یکی از شایع‌ترین انواع بیماری‌ها در میان انسان‌ها، بیماری‌های گوارشی می‌باشد. این نوع بیماری‌ها ممکن است باعث بروز عوارض دیگری در بدن شوند. یکی از این عوارض، شقاق مقعد است. ابتلا به شقاق مقعد، در میان نوزادان و کودکان بسیار شایع است. مجموعۀ سی سیب قصد دارد در این مطلب، همه چیز دربارۀ شقاق نوزاد، راه‌های پیشگیری از آن و همچنین راه‌های مختلف درمان شقاق مقعد در نوزادان را بررسی کند. اگر نیاز دارید تا در مورد شقاق مقعد در نوزادان اطلاعات داشته باشید، تا پایان این مطلب با ما همراه شوید.
شقاق نوزاد چیست؟
شقاق یکی از بیماری‌های شایع دستگاه گوارشی است که متاسفانه ممکن است فرد در هر سنی به آن مبتلا شود. ابتلا به شقاق حتی در کودکان و نوزادان نیز رایج است. شقاق بیماری مزمن و به شدت دردناکی است که در صورت درمان نشدن ممکن است منجر به عفونی شدن بافت مقعد شود. شقاق مقعد زمانی رخ می‌دهد که پوشش مخاطی مقعد دچار آسیب و پارگی شود. به طور معمول شقاق مقعد نوزاد ممکن است به صورت یک شکاف یا یک ترک کوچک در پوست مقعد کودک باشد. اما در موارد شدیدتر ممکن است شاهد وجود خون در پوشک یا دستمال مرطوب کودک باشیم.
به محض مشاهدۀ خون در مقعد یا مدفوع نوزاد باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود. در صورت تشخیص شقاق، باید سریعاً برای درمان آن اقدام کرد. زیرا این بیماری بسیار دردناک بوده و کودک یا نوزاد را آزار می‌دهد. همچنین تعلل در اقدام به درمان شقاق، ممکن است باعث عفونت‌های مزمن نیز شود.
علل به وجود آمدن شقاق نوزاد
بروز شقاق مقعد در کودکان و نوزادان دلایل متفاوتی دارد. در این بخش مهم‌ترین و شایع‌ترین دلایل بروز شقاق در کودکان و نوزادان را نام می‌بریم.
اختلالات زمینه‌ای
شقاق مقعد در نوزادان، گاهی با اختلالات زمینه‌ای مرتبط است. به عنوان مثال بیماری کرون که یک اختلال التهابی روده است، میتواند باعث ایجاد شقاق مقعد در کودک شود.
اختلالات دفع
یبوست و اسهال میتواند باعث ایجاد شقاق مقعدی شود .به خصوص اگر این مشکل مزمن و مکرر باشد.
عدم رعایت بهداشت
عدم رعایت بهداشت پوستی هنگام تعویض پوشک نوزاد، ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلات پوستی، عفونی و دفعی (مانند شقاق) شود.
رژیم غذایی نامناسب
اگر کودک یا نوزاد شما شروع به استفاده از غذاهای جامد کرده است باید در انتخاب رژیم غذایی او دقت کافی داشته باشید. استفاده از غذاهای جامد در حجم زیاد، ممکن است باعث بروز یبوست شود. برای جلوگیری از این امر، حتماً در رژیم غذایی فرزند خود از فیبر و سبزیجات مفید استفاده نمایید.
علائم تشخیصی شقاق مقعد نوزاد توسط مادر یا مراقب کودک
قبل از مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص و درمان بیماری شقاق، علائمی وجود دارد که با توجه به آن مادر میتواند تشخیص دهد که کودک مبتلا به شقاق شده است یا خیر. وجود خون در پوشک یا دستمال مرطوب کودک مهم‌ترین و قابل تشخیص‌ترین علامت برای یک مادر است. این خون معمولاً به صورت رگه یا لکه دیده میشود. نکتۀ مهم دیگر این است که خونریزی معمولاً پس از اجابت مزاج نوزاد اتفاق می‌افتد.
تشخیص شقاق توسط پزشک
در برخی از موارد پزشک میتواند زخم ناشی از شقاق را به آسانی ببیند. اما همیشه روند تشخیص شقاق مقعد کودک به این سهولت نیست. زیرا ممکن است زخم ایجاد شده در اثر شقاق، خارج از دهانۀ مقعد نباشد و در لایه‌های درونی مقعد شکل گرفته باشد. در این شرایط، بدون معاینۀ پزشکی و با دید عادی نمی‌توان شقاق را تشخیص داد.
تشخیص و معاینۀ زخم‌های درون مقعدی کار بسیار دشواری است. مخصوصاً اگر قصد تشخیص این عارضه در کودکان یا نوزادان را داشته باشیم. زیرا همان طور که گفته شد، این مشکل بسیار دردناک است و بیمار در مقابل معاینه، واکنش‌های ناشی از درد نشان داده و مانع معاینۀ صحیح توسط پزشک میشود. در این‌گونه مواقع، پزشک قادر به معاینۀ چشمی و انگشتی نمی‌باشد. بنابراین معمولاً پزشک معالج چاره‌ای جز استفاده از بی‌حسی یا بی‌هوشی ندارد.
راه های درمان شقاق کودکان
معمولاً شقاق در نوزادان با روش‌های ساده‌ای درمان میشود. یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای از بین بردن شقاق کودک، استفاده از پماد برای درمان زخم است. همچنین تغییر سبک زندگی کودک، یکی دیگر از راه‌های درمان و جلوگیری از بروز مجدد شقاق در کودک است. منظور از تغییر در سبک زندگی کودک یا نوزاد این است که به عنوان مثال مقدار تحرک نوزاد را افزایش دهید. مثلاً چند دقیقه در روز پاهای نوزاد را به صورت حرکت ورزشی دوچرخه حرکت دهید.
اگر فرزند شما تازه شروع به حرکت کرده است می‌توانید با انجام بازی‌های خاص، او را مجبور به حرکت فیزیکی کنید. شما می‌توانید تغییر در سبک زندگی کودک را با تغییر رژیم غذایی کودک نیز انجام دهید. به عنوان مثال شما می‌توانید استفاده از مقادیر سبزیجات و فیبر در غذای کودک را افزایش دهید. زیرا فیبر و سبزیجات مانع از یبوست می‌شوند و همان‌طور که گفته شد، یبوست یکی از شایع‌ترین دلایل ابتلا به شقاق مقعدی می‌باشد.
۱.درمان خانگی شقاق کودکان
در بسیاری از موارد، شقاق مقعد نوزاد یا کودک، با استفاده از درمان‌های خانگی و در مدت ۴ الی ۶ هفته، به طور کامل بهبود پیدا میکند. اما فراموش نکنید که تمام موارد باید در کنار هم انجام شود و هیچکدام از درمان‌های خانگی که در این مطلب ذکر میشود به تنهایی نمی‌تواند منجر به درمان شقاق نوزاد یا کودک شما شود.
شما می‌توانید با انجام مراقبت‌هایی در منزل، روند بهبود این عارضه را بهبود بخشیده و همچنین از بروز دوبارۀ آن جلوگیری کنید. در این مطلب از مجموعۀ سی سیب، نمونه‌ای از این مراقبت‌ها را برای شما ذکر می‌کنیم.
۲.حمام آب گرم
هر روز ۳ بار به مدت ۲۰ دقیقه کودک خود را در آب گرم قرار بدهید. از او بخواهید در یک لگن یا وان آب گرم بنشیند و به آب، جوش شیرین اضافه کنید. توجه داشته باشید که از هیچ صابونی در ناحیۀ تحریک شده استفاده نکنید. بعد از این مرحله، ناحیۀ مقعد کودک را به آرامی خشک کنید.
در ادامه یکی دیگر از راه‌های درمان خانگی شقاق کودک را به طور کامل‌تری بررسی می‌کنیم.
۳.استفاده از پماد برای درمان شقاق کودکان
استفاده از پماد برای درمان شقاق نوزاد یا کودک به عنوان یک روش درمان خانگی، گزینۀ مناسبی است. زیرا پمادهای مناسب می‌توانند علائم و درد ناشی از شقاق مقعد را رفع کنند. همچنین این نوع پمادها در درمان شقاق مقعد نیز موثر هستند. البته بهتر است استفاده از این پمادها با مشورت پزشک متخصص باشد. در این بخش، چند نمونه از بهترین پمادها برای درمان شقاق مقعد را نام می‌بریم.
آنتی فیشر
این پماد، خاصیت ضد التهابی و ضد اسپاسم دارد و میتواند برای درمان زخم‌های غشای مخاطی نیز مفید باشد.
پماد لیدوکائین
پماد لیدوکائین بی حس کننده بوده و برای برطرف نمودن درد و التهاب موثر است. این پماد همچنین میتواند خارش و سوزش زخم ناشی از شقاق را کاهش دهد.
پماد گلیسیرین تری نیترات
این پماد، معروف‌ترین پماد برای درمان شقاق است. پماد گلیسیرین تری نیترات، گردش خون ناحیۀ مقعد را افزایش داده و با کمک این افزایش گردش خون، روند درمان را تسریع می‌بخشد.
پماد مسدود کننده کانال کلسیم
عملکرد دارویی این پماد این گونه است که ورود کلسیم به داخل سلول‌ها را قطع کرده و کلسیم ذخایر سلولی را نیز کاهش می‌دهد. این پماد با استفاده از این راه، فشار خون در ناحیۀ زخم را کم کرده و باعث سریع‌تر شدن درمان میشود. مهم‌ترین نوع از پمادهای مسدود کنندۀ کانال کلسیم، دیلتیازم نام دارد.
پماد تتراسایکلین
پماد تتراسایکلین، یکی از پماد‌هایی است که معمولاً برای جلوگیری از عفونت زخم و بهبود سریع‌تر زخم استفاده میشود. این پماد میتواند قرمزی، التهاب و سوزش زخم ناشی از شقاق نوزاد را کاهش دهد. پماد تتراسایکلین نمونه‌های مختلفی از جمله اکسی تتراسایکلین، داکسی سایکلین و مینوسایکلین را شامل میشود.
۴.مواد غذایی مؤثر در درمان شقاق نوزاد
همان‌طور که ذکر شد، یکی از دلایل عمدۀ به وجود آمدن شقاق، یبوست است. یبوست به دلیل رژیم غذایی نامناسب و کم بودن فیبر موجود در بدن به وجود می‌آید. در این بخش، چند مادۀ غذایی مختلف را معرفی می‌کنیم که می‌توانند در کاهش عوارض شقاق نوزادموثر باشند. همچنین مواد غذایی ذکر شده در ادامۀ این مطلب، می‌توانند باعث تسریع روند درمان شوند.
لیمو
این مادۀ غذایی سرشار از ویتامین c است. ویتامین c نوعی آنتی اکسیدان است که نقش اساسی در سلامت پوست دارد. در تحقیقات علمی مشخص شده که لیمو در تمام مراحل بهبود زخم میتواند مفید باشد. ویتامین c محلول در آب بوده و در بدن ذخیره نمی‌شود. بنابراین ویتامین c باید به طور روزانه و به اندازۀ کافی دریافت شود.
روغن زیتون
این مادۀ غذایی حاوی بوتیریک اسید است. تحقیقات پزشکی نشان داده است که این اسید چرب برای پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات گوارشی (مانند اسهال و یبوست) مفید می‌باشد.
متخصصان سلامت اعتقاد دارند که مصرف ۱ قاشق چای خوری روغن زیتون محلول شده در آب یا شیر میتواند حرکات روده را تنظیم کند. استفاده از روغن زیتون هیچ گونه عوارض آزار دهنده‌ای نداشته و در عین حال میتواند چربی اشباع شده و کالری مناسبی را به رژیم غذایی شما اضافه کند.
بلغور جو دوسر
این مادۀ غذایی سرشار از فیبر محلول است. این فیبر باعث میشود که مدفوع بیش از حد خشک نشود. همچنین بلغور جو دوسر، حاوی ترکیباتی است که دارای خواص ضد التهابی هستند. این مادۀ فیتوشیمیایی میتواند کمک زیادی به روند درمان شقاق نوزاد کند.
موز
این میوه سرشار از فیبر بوده و کمک شایانی به رفع یبوست میکند. البته توجه داشته باشید که برای این منظور، باید از موز رسیده استفاده کنید. زیرا موز نارس سطح نشاستۀ مقاوم به آمیلاز بالاتری داشته و در نتیجه میتواند یبوست فرزند شما را شدیدتر از قبل کند.
زردچوبه
کورکومین یک مادۀ فعال در زردچوبه است که دارای خواص دارویی (از جمله خواص ضد‌التهابی و آنتی‌اکسیدانی) می‌باشد. تحقیقات نشان داده است که استفاده موضعی از زردچوبه میتواند زخم و اختلالات مربوط به پوست را التیام بخشد.
شیر
یکی از مواد غذایی مناسب برای درمان شقاق نوزاد، شیر است. اگر می‌خواهید برای کودک خود (کودکی که میتواند غذاهای جامد بخورد) از شیر استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم که در کنار آن یک عدد گیلاس به کودک خود بدهید.
حبوبات
لوبیا، نخود و عدس منبع خوبی از مادۀ معدنی روی هستند. این مادۀ معدنی برای التیام زخم بسیار مفید است. در حقیقت کمبود روی میتواند یکی از دلایل اصلی ایجاد آسیب بافتی در پوست باشد.
اگر با درمان‌های سادۀ گفته شده در این بخش، عارضۀ شقاق درمان نشد شما باید با مراحعه به یک پزشک متخصص درمان‌های جدی تر را بدون اتلاف وقت شروع کنید. در این مرحله، پزشک معالج ممکن است مصرف دارو، انجام جراحی یا استفاده از لیزر را برای درمان تجویز نماید. در اکثر مواقع، استفاده از لیزر بهترین گزینه برای درمان شقاق مقعد کودک است.
5.استفاده از لیزر برای درمان شقاق نوزاد
درمان شقاق با استفاده از لیزر، بهترین و موثر‌ترین روش درمانی است که توسط پزشک معالج به شما پیشنهاد میشود. مزیت استفاده از این روش این است که لیزر میتواند بدون ایجاد عارضۀ جانبی، نواحی آسیب دیدۀ بدن را ترمیم کرده و خیال شما را برای همیشه آسوده کند. زیرا استفاده از لیزر میتواند باعث شود که کودک شما برای همیشه از این بیماری دردناک خلاص شود. همچنین استفاده از لیزر برای درمان شقاق کودک میتواند از بروز مجدد این عارضه و عود کردن آن جلوگیری کند.
مزایای استفاده از لیزر برای درمان شقاق کودک
- با استفاده از این روش، زخم ایجاد شده در اثر شقاق، بدون درد و خونریزی درمان میشود.
- با استفاده از این روش، دیگر نیازی به بستری کودک نبوده و درمان به صورت سرپایی انجام میشود.
- استفاده از این روش زمان‌بر نبوده در درمان کودک در مدت زمان کمتر از یک ساعت انجام میشود.
- پس از درمان شقاق با با استفاده از روش لیزر، هیچ گونه عارضه‌ای به وجود نمی‌آید.
- به دلیل اینکه این نوع درمان تهاجمی نیست، دورۀ نقاهت کوتاه‌تری نسبت به عمل جراحی دارد.
- استفاده از لیزر برای درمان عارضۀ شقاق مقعد، درمان قطعی را برای کودک شما در پی خواهد داشت.
نتیجه گیری
شقاق مقعد نوزاد یا کودک، بیماری آزار دهنده‌ای به شمار می‌آید. اما لازم است بدانید این بیماری مهلک و کشنده نیست. البته باید در نظر داشته باشید که وجود این بیماری در کودک، میتواند به شدت زندگی کودک را تحت تاثیر قرار دهد.
این عارضه، درد شدیدی را ایجاد میکند که تحمل آنبرای کودک سخت است و حتی گاهی موجب میشود که کودک از اجابت مزاج خودداری نماید. این امر میتواند موجب بروز بیماری‌های دیگری نیز شود. پس در صورت بروز و مشاهدۀ هر یک از نشانه‌های ذکر شده در این مطلب از مجموعۀ سی سیب، هر چه سریع‌تر برای درمان شقاق نوزاد یا کودک خود اقدام نمایید.
