یکی از مشکلاتی که ممکن است برخی از زوجین با آن مواجه شوند، سقط مکرر است. منظور از این نوع سقط، از دست دادن دو یا چند بارداری بالینی است. ۷۵٪ از این موارد در دوازده هفته اول بارداری اتفاق می‌افتد و توسط سونوگرافی یا تشخیص پاتولوژیک ثبت می‌شود. سقط راجعه ممکن است در ۲۰ درصد از زنان اتفاق بیفتد. هر چه تعداد سقط بیشتر شود، میزان از دست دادن بارداری بعدی نیز افزایش می‌یابد. از آنجایی که دقیقا مشخص نیست که این مشکل به چه دلیلی رخ می‌دهد، پیدا کردن درمان قطعی هم برای آن دشوار است. در این مقاله از سی سیب به بررسی درمان قطعی سقط مکرر می‌پردازیم.
برای تشخیص بهترین راه درمانی سقط مکرر باید از چه آزمایشاتی استفاده کرد؟
پیش از انتخاب نحوه درمان باید وضعیت خود را به خوبی با پزشک بررسی کنید تا مشخص شود چه روشی برای شما موثرتر خواهد بود و اصلا مشکل از کجا است.
- سونوگرافی برای بررسی ناهنجاری‌های رحم مانند فیبروم یا شکل غیرمعمول. اگر اسکن هر گونه ناهنجاری را نشان دهد ممکن است به بررسی بیشتر نیاز باشد. ممکن است سونوگرافی برای بررسی نارسایی دهانه رحم در مراحل اولیه مفید باشد.
- آزمایش خون برای آنتی بادی‌های آنتی فسفولیپید. آنتی بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی تولید می‌شوند و با عفونت مبارزه می‌کنند. در این مشکل، آنتی بادی‌های غیرطبیعی تولید می‌شوند که به یک ماده طبیعی به نام فسفولیپید حمله می‌کنند. اگر در آزمایش خون این آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی را شناسایی شود، ممکن است شما به سقط مکرر یا APS مبتلا باشید. البته احتمال این هم وجود دارد که این مشکل را نداشته باشید. برای همین به آزمایش‌های بیشتری برای تشخیص بهتر نیاز است. بدن برخی از افرادی که APS ندارند، آنتی بادی‌ها را برای مدت کوتاهی بی‌ضرر می‌کنند؛ بنابراین یک آزمایش مثبت ممکن است به سقط مکرر مرتبط نباشد.
- آزمایش خون برای ناهنجاری‌های ارثی در سیستم لخته شدن خون.
- آزمایش خون برای سایر شرایط پزشکی. معمولاً برای بررسی وضعیت تیروئید و دیابت آزمایش خون انجام می‌شود. اگر علائم یا نشانه‌هایی از سایر شرایط پزشکی دارید که ممکن است با سقط راجعه مرتبط باشند، آزمایش‌های هورمونی می‌توانند برای بررسی وضعیت شما مناسب باشد.
- آزمایش خون برای بررسی کروموزوم‌های هر دو والدین.
- آزمایش کروموزوم‌های جنین سقط شده (در صورت امکان)
درمان قطعی سقط مکرر
نوع درمان با نتایجی که در آزمایش‌ها مشاهده می‌شود، ارتباط دارد. در این بخش تمامی روش‌های ممکن را بررسی می‌کنیم. اولین چیزی که باید بدانید این است که هر زنی که سه بار یا بیشتر سقط مکرر داشته است، باز هم احتمال دارد که باردار شود. در واقع، شانس بارداری بیشتر از سقط مجدد است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که حتی بدون هیچ درمانی و در غیاب هر علت قابل شناسایی، ۶۰ تا ۸۰ درصد بارداری‌های بعدی احتمالاً به پایان رسیده و کودک زنده به دنیا می‌آید.
در کنار هر نوع درمانی که برای شما اتخاذ می‌شود، باید سبک زندگی سالمی را پیشه کنید. وزن سالم، خوردن غذای مناسب، کامل و سالم، سیگار نکشیدن، عدم نوشیدن الکل، کاهش مصرف کافئین، نداشتن استرس و… همگی بر بارداری تاثیر می‌گذارند. همچنین باید روی جنبه‌های مختلف زندگی خود کار کنید زیرا ممکن است هر سقط به دلیل خاص خود اتفاق بیفتد و ربطی به سقط قبلی نداشته باشد.
آزمایش ژنتیک
معمولا این روش را برای همه توصیه نمی‌کنند. مگر اینکه سابقه خانوادگی داشته باشید یا در بررسی‌های سقط قبلی به این مشکلات برخورده باشید. یکی از روش‌های درمانی که به زوج‌های این چنینی توصیه می‌شود، استفاده از لقاح آزمایشگاهی یا IVF است. پس از انجام IVF آزمایش‌های ژنتیکی انجام می‌شود. این آزمایشات پیش از لانه گزینی جنین انجام می‌شود تا هر گونه اختلال ژنتیکی را شناسایی کند.
جراحی
به زنانی که به دلیل ناهنجاری‌های رحمی دچار سقط مکرر می‌شوند، اغلب توصیه می‌شود که جراحی اصلاحی انجام دهند که متروپلاستی نامیده می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که این امر در ۶۵ تا ۸۵ درصد موارد نتیجه خوبی (از نظر تولد زنده) دارد.
امروزه تصور می‌شود که جراحی کم تهاجمی برای این بیماران مناسب‌تر است. حتی درمان‌های استاندارد مانند برداشتن فیبروم‌ها و پولیپ‌های رحمی با جراحی (برای افزایش باروری)، هنوز در مورد این مشکل موثر نیستند.
سرکلاژ دهانه رحم نیز تنها در صورتی استفاده می‌شود که یک زن حداقل در اواسط سه ماهه اول، یک نوزاد را به دلیل ناتوانی دهانه رحم از دست داده باشد. در چنین شرایطی، بارداری های آینده باید با سونوگرافی ترانس واژینال کنترل شوند تا کوتاه و گشاد شدن دهانه رحم مدیریت شود. در صورت وجود مشکل باید سرکلاژ اورژانسی انجام شود.
اقدامات مربوط به عفونت‌ها
درمان ترشحات غیرطبیعی واژن نیز توصیه می‌شود. برای درمان این مشکل می‌توان از کلیندامایسین استفاده کرد. درمان این مشکل می‌تواند از میزان سقط دیررس یا زایمان زودرس بکاهد. البته نمی‌توان از این روش به عنوان درمان قطعی سقط مکرر نام برد. با این حال ممکن است روی این مشکل نیز تاثیر مثبت داشته باشد.
درمان غدد درون‌ریز
ارزیابی دقیق دیابت، کم‌کاری تیروئید و هیپرپرولاکتینمی باید در مورد هر سقط انجام شود و هر گونه ناهنجاری باید به طور مناسب درمان شود. با این حال، ثابت نشده است که افزایش سطح LH نقش مهمی در سقط راجعه ایفا می‌کند و بنابراین سرکوب ترشح LH تأثیری بر نتایج بارداری ندارد.
هایپرپرولاکتینمی با آگونیست های دوپامین و کم‌کاری تیروئید با هورمون‌های تیروئید (برای رسیدن به سطح TSH کمتر از ۲.۵Mu/l) درمان می‌شود. اگر آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید شناسایی شدند، می‌توان از ۵۰ میکروگرم لووتیروکسین استفاده کرد.
کنترل دقیق دیابت نیز مهم است. اختلالات عدم تخمک‌گذاری اغلب با مقاومت به انسولین همراه است و این امر نیز با سقط جنین خود به خودی مرتبط است؛ بنابراین، هم تغییر سبک زندگی و هم مصرف دارو برای کاهش سطح گلوکز خون توصیه می‌شود. با این حال، مصرف متفورمین برای درمان سقط مکرر توصیه نمی‌شود.
مکمل پروژسترون
پروژسترون دارای اثر ضدالتهابی و تعدیل‌کننده ایمنی است و از بارداری محافظت می‌کند. دی هیدروژسترون طبیعی برای مهار چندین فعالیت لنفوسیتی سیتوتوکسیک از طریق فاکتورهای مسدود کننده ناشی از پروژسترون (PIBF) عمل می‌کند. به همین دلیل، ممکن است در بارداری بعدی بیماران مبتلا به سقط راجعه‌ی غیرقابل توضیح، پروژسترون (معمولاً به صورت میکرونیزه پروژسترون ۴۰۰ میلی‌گرم خوراکی یا واژینال) تجویز. هیچ مشکلی هم در استفاده از آن وجود ندارد.
آسپرین و هپارین
در پژوهشی برای درمان سقط مکرر از آسپرین یا هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH) و سایر داروهای ضد انعقاد استفاده شد. پروتکلی که در این تحقیق به کار گرفته شد شامل آسپرین با دوز پایین و هم LMWH می شود. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که این داروها در زنان مبتلا به سقط راجعه و ترومبوز ناشی از ترومبوفیلی ارثی یا اکتسابی باعث کاهش میزان سقط جنین و دستیابی به نرخ بالاتر تولد زنده می‌شوند. با این حال نباید سرخود از این داروها استفاده کنید.
اگر مشخص شد که مبتلا به APS یا سایر مشکلات لخته شدن خون هستید، به شما توصیه می‌شود که در بارداری‌های بعدی از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده کنید. در این حالت معمولاً قرص‌های آسپرین و تزریق هپارین با وزن مولکولی پایین تجویز می‌شوند.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی روش‌های درمان قطعی سقط مکرر پرداختیم. هنوز نمی‌توان از هیچ روشی به عنوان درمان قطعی سقط راجعه نام برد. زیر ا به مطالعات بیشتری نیاز داریم و پژوهش‌های بیشتری باید در این زمینه انجام شوند؛ اما راهکارهای موجود هم می‌توانند روی درمان این مشکل تاثیر مثبت بگذارند. آیا شما یا اعضای خانواده‌تان دچار این مشکل شده‌اید؟ لطفاً نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
