همه چیز درباره هفته دهم بارداری

زمان مطالعه: 8 دقیقه

وقتی به هفته دهم بارداری برسید، یعنی یک چهارم راه را طی کرده‌اید. کودک شما هر روز بزرگ‌تر و قوی‌تر می‌شود و فقط دو هفته دیگر مانده است تا سه ماهه اول حاملگی را به اتمام برسانید. کم کم می‌توانید تغییرات ظاهری را در خودتان مشاهده کنید و بزرگ‌تر شدن فرزند خود را از روی شکم نیز ببینید. در این هفته علائم مختلفی خواهید داشت و باید به خوبی از خود مراقبت کنید. در این مقاله از سی سیب قصد داریم به بررسی هفته 10 بارداری بپردازیم و آن را از جهات مختلف بررسی کنیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید. پ

تغییرات و رشد جنین در هفته دهم بارداری

در این هفته تقریباً تمام اندام‌ها و بافت‌های حیاتی تشکیل شده‌اند. این اندام‌ها در حال حاضر کار می‌کنند و به سرعت رشد می‌کنند. حتی کودک شما می‌تواند مایع آمنیوتیک را ببلعد و دست‌ها و پاهای خود را حرکت دهد. پوست بدن جنین با موهایی ریز پوشیده شده است. حتی انگشتان کوچک جنین ناخن‌های ریزی دارند. بیضه‌های جنین مذکر نیز پیشتر از این شروع به تولید تستوسترون کرده‌اند. بدن شما تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک را در این مرحله تامین می‌کند.

در این هفته جنین شما اندازه یک توت‌فرنگی یا یک کامکوات است. کودک در هفته‌های پیش فقط اندازه یک عدس یا دانه سیب بود. پس همان طور که می‌بینید در این هفته بسیار رشد کرده است. وزن جنین در این زمان حدود 4 گرم است. طول او نیز 2.54 تا 3 سانتی‌متر است. در هفته‌های آینده اندازه جنین دو برابر خواهد شد.

در هفته دهم رباط‌ها و استخوان‌های کودک شروع به شکل‌گیری می‌کنند. به همین دلیل است که مصرف کلسیم مادر در این زمان بسیار مهم است. مفاصل جنین کار می‌کنند. به همین دلیل هم او می‌تواند تکان بخورد و دست و پاهای خود را آزادانه حرکت دهد. در هفته دهم بارداری، اندام‌های حیاتی کودک رشد کرده و شروع به کار می‌کنند. کبد نوزاد گلبول‌های قرمز تولید می‌کند. پوست کودک شفاف است و ستون فقرات او قابل‌مشاهده است. اعصاب نیز از ستون فقرات شروع به رشد می‌کنند. سر او در مقایسه با بدنش بزرگ است زیرا مغز جنین به سرعت در حال رشد است.

شاید عجیب باشد اما دندان‌های ریزی زیر لثه‌های جنین در حال تشکیل شدن هستند. جنین می‌تواند به مقادیر زیادی مایع آمنیوتیک را هضم کند. در عین حال ادرار هم می‌کند. این یعنی کلیه‌ها او نیز کار می‌کنند. در 10 هفتگی، ویژگی‌های صورت کودک بیشتر از پیش مشخص می‌شود. چشم‌هایش می‌توانند به نور واکنش نشان دهند و در حال حاضر پلک‌هایش تقریباً شکل گرفته‌اند. البته پلک‌ها به زودی بسته می‌شوند و بار دیگر در طول سه ماهه دوم بارداری باز خواهند شد.

سونوگرافی هفته دهم بارداری

اگر قرار است آزمایشات ژنتیکی را در سه ماهه اول بارداری انجام دهید، هفته دهم زمان مهمی محسوب می‌شود. آزمایش ژنتیک اختیاری است. این که کدام مورد را انجام دهید و کدام را رد کنید به خودتان بستگی دارد؛ اما یک مشاور ژنتیک می‌تواند به شما کمک کند بر اساس سابقه خانوادگی و عوامل خطر تصمیم بگیرید. یک آزمایش تشخیصی با اطمینان بیش از 99٪ به شما می‌گوید که آیا کودک اختلالی دارد یا خیر. آزمایش‌های غربالگری اغلب برای افراد زیر 35 سال ارائه می‌شود، در حالی که آزمایش‌های تشخیصی برای افراد مسن‌تر پیشنهاد می‌شود.

غربالگری شفافیت نوکال (معروف به اسکن NT) معمولاً بین هفته‌های 10 و 14 انجام می‌شود. جنین شما از نظر خطر ابتلا به سندرم داون و چندین ناهنجاری کروموزومی دیگر بررسی می‌شود. برای انجام آن، یک سونوگرافی بدون درد انجام خواهید داد که در آن چین‌های گردن (پشت گردن) جنین برای علائم غیرطبیعی اندازه‌گیری می‌شوند. NTS معمولاً به عنوان بخشی از «غربالگری سه ماهه اول» انجام می‌شود که در آن خون شما آزمایش می‌شود و میزان ریسک بر اساس نتایج سونوگرافی و آزمایش خون ارزیابی می‌شود.

آزمایش دیگر، تست DNA Cell-free نام دارد که آزمایشی غیرتهاجمی (NIPT) محسوب می‌شود. این آزمایش خون در هفته دهم یا بعد از آن انجام می‌شود. در این آزمایش، خون مادر را از نظر علائم خطر ابتلا به سندرم داون، سندرم ادوارد، سندرم پاتاو و سایر ناهنجاری‌های کروموزومی غربالگری می‌کند. به طور کلی، این تست بالاترین میزان تشخیص را در بین تمام آزمایش‌های غربالگری دارد.

از سایر آزمایش‌های تهاجمی‌تر مثل CVS و آمنیوسنتز هم می‌توان برای تشخیص ناهنجاری‌ها استفاده کرد. این تست‌ها معمولاً در صورتی انجام می‌شوند که بر اساس سابقه خانوادگی، عوامل خطر یا نتایج NTS یا NIPT ریسک بالاتری برای داشتن نوزادی با ناهنجاری‌های کروموزومی داشته باشید. برای انجام CVS (نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی جفت) که بین هفته‌های 10 تا 13 انجام می‌شود، باید محل جفت را با سونوگرافی مشخص کرد. از سونوگرافی به عنوان راهنما استفاده می‌شود. سپس در حین معاینه سوزنی را از طریق شکم یا واژن وارد می‌کنند تا بتوانند سلول‌هایی را از جفت بگیرند. این سلول‌ها برای ناهنجاری‌های ژنتیکی کروموزومی مانند سندرم داون، بیماری تای ساکس و سندرم X شکننده آزمایش می‌شوند. سلول‌ها بخشی از جفت هستند و دارای ساختار ژنتیکی مشابه جنین هستند. آزمایش آمنیوسنتز در هفته‌های 15 الی 20 انجام می‌شود. انجام نمونه‌برداری از پرزهای جفتی به افراد زیر پیشنهاد می‌شود:

• زنانی که 35 سال یا بیشتر سن دارند
• ابتلای فرزند قبلی به اختلال ژنتیکی (ناهنجاری‌های کروموزومی در بارداری قبلی)
• وجود مشکلات یا نگرانی‌هایی در آزمایش‌های غربالگری قبلی
• وجود اختلالات ژنتیکی در خانواده همسر

تغییرات شکم و بدن مادر در هفته دهم بارداری

معمولاً زنان در این هفته می‌توانند برجستگی کمی را مشاهده کنند. این برجستگی کم است و اصولاً فقط خود مادر متوجه آن می‌شود. اگر شاخص توده بدنی شما نرمال است، می‌توانید در سه ماهه اول بین نیم تا سه کیلو وزن اضافه کنید. اگر دو قلو باردار باشید، پزشک توصیه خواهد کرد که در نیمه اول بارداری حدود نیم کیلو در هر هفته وزن اضافه کنید. اگر زیاد وزن اضافه نکردید و حتی به دلیل حالت تهوع وزن کم کرده‌اید، نگران نباشید. با کاهش حالت تهوع در سه ماهه دوم می‌توانید این کاهش وزن را جبران کنید. شاید منتظر اولین تکان خوردن جنین باشید. باید بگوییم که درست است جنین شما حرکت می‌کند و دستان و پاهایش را می‌تواند تکان دهد اما شما نمی‌توانید این حرکات را حس کنید و باید تا سه ماهه دوم منتظر بمانید ولی می‌توانید تکان خوردن جنین را در سونوگرافی مشاهده کنید.

علائم بارداری در هفته دهم

با رشد کودک، رباط‌ها و ماهیچه‌های شما در داخل شکم شروع به کشیده شدن می‌کنند، سینه‌های شما بزرگ‌تر می‌شوند و ممکن است برخی تغییرات اساسی دیگر رخ دهند. در اینجا به برخی از رایج‌ترین علائم بارداری در هفته 10 اشاره می‌کنیم:

• درد مفاصل و رباط‌ها

ممکن است در این هفته مقداری شکم درد داشته باشید؛ زیرا همان گونه که پیشتر اشاره کردیم شکم شما ر حال کشیده شدن است. البته ممکن است هیچ دردی هم احساس نکنید. در این صورت باید بگوییم که خیلی خوش شانس هستید! اکثر مادران دچار «درد رباط گرد» می‌شوند. اگر دو قلو باردار باشید، ممکن است میزان درد بیشتر هم شود.

• بزرگ‌تر شدن سینه‌ها

سینه‌های شما احتمالاً در هفته دهم بارداری بزرگ‌تر و کمی دردناک شده‌اند. البته این احساس از هفته‌های پیشین شروع می‌شود؛ زیرا قرار است بدن شما برای شیردهی آماده شود.

• حالت تهوع

حالت تهوع و استفراغ در هفته 10 بارداری بسیار شایع است. معمولاً زنان در هنگام صبح دچار حالت تهوع می‌شوند اما ممکن است در هر زمانی از روز دچار این مشکل شوید.

• نوسانات خلقی

تغییرات هورمونی می‌توانند باعث ایجاد احساساتی عجیب و غریب در شما شوند. در این زمان شما حساس‌تر از قبل می‌شوید.

• خستگی

بدن شما سخت در حال کار کردن است؛ زیرا برای رشد جنین انرژی زیادی صرف می‌کند. به همین دلیل هم بیشتر خسته می‌شوید.

• افزایش ترشحات واژن

افزایش جریان خون به واژن (همراه با افزایش تولید استروژن)، می‌تواند باعث ترشحاتی شفاف و بی‌بو به نام لکوره شود. این ترشحات راهی طبیعی برای خلاص شدن از شر باکتری‌های هستند. اگر ترشحات رنگی یا خونی است و بوی بدی دارد، با پزشک خود تماس بگیرید.

• نمایان شدن رگ‌ها

ممکن است رگ‌های بدن خود را بیشتر از قبل بتوانید ببینید. علت این امر نیز خون اضافی است که در بدن شما در گردش است.

• مشکلات خواب

همان طور که بدن شما خون بیشتری تولید می‌کند و جریان خون افزایش پیدا می‌کند، رگ‌های خونی شما منبسط می‌شوند. رگ‌های خونی پهن‌تر می‌توانند فشار خون شما را کاهش دهند. فشار خون پایین و هورمون‌های بارداری (به خصوص پروژسترون) می‌توانند باعث خواب‌آلودگی شما شوند. علاوه بر این، ممکن است به صورت مکرر برای رفتن به دستشویی بیدار شوید.

• دیدن خواب و رویای عجیب

در این زمان ممکن است کمی استرس داشته باشید. هورمون‌ها نیز باعث می‌شوند حالات عجیبی را احساس کنید. این مسائل باعث می‌شوند تا شما رویاهای عجیبی را در مرحله REM ببینید. این خواب‌ها می‌توانند بسیار واضح باشند. برای رفع این مشکلات بهتر است یک روتین برای خواب ایجاد کنید. در ساعت مشخصی از روز به رختخواب بروید و در ساعت مشخصی هم بیدار شوید.

در طول روز کمی ورزش کنید. فعالیت بدنی روزانه می‌تواند به شما کمک کند شب بهتر بخوابید. شام را حداقل دو ساعت قبل از خواب بخورید تا از هرگونه سوء هاضمه و سوزش سر دل که ممکن است شما را بیدار نگه دارد، جلوگیری کنید. مصرف مایعات را در شب محدود کنید و از نوشیدن کافئین خودداری کنید. قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید. دو ساعت قبل از رفتن به رختخواب، تلویزیون، رایانه، تبلت یا گوشی هوشمند خود را خاموش کنید. این لوازم تولید ملاتونین را سرکوب می‌کنند، ملاتونین هورمونی است که به آماده شدن بدن برای استراحت کمک می‌کند. وقتی این سیگنال به تأخیر بیفتد، خوابیدن سخت‌تر می‌شود.

• سردرد

یکی دیگر از علائم بارداری در این هفته، سردرد است. افزایش فشار خون می‌تواند باعث سردرد شود. قبل از بارداری می‌توانستید از دارو برای تسکین درد استفاده کنید. اکنون باید راه‌های جایگزین را امتحان کنید. هر زمان دچار سردرد شدید، در اتاقی تاریک و ساکت استراحت کنید. با کمک مدیتیشن به رفع سردرد خود کمک کنید. غذای سبک بخورید. از کمپرس سرد یا گرم روی سر یا گردن استفاده کنید. ببینید کدام یک برای شما جواب می‌دهد. کمتر از صفحه نمایشگر گوشی و… استفاده کنید. می‌توانید از پزشک خود بپرسید که امکان مصرف کدام مسکن‌ها برای شما وجود دارد. پس سر خود سراغ دارو نروید.

رابطه جنسی در هفته دهم بارداری

بسیاری از زنان به دلیل ترشح هورمون‌های بارداری تمایل بیشتری برای برقراری رابطه جنسی دارند. داشتن رابطه جنسی در طول بارداری کاملاً بی‌خطر است. برخی از زنان ممکن است به دلیل گرفتگی عضلات، حالت تهوع یا درد سینه‌ها تمایلی به برقراری رابطه جنسی نداشته باشند. کاری را انجام دهید که برای شما بهتر است.

استفاده از بالش بارداری

خواب کافی برای بدن شما لازم است. از آنجایی که خوابیدن در این زمان ممکن است برای شما سخت باشد، بهتر است از روش‌هایی استفاده کنید که خواب را برای شما راحت‌تر می‌کند. زنان بارداری می‌توانند از بالش‌های بارداری استفاده کنند تا راحت‌تر دراز بکشند. این بالش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برخی از نواحی بدن مانند پشت، شکم و زانو را در زمان خواب حمایت می‌کنند. این بالش‌ها در اشکال مختلفی مانند C، U و… طراحی شده‌اند. شما می‌توانید نوع مناسب را برای خود انتخاب کنید.

سخن نهایی

در این مقاله به بررسی هفته دهم بارداری پرداختیم. علائم، اندازه جنین، تغییرات ظاهری و… این هفته را بررسی کردیم اصولاً در این زمان نشانه‌هایی از بارداری در ظاهر مادر نمایان می‌شود و خود فرد می‌تواند این تغییرات را احساس کند، هر چند ممکن است دیگران متوجه چیزی نشوند. معمولاً در این زمان مقداری وزن اضافه می‌کنید اما در صورتی که تهوع شدید داشته باشید، امکان دارد این اتفاق نیفتد. پس نیازی به نگرانی نیست. کمبود وزن در ماه‌های بعد جبران می‌شود. نظر شما در این باره چیست؟ لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.