و اکنون بیشتر شده است.
جدا شدن جفت: جفت شما قبل از زایمان، به صورت جزیی یا کامل از دیواره داخلی رحم جدا شده است.
وجود بیماری: مادر به بیماری همانند بیماریهای کلیوی یا چاقی مبتلا است.
القای زایمان انتخابی: فرد برای راحتی این مورد را انتخاب میکند. در صورتی که از نظر پزشکی نیازی به مداخله برای زایمان ندارد. این مورد ممکن است در برخی موارد مناسب هم باشد. به عنوان مثال، اگر دور از بیمارستان یا مرکز زایمان زندگی میکنید یا سابقه زایمان سریع دارید، یک القای برنامهریزی شده ممکن است به شما کمک کند از زایمان بدون مراقبت جلوگیری کنید. در چنین مواردی پزشک باید سن بارداری شما را تایید کند؛ یعنی باید جنین حداقل سی و نه هفته یا بیشتر سن داشته باشد تا مشکلی برای سلامتی او به وجود نیاید.
سخن آخر
در این مطلب به بررسی القای زایمان یا اینداکشن پرداختیم. دلایل استفاده، عوارض و تفاوتهای آن را با زایمان طبیعی بررسی کردیم. مسلما این روش باید با تصمیم مادر و متخصص انجام شود؛ اما قبل از انجام دادن اینداکشن باید به این مسئله فکر کنید که آیا اجرای آن ضروری است یا صرفا قرار است برای سرعت بخشیدن به روند زایمان این کار را انجام دهید و دلیل دیگری ندارد؟ لطفا نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در این زمینه و در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
