همه چیز درباره خر خر کردن نوزاد

زمان مطالعه: 8 دقیقه

هنگامی که نوزادان متولد می‌شوند، به خصوص در زمان ممکن است خواب سر و صدا ایجاد ‌کنند. این سر و صدا مربوط به تنفس آنهاست که ممکن است به شکل خر خر شنیده شود. خرخر کردن یا خروپف نوزاد می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. به طور کلی صداهایی که به این صورت از نوزادان شنیده می‌شود، نگران کننده نیستند. در اکثر موارد نشان دهندۀ بروز یک بیماری خاص نیستند. شایع‌ترین دلیلی که برای خرخر کردن نوزادان وجود دارد، باریک بودن مجرای بینی نوزاد است.

دلایل خرخر کردن نوزاد

 به طور کل مجرای تنفسی نوزادان اندازۀ کوچکی دارد و ممکن است حتی کمترین میزان خشکی یا جمع شدن مخاط در مجرای تنفسی نوزاد، باعث ایجاد خروپف نوزاد شود. در این مقاله از مجموعه سی سیب قصد داریم دربارۀ خرخر کردن نوزاد به طور کامل صحبت کنیم.

1. گرفتگی بینی 

 همانطور که گفته شد، خروپف نوزاد ممکن است علت‌های مختلفی داشته باشد. رایج‌ترین علت در واقع باریک بودن مجرای تنفسی است. جدا از این موضوع، گرفتگی بینی باعث خرخر کردن نوزاد می‌شود. گرفتگی بینی ممکن است به علت بروز یک بیماری خاص یا عدم تخلیۀ مخاط بینی نوزاد ایجاد شود. هنگامی که برای مدت طولانی مجرای بینی نوزاد را تمیز نکنید، ممکن است مخاط بینی تجمع پیدا کرده و نوزاد نتواند به راحتی نفس بکشد.

 راه‌های مختلفی برای از بین بردن گرفتگی بینی مثل استفاده از سرنگ لامپی یا قطره‌های نمکی وجود دارد که این مشکل را حل می‌کند. گاهی ممکن است مشکل خرخر کردن نوزاد به خصوص در زمان خواب، با تمیز کردن مجرای تنفسی نیز حل نشود. در این حالت می‌توانید صدای تنفس نوزاد را هنگام خواب، ضبط کنید و برای پزشک اطفال بفرستید تا علت آن را جویا شوید.

2.انحراف تیغه بینی

انحراف تیغۀ بینی یکی دیگر از دلایل خرخر کردن نوزاد است. در افراد بزرگسال نیز انحراف تیغه بینی ممکن است باعث خروپف کردن شود. این موضوع ممکن است به شکل وراثتی به نوزاد منتقل شده باشد یا در اثر ضربه، برای نوزاد اتفاق بیافتد. زیرا در روزهای اول پس از تولد، غضروف بینی نوزاد بسیار حساس است و در اثر کوچکترین ضربه‌ای ممکن است جابجا شود.

هنگامی که تیغه بینی انحراف داشته باشد، هنگام دم، هوای موجود به صورت یکسان در هر دو سمت بینی رد و بدل نمی‌شود. در نتیجه صدای سوت مانند یا صدای خروپف از نوزاد شنیده می‌شود. در افراد بزرگسال انحراف تیغه بینی با جراحی یا روش‌های دیگر رفع می‌شود. اما در نوزادان برای از بین بردن انحراف تیغه بینی باید به پزشک اطفال مراجعه کنید تا از بینی نوزاد عکسبرداری کند.

3.بزرگ شدن لوزه‌ ها

بزرگ شدن لوزه‌ها یکی دیگر از دلایل خرخر کردن نوزاد است. بزرگتر شدن لوزه‌ها در نوزادان، ممکن است در اثر عوامل مختلفی رخ دهد. بدن‌ نوزاد پیوسته در حال رشد و تکامل بوده و بسیار حساس است. 

ممکن است به دلیل بیماری‌های تنفسی یا عفونت‌های مربوط به گلو و لوزه‌ها، لوزه ها به مرور بزرگ شوند. بزرگ شدن لوزه‌ها فرآیندی است که باید توسط پزشک تشخیص داده شود. در صورتی که احساس کردید خروپف نوزاد شما عادی نیست یا برای مدت طولانی ادامه پیدا کرده است، می‌توانید کودک را نزد پزشک اطفال ببرید. در صورتی که پزشک بزرگ شدن لوزه‌ها را تشخیص دهد، می‌تواند از روش‌های دارویی یا جراحی برای حل این مشکل استفاده کند.

4.لارنگومالاسی

خروپف نوزاد علت‌های مختلفی دارد که از جمله علت‌های آن، بیماری لارنگومالاسی است. این بیماری باعث می‌شود بافت‌های اطراف حنجره که مربوط به تولید صدا هستند نرم شوند. بیماری لارنگومالاسی باعث می‌شود این بافت‌ها در مسیر تنفسی قرار گرفته و مسیر تنفس را به طور کامل مسدود ‌کنند. در نهایت صدایی مانند خروپف یا خرخر کردن از نوزاد شنیده می‌شود. 

بسیاری از کودکان بدون هیچ علت خاصی هنگام خواب، خرخر می‌کنند. این فرآیند به صورت خود به خودی شکل گرفته و پس از چند ماه نیز برطرف می‌شود. 

به طور معمول در سن ۱۸ تا ۲۰ ماهگی باید خروپف هنگام خواب نوزاد از بین برود، اما هنگامی که نوزاد به بیماری لارنگومالاسی مبتلا شود، نمی‌توان از روش‌های دارویی برای درمان این بیماری استفاده کرد و تنها راه آن استفاده از لوله‌های تنفسی و جراحی‌های ترمیمی است. البته در صورتی که نوزاد زودتر تحت معاینۀ پزشک قرار بگیرد، احتمال درمان آن بالا خواهد بود.

5.آلرژی

آلرژی نیز یکی از دلایل خرخر کردن نوزاد است. 

• نوزادان در فصل بهار، به گردۀ گل‌ها حساسیت بسیار زیادی نشان می‌دهند‌. 
• عطرهای سنتزی باعث بروز آلرژی در نوزادان می‌شود.
• دود سیگار نیز راه تنفسی نوزادان را مسدود می‌کند؛ بنابراین می‌توان گفت که نوزادان بسیار بیشتر از افراد بزرگسال در معرض ابتلا به بیماری‌های آلرژیک هستند. 

متأسفانه نمی‌توان با شنیدن خروپف نوزاد خیلی زود علل اصلی آن را بروز آلرژی دانست. زیرا آلرژی در نوزادان ممکن است به دلیل یک مسئلۀ خاص ایجاد شده باشد که تشخیص آن راحت نباشد. در صورتی که عوامل آلرژی‌زا باعث گرفتگی بینی یا مسدود شدن راه تنفسی نوزاد شود، روی صدای تنفس نوزاد نیز تأثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت.

به عنوان مثال ممکن است هنگام خواب خروپف کند یا صدای خرخر از نوزاد شنیده شود. در این حالت بهتر است مادر با پیدا کردن عامل آلرژیک، آن را از نزدیکی کودک دور کند. پس از چند روز اثر بروز آلرژی و حساسیت در نوزاد از بین می‌رود و معمولاً نیازی به درمان مداوم نیست.

6.آپنه خواب 

یکی دیگر از عواملی که باعث خرخر کردن نوزاد می‌شود، آپنه خواب است. آپنه خواب شرایطی است که در آن تنفس نوزاد هنگام خوابیدن به طور کامل متوقف شده یا کند می‌شود. نوزادان نیز مانند افراد بزرگسال بین تنفس خود مکث دارند؛ اما تعداد تنفس آنها در دقیقه با افراد بزرگسال متفاوت است. در صورتی که فرزند شما به آپنه خواب مبتلاست، باید به پزشک مراجعه کنید تا مشکل آن را حل کنید. زیرا ممکن است قطع تنفس، هنگام خواب برای نوزاد خطرناک باشد. 

از علائم مهم آپنه خواب در نوزاد، خروپف نوزاد با صدای بسیار بلند است. به خصوص در شب‌ها علائم آپنه خواب بیشتر خود را نشان می‌دهد. در این حالت صدای نوزاد از حد معمولی بیشتر می‌شود. همچنین در صورتی که نوزاد دهان خود را هنگام خواب باز ‌کند یا با دهان باز نفس نفس بزند، می‌توانید بروز آپنه خواب در نوزاد را تشخیص دهید.

7.آسم

 یکی دیگر از عوامل خرخر کردن نوزاد، بیماری آسم است. این بیماری ممکن است ریشۀ ژنتیکی داشته باشد، اما به طور کلی بیماری آسم زیاد در نوزادان رخ نمی‌هد. بیماری آسم در نوزادان می‌تواند تنفس آنها را بسیار مشکل کرده و سلامتی آنها را با خطر بسیار زیادی مواجه کند. 

روش‌های درمانی مختلفی برای کنترل بیماری آسم وجود دارد. اما باز هم ممکن است هنگام خواب، صدای خروپف نوزاد شنیده شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که نوزاد نمی‌تواند به علت ابتلا به  بیماری آسم، راحت نفس بکشد.

خروپف در نوزادان به چه میزان شایع است؟

به طور کل خروپف در نوزادان بسیار کمتر از افراد میانسال است. افراد میانسال به دلیل مشکلات تنفسی یا گرفتگی بینی، ممکن است بیشتر دچار خروپف یا خرخر کردن شوند. 

خرخر کردن در ۲۷ درصد از نوزادان رخ می‌دهد. معمولاً نوزادانی که بدون هیچ دلیلی در خواب خروپف می‌کنند، کاملاً سالم هستند و نوع خروپف آنها سبک با صدای کم است. این نوع خروپف موقتی است و هیچ گونه نگرانی ایجاد نمی‌کند. 

حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد نوزادانی که در خواب صدای خرخر کردن یا خروپف ایجاد می‌کنند، هیچ علائم دیگری ندارند و در سلامتی کامل به سر می‌برند؛ اما حدود ۱ تا ۵ درصد دیگر از نوزادان به آپنه خواب مبتلا هستند. 

یکی از مسائل مهم در رابطه با خروپف نوزاد این است که تشخیص علت اصلی آن حتی توسط پزشک نیز مشکل است؛ زیرا معمولاً بیشتر نوزادان هنگام شب و در زمان خواب خر و پف می‌کنند. پس ممکن است که والدین نتوانند به درستی صدای خروپف نوزاد را برای پزشک تشریح کنند. به همین دلیل باید از نوزاد آزمایش گرفته شود تا مشکلاتی که در بدن او وجود دارد تشخیص داده شود.

علائم خرخر کردن خطرناک در نوزادان

در ادامۀ این مطلب از مجموعه سی سیب به بررسی نکات مهمی که در صورت مشاهده حتماً نیاز به مراجعه به پزشک و پیگیری خواهد داشت، می‌پردازیم.

1.پوست مایل به آبی

همانطور که گفته شد، خروپف در ۱۲ درصد از نوزادان هیچ گونه علائم دیگری از خود نشان نمی‌دهد. اما در صورتی که علائمی که در این قسمت بیان می‌شود را مشاهده کردید، احتمال بروز بیماری در نوزاد را در نظر بگیرید. یکی از این علائم، پوست مایل به آبی است. این تغییر رنگ معمولاً به علت بروز بیماری «لارنگومالاسی» نیز به وجود می‌آید. در این حالت، رنگ پوست نوزاد تغییر کرده و تقریباً بی روح می‌شود. این تغییر رنگ موقتی نیست و ممکن است در تمامی بخش‌های بدن نوزاد مشاهده شود.

2.شب ادراری

یکی دیگر از عوامل خطرناکی که در کنار خرخر کردن نوزاد در خواب رخ می‌دهد، شب ادراری است. به طور عادی نوزادان ممکن است دچار شب ادراری شوند. اما اگر برای چند شب پی در پی این اتفاق رخ دهد، ممکن است نوزادان مشکل خاصی داشته باشند یا دچار بیماری خاصی شده باشند. به همین دلیل این علائم را حتماً جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید تا آزمایشات لازم از نوزاد گرفته شود.

3.خواب آلودگی طی روز

نوزادان در چند ماه اول پس از تولد، روزها بیشتر از شب‌ها می‌خوابند. اما اگر احساس کردید نوزاد در زمان بیداری، خمار بوده و هوشیاری کاملی ندارد و در زمان خواب آلودگی صدای خرخر کردن از نوزاد شنیده می‌شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. به خصوص زمانی که نوزاد دچار آلرژی یا سرماخوردگی می‌شود، این علائم را می‌توان در آن مشاهده کرد، زیرا ورود ویروس به بدن نوزاد می‌تواند باعث بروز این علائم شود.

4.افزایش وزن و چاقی

در صورتی که نوزاد شما در کنار خروپف به مرور دچار اضافه وزن و چاقی می‌شود، ممکن است علت خاصی داشته باشد. اگر چه این علائم معمولاً نشان دهندۀ بروز بیماری خاصی در نوزاد نیست. اگر همزمان با افزایش وزن برای سه هفته یا بیشتر خروپف نوزاد را شنیدید، حتماً برای حل این مشکل اقدام کنید.

اقدامات مؤثر در کاهش خرخر کردن نوزادان

در صورتیکه علت خر و پف نوزاد شما مسائل نگران کننده ای نباشند و نوزاد مشکل خاصی در مجرای تنفسی نداشته باشد شما به سادگی با تمیز کردن بینی او یا تنظیم کردن ارتفاع سر نوزاد و مناسب بودن محل خواب او از بروز خر و پف کردن در هنگام خواب نوزاد جلوگیری کنید. اما اگر مسئله خر و پف کردن نوزاد جدی تر باشد باید اقدامات تهاجمی تری انجام دهید که در ادامۀ این مطلب از مجموعه سی سیب به بررسی روش‌هایی که در کاهش خرخرکردن نوزاد، مؤثر است می‌پردازیم.

جراحی برای کاهش خرخر کردن نوزاد

برخی از بیماری‌های خاص مثل لوزه در نوزاد یا آدنوئیدها، ممکن است خطرناک باشند و به مرور تنفس را برای نوزاد سخت‌تر کنند. گاهی می‌توان از لوله‌های تنفسی استفاده کرد، اما در اکثر شرایط بهترین روش برای کاهش خروپف نوزاد و درمان کامل، جراحی است. آپنه خواب شدید نیز به راحتی و با مصرف دارو برطرف نمی‌شود و ممکن است از روش‌هایی مثل جراحی برای درمان استفاده شود. به عنوان مثال جراح می‌تواند بافتی که در مسیر راه هوایی و تنفسی قرار گرفته است را از بین ببرد. در نتیجه میزان خروپف و تنفس نامناسب در هنگام شب را کاهش دهد.

دستگاه‌های فشار مثبت راه هوایی

این دستگاه‌ها طی چند سال اخیر بهترین روش برای کاهش خرخر کردن در نوزادانی بوده است که دچار بیماری‌ها و مشکلات تنفسی شدید شده‌اند. این دستگاه می‌تواند هوای تحت فشار را از طریق یک ماسک به سمت دهان نوزاد هدایت کند تا از مسدود شدن مجرای تنفسی جلوگیری کند. دستگاه‌های فشار مثبت راه هوایی، انواع مختلفی دارد که بسیاری از آنها بر اساس نحوۀ کنترل جریان هوا هستند. برخی از آنها نیز به صورت پیوسته کار می‌کنند.

سخن پایانی

 در این مقاله از مجموعه سی سیب به طور کامل دربارۀ خرخر کردن نوزاد و علت آن صحبت کردیم. نوزادان نیز ممکن است با افراد بزرگسال در هنگام خواب صدای خروپف از خود ایجاد کنند. اگرچه بسیاری از آنها هیچ دلیل خاصی برای انجام این کار ندارند و ممکن است به علت بد خوابیدن دچار مشکل تنفسی موقت شده باشند. اما در برخی شرایط نیز می‌توان مشاهده کرد که خروپف نوزاد از چند روز تا چند هفته متوقف نمی‌شود.

بلکه ممکن است میزان آن شدیدتر نیز شده باشد، در این حالت باید علائم دیگری را بررسی کرد که در این مقاله به طور کامل مورد ارزیابی قرار گرفته است. در صورت نیاز بهتر است حتماً پزشک را در جریان بگذارید.