واکسن ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) برای جلوگیری از عفونتهای مقاربتی HPV و سرطان دهانه رحم استفاده میشود. افرادی که واکسینه نشدهاند و به HPV مبتلا میشوند ممکن است در آینده مشکلاتی مربوط باروری و عفونت را تجربه کنند. واکسنی که در حال حاضر توسط FDA تائید شده، به طور گسترده آزمایش شده و ثابت شده است که هم بیخطر و هم مؤثر است و عوارض جانبی محدودی دارد، واکسن گارداسیل است. با این حال، یک مطالعه تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است، نگرانیهایی را در مورد واکسیناسیون HPV و خطر نارسایی اولیه تخمدان و ناباروری در زنان برانگیخته است. در این مقاله از سی سیب به این سوال پاسخ میدهیم که آیا واکسن گارداسیل باعث ناباروری می شود؟ با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
HPV چیست؟
بیش از ۱۰۰ نوع ویروس HPV وجود دارد که از طریق فعالیتهای جنسی یا از طریق تماس پوست به پوست در ناحیه تناسلی منتقل میشوند. HPVهای کمخطر عمدتاً باعث ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی، مقعد، دهان و گلو میشوند، در حالی که HPVهای پرخطر، به ویژه HPV 16 و HPV 18، منجر به سرطانهای مرتبط با این ویروس میشوند.
این ویروسها عمدتاً سلولهای سنگفرشی که سطح داخلی اندامهای تناسلی را پوشاندهاند، تحت تأثیر قرار میدهند و باعث ایجاد انواع سرطانهای مرتبط با HPV (مانند سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی، سرطان واژن و سرطان فرج) میشوند.
واکسیناسیون HPV چقدر مؤثر است؟
یک واکسن HPV وجود دارد که Gardasil 9 نام دارد و مورد تائید است. قبلاً نسخه قبلی Gardasil مجوز داشت و از واکسن دیگری به نام Cervarix نیز استفاده میشد. در حال حاضر، واکسیناسیون HPV مورد تائید FDA، محافظت در برابر عفونتهای ناشی از ۲ HPV کمخطر و ۷ HPV پرخطر را برای انسانها فراهم میکند.
این واکسیناسیون شامل ۲ واکسن میشود که با فاصله ۶ تا ۱۲ ماه تزریق میشوند. با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، واکسن HPV را باید در سن ۱۱ یا ۱۲ سالگی به پسران و دختران سالگی تزریق کرد. با این حال، واکسن را میتوان در سن ۹ سالگی نیز تزریق کرد. واکسن در صورتی موثرتر است که قبل از شروع فعالیت جنسی به فرد تزریق شود. در واقع اگر پس از ابتلا به عفونت تزریق شود، ممکن است مؤثر نباشد.
زنان باردار یا افرادی که دارای بیماری متوسط تا شدید یا آلرژی شدید هستند، نباید واکسن را تزریق کنند. شایعترین عوارض جانبی واکسیناسیون HPV عبارتاند از: درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق، حالت تهوع، سردرد و سرگیجه.
آیا واکسن گارداسیل باعث ناباروری می شود؟
پس از تائید اولیه واکسن HPV توسط FDA در سال ۲۰۰۶، نگرانی عمومی در مورد ایمنی این واکسن وجود داشت و مردم بیشتر نگران این بودند که آیا این واکسن میتواند باعث نارسایی اولیه تخمدان یا یائسگی زودرس شود یا خیر. به دنبال این نگرانی، در سال ۲۰۱۴ یک گزارش پزشکی از استرالیا منتشر شد که در آن سه مورد از نارسایی زودرس تخمدانیِ غیرقابل توضیح در دختران نوجوان گزارش شد که در نتایج آن واکنش نامطلوب به واکسیناسیون گارداسیل (HPV4) به عنوان یک توضیح احتمالی ثبت شده بود.
در پژوهشی دیگر آمده است که حداقل ۶۰ درصد از زنانی که واکسن HPV دریافت نکردهاند، حداقل یک بار در طول دوره بررسی (۲۰۰۷-۲۰۱۴) باردار شدند، در حالی که تنها ۳۵ درصد از زنانی که واکسن را دریافت کردهاند، باردار شدهاند. البته این نتایج در همه کشورها مشاهده نشد و برای همین تحقیق مشکلات زیادی داشت و انتقادات فراوانی به آن وارد شد. از طرفی هم تعداد نمونههای پژوهش کم بود. برای همین نمیتوان به نتایج آن اتکا کرد.
در پژوهشی دیگر که روی ۲۰۰۰۰۰ زن جوان که واکسنهای مختلف نوجوانی از جمله واکسن HPV را دریافت کردهاند، انجام شد، هیچ ارتباطی بین واکسیناسیون HPV و افزایش خطر نارسایی اولیه تخمدان پیدا نشد. محققان محاسبه کردند که از بین ۵۸۸۷۱ زن جوانی که واکسن HPV دریافت کردند، تنها یک زن علائم نارسایی اولیه تخمدان را نشان داد که این نتیجه نشان میدهد که بعید است واکسن گارداسیل بر باروری زنان جوان تأثیر بگذارد.
حال عفونت با HPV بر سلامت باروری در مردان و زنان تأثیر میگذارد. به خصوص در مردان، HPV بر پارامترهای مختلف اسپرم از جمله تحرک آن، تأثیر منفی میگذارد. این ویروس همچنین میتواند مرگ سلولهای تروفوبلاست را افزایش دهد و لانه گزینی سلولهای تروفوبلاست را در رحم کاهش دهد. این عوامل به طور بالقوه میتوانند خطر سقط جنین، پارگی زودرس غشاء، یا زایمان زودرس را افزایش دهند.
در ادامه نتایج تحقیقات آمده زنانی که IUI انجام داده و در معرض عفونت با HPV قرار گرفته بودند، نرخ حاملگی کمتری داشتند. در این شرایط، میتوان در نظر گرفت واکسنی که برای جلوگیری از عفونت HPV طراحی شده است، باید شانس فرد را برای داشتن بارداری موفق افزایش دهد نه این که از آن بکاهد. پس تزریق آن بهتر از تزریق نکردن و مبتلا شدن به این بیماریها است.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ منتشر شده است که نتایج آن ارتباط کلی کمی بین واکسیناسیون HPV و شانس باردار شدن در مردان و زنان را نشان میدهد. از طرفی دیگر شرکتکنندگان زن با سابقه عفونتهای مقاربتی (STIs) همچنان مشکل نباروری را داشتند. بیماریهای مقاربتی با باروری پایینتر مرتبط هستند، اما طبق نتایج این پژوهش زنان واکسینه شده با سابقه بیماریهای مقاربتی تقریباً به اندازه زنان واکسینه نشده که هرگز به بیماری مقاربتی مبتلا نشده بودند، شانس باردار شدن داشتند. بیماریهای مقاربتی با میزان باروری پایینتر مرتبط هستند، اما زنان واکسینه شده با سابقه بیماریهای مقاربتی، تقریباً به اندازه زنان واکسینه نشده که هرگز به بیماری مقاربتی مبتلا نشده بودند، شانس باردار شدن داشتند.
در حال حاضر هیچ مدرک قابل اعتمادی وجود ندارد که واکسنهای فعلی یا قبلی HPV را با مشکلات مربوط به باروری مرتبط کند. با این حال، نحوه انجام این پژوهشها نشان میدهد که تحقیقات بیشتری لازم است تا به طور قطعی مشخص شود که آیا دلایلی برای ارتباط دادن واکسیناسیون HPV با کاهش باروری وجود دارد یا خیر.
علاوه بر این، با توجه به نگرانیها در مورد واکسیناسیون HPV و باروری در زنان، مراکز CDC و FDA هیچ مدرک قانعکنندهای پیدا نکردهاند که نشان دهد واکسنهای HPV و گارداسیل باعث نارسایی اولیه تخمدان (POI) میشوند. این بیماری به عنوان «یائسگی زودرس» نیز شناخته می شود. POI وضعیتی است که در آن تخمدانهای زن قبل از ۴۰ سالگی از کار میافتند. علل POI عبارتاند از ژنتیک، مواد شیمیایی موجود در محیط، درمان سرطان، کشیدن سیگار، اختلالات خود ایمنی و برخی عفونتهای ویروسی.
سخن نهایی
در این مطلب از سی سیب به بررسی این سوال پرداختیم که آیا واکسن گارداسیل باعث ناباروری می شود؟ با توجه به یافتههایی که تا کنون از مطالعات و پژوهشها برآمده است، پاسخ این سوال منفی است. در واقع آن چه موجب ناباروری در زنان و مردان میشود، بیماریها و مشکلاتی است که ویروس اچ پی وی در آنها ایجاد میکند نه واکسنی که از ابتلا به این ویروس یا گسترش آن جلوگیری میکند. آیا شما این واکسن را دریافت کردهاید؟ لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.