در هفته بیست و سوم بارداری ممکن است با علائم مختلفی مواجه شوید. کم کم هم به تکان خوردن لگدهای جنین عادت خواهید کرد. تا چند هفته دیگر این ضربات بیشتر هم خواهند شد. احتمالاً تا کنون بین ۶ الی ۷ کیلو وزن اضافه کرده‌اید. کودک به سرعت رشد می‌کند و به زودی دوران بارداری شما هم پایان می‌یابد. در این مقاله از سی سیب قصد داریم به بررسی تغییرات جنین، بدن مادر و… در هفته بیست و سوم بارداری بپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
خلاصه مطلب را در این پادکست گوش دهید:
هفته ۲۳ بارداری چگونه است؟
هفته بیست و سوم بارداری تقریبا معادل ۵.۵ ماه بارداری است. در این زمان ریه‌های نوزاد به رشد خود ادامه می‌دهند و می‌توانند حرکات کوچکی را تجربه کنند. قدرت بینایی کودک در این هفته قدری تقویت می‌شود؛ اما او هنوز نمی‌تواند چشمانش را باز و بسته کند. مژه‌ها و ابروها شروع نیز به شکل‌گیری می‌کنند.
اما همانطور که کودک شما رشد می‌کند، تغییراتی در بدن شما نیز رخ خواهد داد. در این دوره، حالت تهوع مادر تقریبا ناپدید می‌شود. اما با این حال، شکایت از سوزش سر دل، یبوست و گرفتگی عضلات رایج است. رشد شکم از بیرون به وضوح نمایان می‌شود و مشکل در خم شدن و ایستادن و فعالیت‌های روزانه آغاز می‌گردد. مادران شاغل می‌توانند به برنامه روزانه خود ادامه دهند؛ اما باید مراقبت حرکات بدن خود باشند. در این دوره، لکه بینی خفیف یا ترشحات مخاطی طبیعی است.
تغییرات جنین در هفته بیست و سوم بارداری
در این زمان طول سر تا پایین باسن جنین حدود ۲۰ سانتی‌متر است و طول کلی بدن او حدود ۲۹ سانتی‌متر است. وزن جنین هم حدوداً ۵۶۵ گرم است. در این هفته عضلات بیشتری ساخته می‌شود و این عضلات به مرور قوی‌تر می‌شوند. فعالیت جنین نیز زیاد است و شما می‌توانید اکثر حرکات او را احساس کنید. مغز نوزاد نیز با سرعت رشد می‌کند. جالب است بدانید که کودک می‌تواند در این هفته به نوز واکنش نشان دهد. اگر چراغ قوه‌ای را به سمت شکم بتابانید، متوجه می‌شوید که او حرکت می‌کند. ناخن‌های جنین نیز در این زمان کاملاً رشد می‌کنند و به نوک انگشتان می‌رسند.
احتمال زنده ماندن نوزاد که در این هفته به دنیا می‌آید، بسیار پایین است. با این حال نوزادان بسیار نارس متولد شده در این هفته شانس زنده ماندن دارند. نوزادانی که به این زودی متولد می‌شوند هنوز برای زندگی خارج از رحم آماده نیستند. آن‌ها به سطح بالایی از مراقبت‌های تخصصی در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) نیاز دارند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که در کشورهای توسعه یافته، بین ۲۳ تا ۲۷ درصد از نوزادانی که در هفته ۲۳ متولد می‌شوند، زنده می‌مانند.
آزمایش های هفته ۲۳ بارداری
به طور عادی هفته بیست و سوم بارداری آزمایش خاصی ندارد. آزمایش‌های ژنتیک و سونوگرافی ماهانه شما پیش از این تاریخ انجام شده است؛ اما اگر آن را انجام نداده باشید پزشک انجام آن را توصیه خواهد کرد. آزمایش‌هایی مانند دیابت بارداری نیز در هفته‌های بعد انجام خواهد گرفت. بنابراین می‌توان گفت اگر شرایط خاصی را تجربه نکنید در این هفته نیازی به تجویز تست خاصی نیست.
سونوگرافی هفته بیست و سوم
در صورت عدم وجود مشکل، کافی است ماهی یک بار به پزشک خود مراجعه کنید؛ بنابراین احتمالاً در این هفته سونوگرافی نخواهید داشت و نیازی هم نیست نزد پزشک بروید. احتمالاً آزمایش‌های ژنتیک خود را هم تکمیل کرده‌اید. در سه ماهه سوم بارداری باید هر دو هفته در میان به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به اندازه اکنون هم انرژی نداشته باشید؛ بنابراین بهتر است از این زمان به خوبی استفاده کنید و کارهایی را انجام دهید که امکان پیش بردن آن‌ها را در سه ماهه سوم بارداری ندارید.
تغییرات بدن مادر در هفته بیست و سوم حاملگی
یک شکم معمولی در هفته ۲۳ بارداری حدود ۲۱ تا ۲۵ سانتی‌متر (از استخوان شرمگاهی تا بالای رحم) است. به این اندازه، ارتفاع پایه گفته می‌شود. احتمالاً تا کنون بین ۶ الی ۷ کیلو وزن اضافه کرده‌اید. اگر دو قلو بارداری هستید، باید تا کنون حدود ۱۱ کیلوگرم وزن اضافه کرده باشید. بهتر است زنانی که دوقلو باردار هستند به افزایش وزن خود بسیار دقت کنند؛ زیرا با افزایش وزن توصیه شده، می‌توان خطر بروز زایمان زودرس را کاهش داد.
در این زمان می‌توانید حرکات کودک را به خوبی احساس کنید. جالب است بدانید که وقتی کودک می‌خوابد، فعالیت کمتری دارد. در حالی که در بیداری تحرک بیشتری خواهد داشت. برخی از والدین گزارش داده‌اند که نوزاد پس از تولد، روال مشابهی را با دوران بارداری در پی می‌گیرد؛ یعنی اگر جنب و جوش آن‌ها در دوران بارداری بیشتر است، پس از تولد نیز تحرک بیشتری خواهند داشت.
احساس کردن حرکات جنین به عوامل مختلفی بستگی دارد. به عنوان مثال، موقعیت جفت بر آن تأثیرگذار است. علاوه بر این، این که اولین بارداری شما باشد هم روی احساس کردن حرکات جنین اثر می‌گذارد. زنانی که برای اولین بار باردار می‌شوند، حرکات جنین را دیرتر احساس می‌کنند. برخی از زنانی که برای اولین بار باردار شده‌اند، ممکن است حرکت کردن جنین را تا سه ماهه سوم بارداری متوجه نشوند. موقعیت جفت هم بر سرعت حرکت کودک تأثیر می‌گذارد، بنابراین ممکن است همه حرکات او را احساس نکنید.
صرف نظر از این، نیازی نیست تا قبل از هفته بیست و هشتم به حرکت جنین توجه زیادی کنید. جنین معمولاً پس از خوردن غذا فعال می‌شود؛ زیرا افزایش قند خون انرژی او را نیز بیشتر می‌کند. مادران و نوزادان از هر نظر به هم مرتبط هستند و بنابراین سلامتی مادر برای سلامتی کودک بسیار مهم است. این مورد شامل سلامت روان هم می‌شود. اگر مدام جسم خود را چک می‌کنید، باید به روان خود هم اهمیت دهید.
علائم بارداری در هفته بیست و سوم
در این هفته علائم مختلفی را تجربه خواهید کرد. در ادامه به این نشانه‌ها می‌پردازیم.
- تورم پا
بروز مقداری تورم در پا طبیعی است. برای کاهش تورم می‌توانید پیاده‌روی کنید، آب فراوان بنوشید و پاهای خود را در هنگام دراز کشیدن بالاتر از بدن خود قرار دهید. علاوه بر این، بهتر است کمتر روی پا بایستید. در صورتی که دچار تورم شدید و ناگهانی شدید حتماً فورا به پزشک اطلاع دهید زیرا این امر نشانه یک عارضه خطرناک به نام پره اکلامپسی است.
- انقباضات براکستون هیکس
انقباضات براکستون هیکس نوعی از انقباضات هستند که بدن شما را برای زایمان آماده می‌کنند. در واقع انقباضات براکستون هیکس نوعی انقباض تمرینی است. این انقباضات به سرعت از بین می‌روند. هر زمان که دچار انقباضات براکستون هیکس شدید، آب فراوان بنوشید و موقعیت خود را تغییر دهید. در صورت ادامه‌دار شدن انقباضات و عدم کاهش و از بین رفتن درد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
- کمردرد
در این زمان کمردردهای طولانی خواهید داشت؛ زیرا هر چه کودک بزرگ‌تر می‌شود، فشار بیشتری به ستون فقرات شما وارد می‌شود. در نتیجه به عضلات پشت شما فشار وارد می‌شود. کمردرد در زنانی که دوقلو باردار هستند شایع‌تر است. در صورت شدید بودن کمر درد به پزشک اطلاع دهید.
- خونریزی و تورم لثه
بله! بارداری حتی روی دهان شما هم تأثیر می‌گذارد. هورمون‌های بارداری جریان خون شما را افزایش می‌دهند و احتمال تورم و خونریزی لثه‌ها را افزایش می‌دهند. اگر لثه‌ها خیلی حساس شده‌اند، از مسواک نرم استفاده کنید. هر شش ماه یک بار هم به دندان‌پزشکی مراجعه کنید. ممکن است نیاز باشد در دوران بارداری معاینات بیشتری انجام دهید.
- گرگرفتگی
ممکن است در این زمان بیشتر احساس گرما کنید. از هر سه نفر زن بارداری، یک نفر دچار گرگرفتگی در این دوران می‌شود. احتمالاً هورمون‌های بارداری و افزایش وزن دلیل اصلی این گرگرفتگی هستند.
- مشکلات بینایی
مایعات اضافی در بدن و تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌توانند منجر به مشکلات چشم و بینایی شوند. علائمی که ممکن است تجربه کنید عبارت‌اند از:
• تاری دید
• تغییراتی در پلک‌ها
• خشکی چشم
• تحریک یا درد ناشی از لنز
- رابطه جنسی در هفته ۲۳ بارداری
برخی افراد در سه ماهه دوم بارداری میل جنسی بیشتری دارند. برقراری رابطه جنسی در این هفته ایرادی ندارد. مگر این که پزشک شما آن را منع کند و استراحت مطلق داشته باشید. رابطه جنسی حتی می‌تواند به تقویت خلق و خوی شما کمک کند. ممکن است پس از برقراری رابطه جنسی دچار لکه بینی شوید. لکه بینی خفیف طبیعی است زیرا دهانه رحم شما در این زمان حساس‌تر شده است. برخی از افراد باردار در طول یا مدت کوتاهی پس از ارگاسم دچار گرفتگی خفیف در اطراف لگن یا شکم می‌شوند که کاملاً طبیعی است.
- خطر زایمان زودرس
به زایمان قبل از هفته ۳۷، زایمان زودرس می‌گویند. زایمان زودرس می‌تواند نگران‌کننده باشد زیرا نوزادانی که زودتر به دنیا می‌آیند به طور کامل رشد نکرده‌اند و برای زندگی خارج از رحم آماده نیستند. نوزادان نارس نیاز به مراقبت ویژه دارند و اغلب دچار مشکلات سلامتی جدی می‌شوند. در صورت وجود شرایط زیر ممکن است در معرض خط زایمان زودرس قرار بگیرید:
• بارداری چندقلو
• وجود عفونت
• مشکلات رحمی
• داشتن تجربه زایمان زودرس
• جرحی دهانه رحم یا خود رحم
علائم زایمان زودرس عبارت‌اند از:
- کمر درد
- تغییر در ترشحات واژن
- گرفتگی
- درد زیر شکم
- فشار در ناحیه لگن
- انقباضات منظم و مکرر
اگر نگران زایمان زودرس هستید یا چنین علائمی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید و فورا به بیمارستان بروید. اگر تشخیص داده شود که زایمان شروع شده است، سعی می‌کنند آن را متوقف کنند تا جنین بیشتر رشد کند.
عوارض شایع بارداری در هفته بیست و سوم بارداری
همانطور که گفتیم در این هفته حالت تهوع شما تقریبا برطرف می‌شود، اما بعضی عوارض دیگر می‌تواند ظاهر شود. این عوارض می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس سوزش در ناحیه معده سر دل، احساس یبوست و گرفتگی ماهیچه‌ها
- بروز مشکل در خم شدن و ایستادن
- شکایت از ضعف و سرگیجه ممکن است به دلیل کم خونی رخ دهد. در چنین مواردی، اگر مصرف مکمل آهن را شروع نکرده‌اید، پس از مشورت با پزشک، می‌توانید از آن استفاده کنید.
- ممکن است انقباضات رحمی به نام انقباضات براکستون هیکس وجود داشته باشد که گهگاه رخ می‌دهد و شدید نیست، اما می‌تواند باعث ناراحتی شما شود.
- تورم در بازوها و پاهای مادر باردار افزایش می‌یابد. اگرچه این یک علامت طبیعی است، اما باید مشخص شود که این افزایش ادم با فشار خون بالا همراه نیست.
- مشکلات خواب و خروپف ممکن است در هفته ۲۳ بارداری رخ دهد.
بی اختیاری ادرار ممکن است ناآگاهانه به دلیل فشار رشد رحم بر روی مثانه رخ دهد.
خود مراقبتی در هفته بیست و سوم بارداری
با رعایت نکات زیر می‌توانید عوارض این دوره را کاهش داده و سلامت خود و فرزندتان را تضمین کنید:
- از آنجایی که ممکن است ترک‌های به دلیل کشش روی پوست ایجاد شود، می‌توان از کرم‌های مرطوب کننده یا کرم‌های ضد کشش با مشورت پزشک متخصص استفاده کرد.
- ورزش‌های سبک خصوصا پیاده‌روی را با مشورت پزشک انجام دهید.
- آب زیادی بنوشید تا بدن شما هیدراته بماند. این کار سیستم ایمنی بدن شما را نیز تقویت خواهد کرد.
- از آنجایی که نیاز مادر باردار به کلسیم و منیزیم در هفته ۲۳ بارداری افزایش می‌یابد، مصرف غذاهای غنی از این مواد معدنی ضروری است. نوشیدن آب فراوان نیز در کاهش درد پا موثر است که اغلب در هفته بیست و سوم دیده می‌شود.
- نمک مصرفی خود را در حد متعادل نگه دارید. پزشکان مصرف ۲۳۰۰ میلی گرم (یک قاشق چای خوری) نمک را در روز برای یک انسان بالغ مناسب می‌دانند. سعی کنید مصرف نمک شما بیش از این مقدار نباشد.
- مراقبت باشید که در دوران بارداری، خصوصا از هفته بیست و سوم بارداری که شکم شما جلو می‌آید دچار مسمومیت غذایی نشوید. مسمومیت غذایی در این شرایط می‌تواند فشار زیادی به شما و کودک شما وارد کند. در صورت بروز علائم مسمومیت سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- همانطور که کودک و در نتیجه شکم شما بزرگ می‌شود، ممکن است کمردرد را تجربه کنید. در اینجا چند پیشنهاد برای کاهش کمردرد وجود دارد:
- علت کمردرد شما ممکن است سوتین شما باشد. خرید سوتین متناسب با اندازه سینه‌ها و نگه داشتن راحت از آن‌ها سودمند خواهد بود.
- اگر اضافه وزن دارید نیز ممکن است کمردرد داشته باشید. به همین دلیل اگر تمایل به پرخوری دارید باید خودداری کنید و به اندازه لازم غذا بخورید.
- در انتخاب کفش خود دقت کنید. کفش‌های پاشنه‌دار می‌توانند کمردرد شما را افزایش دهند. در هفته بیست و سوم بارداری و بعد از آن بهتر است کفش‌های راحت و بدون پاشنه بپوشید.
- سعی کنید برای مدت طولانی بایستید.
- بسته‌های خرید سنگین حمل نکنید.
- هنگام نشستن آرام بنشینید و زیاد ننشینید. سعی کنید در حالت نشسته یا ایستاده خم نشوید.
- هنگام بلند شدن از رخت خواب، ابتدا به پهلو بچرخید.
- سعی کنید ناحیه کمر خود را شل کنید. بهترین کار برای این هدف، انجام یوگای بارداری است.
- پشتی صندلی را مطابق با کمر خود در حین رانندگی تنظیم کنید.
- برای برداشتن چیزی از قفسه حرکتی انجام ندهید.
- هنگام استراحت پاهای خود را بالا بیاورید.
نکاتی برای هفته ۲۳ بارداری
در این بخش به نکاتی می‌پردازیم که به شما کمک می‌کنند تا بارداری بهتری داشته باشید.
- آفتاب بگیرید
دریافت ویتامین D در دوران بارداری مهم است و گذراندن وقت در آفتاب بهترین راه برای دریافت آن است. هر روز بیرون بروید و از ۵ تا ۳۰ دقیقه زیر نور خورشید (بسته به رنگ پوستتان) لذت ببرید. فقط مراقب باشید زیاده روی نکنید و دچار آفتاب سوختگی و گرمازدگی نشوید! کمبود ویتامین D در بارداری شایع است. در صورت داشتن شرایط زیر ممکن است بیشتر در معرض کمبود ویتامین دی قرار بگیرید:
- گیاهخوار بودن
- پوشاندن تمام بدن (بیرون از منزل)
- تیره‌تر بودن رنگ پوست
- زندگی در منطقه‌ای با آب و هوای سرد
برای دریافت ویتامین دی می‌توانید ویتامین‌های مخصوص دوران بارداری را مصرف کنید. این ویتامین‌ها معمولاً حاوی ۴۰۰ واحد ویتامین دی هستند. در صورت نیاز ممکن است مکمل‌های اضافی‌تری برای شما تجویز شود. بهترین زمان برای دریافت ویتامین دی از طریق نور خورشید، از ساعت ده صبح الی سه بعد از ظهر است. همچنین می‌توانید ویتامین دی را از طریق تغذیه دریافت کنید.
شما می‌توانید ماهی‌های چرب مثل ماهی سالمون و ماهی تن مصرف کنید. علاوه بر این، غذاهای غنی شده مثل شیر، آب پرتقال و غلات صبحانه میل کنید. البته باید مراقبت مصرف ماهی باشید؛ زیرا ماهی‌ها جیوه دارند و در دوران بارداری باید با احتیاط مصرف شوند. در مجموع می‌توان گفت که با قرارگیری در معرض نور خورشید و مصرف غذاهای مختلف نمی‌توانید مقدار کامل ویتامین دی را دریافت کنید و در کنار این موارد باید مکمل مصرف کنید.
- مقابله با گرگرفتگی
گرگرفتگی ممکن است با پیشرفت بارداری شما بدتر هم شود. ممکن است پس از زایمان هم تا مدتی این احساس را داشته باشید. هنگامی که هورمون‌های شما در دوره پس از زایمان به سطح طبیعی رسید، به حالت عادی باز می‌گردید. برای مقابله با گرگرفتگی می‌توانید روش‌های زیر را امتحان کنید:
• دوش آب ولرم بگیرید
• مقدار زیادی آب و مایعات شفاف و سالم بنوشید
• از پنکه یا کولر استفاده کنید
• در صورت خوب بودن هوا، در و پنجره را باز بگذارید
• از دستمال مرطوب بدون پارابن برای خنک کردن و شادابی پوست خود استفاده کنید
• لباس‌های راحت و گشاد بپوشید
- مراقبت از چشمان
اگر دچار مشکل بینایی شده‌اید، با پزشک خود صحبت کنید. اغلب اوقات تغییرات چشم و بینایی در دوران بارداری خطرناک نیست و پس از تولد نوزاد از بین می‌رود؛ اما گاهی اوقات شرایط زمینه‌ای مانند فشار خون بالا یا دیابت می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی‌تری شود. در دوران بارداری نمی‌توانید از روش‌های اصلاح بینایی مانند لیزیک استفاده کنید. در صورت بروز مشکل به پزشک مراجعه کنید و دستورالعمل‌های او را به خوبی انجام دهید.
علائم نیازمند مراجعه به پزشک در هفتۀ بیستم
در این دوره، لکه بینی خفیف یا ترشحات مخاطی طبیعی است. اما در صورت خونریزی شدیدتر از لکه بینی یا ترشحات زرد متعفن باید با پزشک مشورت کرد. در صورت وجود شکایاتی مانند سوزش و خارش، نیز باید با پزشک مشورت کنید. پزشک ممکن است ورزش را برای کاهش تورم در پاها و مچ پا توصیه کند. تورم را می‌توان با بلند کردن ساق پا و کشش انگشتان پا به بالا و پایین کاهش داد. علاوه بر رحم در حال رشد، سینه‌ها نیز می‌توانند باعث عدم تعادل بدن و درد کمر شوند. در صورت درد شدید کمر به پزشک مراجعه کنید.
ایجاد مشکلات بینایی در هفته ۲۳ بارداری نیز می‌تواند تا حدودی طبیعی باشد که بعد از زایمان برطرف می‌شود. اما در مواردی نیز ممکن است نتیجه فشار خون بالا باشد. فشار خون بالا موجب پره اکلامپسی (یک بیماری شایع در بارداری) شود که روی جنین تاثیر می گذارد. بنابراین در صورت مشکل در بینایی یا هر نوع علامت فشار خون بالا به پزشک مراجعه کنید.
در موارد کمی ممکن است که مادر در هفته بیست و سوم بارداری دچار زایمان زودرس شود. یکی از این علائم می‌تواند نشت مایع آمنیوتیک از واژن باشد که در نتیجه پارگی کیسه آب ایجاد می‌شود. اگرچه بی اختیاری ادرار در بارداری طبیعی است، اما اگر احساس کردید که این مایع بی بو است یا شبیه ادرار نیست به پزشک مراجعه کنید.
سخن نهایی
در این مقاله از سی سیب به بررسی رشد جنین، تغییرات بدن مادر، علائم و نکات و توصیه‌های هفته بیست و سوم بارداری پرداختیم. جنین به سرعت در حال رشد است و بدن مادر نیز با رشد کودک تغییر می‌کند. هفته ۲۳ جز سه ماهه دوم بارداری محسوب می‌شود. در نتیجه، بسیاری از علائم حاد سه ماهه اول در این زمان وجود ندارند و مادر می‌تواند از این فرصت استفاده کند و خود را برای سه ماهه سوم و زایمان آماده کند. نظر شما در این باره چیست؟ لطفاً نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
منابع:
۴ دیدگاه. Leave new
سلام من هفته ۲۳هستم ،کمرم خیلی درد میکنه،ایا خطری نداره برا بچم
سلام کمر درد میتونه بخاطر افزایش وزن حاملگیتون باشه، میتونه بعلت هورمون های حاملگی باشه.اگر ادامه دار بود و یا شدید شد حتما به پزشکتون مراجعه کنید.
سلام
من هفته ۲۳ بارداری هستم،به شدت یبوست دارم
دکتر شربت مسهل داده ولی اثر نمیکنه
خودمم دائم گلابی و برگه زردآلو و آلو مصرف میکنم،اما بی فایدست
سلام . میتونید از شربت mom هر ۸ ساعت یک قاشق استفاده کنید