همه چیز درباره خون در مدفوع نوزاد

زمان مطالعه: ۷ دقیقه

بسیاری از نوزادان، حداقل یک بار در دوران نوزادی خود، مدفوع همراه با خون دارند. در اکثر مواقع، وجود خون در مدفوع نوزاد، هیچ علت شناخته شده‌ای ندارد. اگر وضعیت سلامتی نوزاد خوب بوده و به طور معمول در حال رشد باشد، وجود خون در مدفوع نوزاد، به صورت خود به خود برطرف می‌شود. اما توجه داشته باشید که همیشه باید وجود خون در مدفوع نوزاد را جدی گرفته و در صورت بروز آن به پزشک اطفال مراجعه کنید.

رنگ خون در مدفوع نوزاد، نشان دهندهٔ منشأ خون است. به عنوان مثال خونی که از کولون یا رکتوم (راست روده) نشأت می‌گیرد، به رنگ معمول قرمز خواهد بود و فقط در قسمت بیرونی مدفوع نمایان می‌شود. اما در صورتی که خونریزی از دستگاه گوارش باشد، رنگ خون تیره‌تر از حالت معمولی خواهد بود و بیشتر به رنگ قهوه‌ای تیره و سیاه دیده می‌شود. خونریزی دستگاه گوارش باعث می‌شود که خون در تمام مدفوع مخلوط شود و مدفوع کاملاً خونی شود.

علل وجود خون در مدفوع نوزاد

اگر چه وجود خون در مدفوع نوزاد یک عارضهٔ تقریباً شایع است، اما قرمز یا تیره به نظر رسیدن مدفوع نوزاد، همیشه به این معنی نیست که در مدفوع نوزاد خون وجود دارد. قرمز یا تیره به نظر رسیدن مدفوع نوزاد علل مختلفی دارد. برخی از عوامل کوچک و جزئی و همچنین مشکلات و بیماری‌های خطرناکی وجود دارند که می‌توانند منجر به وجود خون در مدفوع نوزاد شوند. در این مطلب از مجموعۀ سی سیب، به برخی از عوامل وجود خون در مدفوع نوزاد اشاره کرده و هر یک را برسی می‌کنیم. برخی از عواملی که باعث وجود خون در مدفوع نوزاد می‌شوند عبارتند از:

نوع تغذیه نوزاد

بیشتر اوقات، خوردن برخی از غذاها مانند گوجه فرنگی، چغندر و میوه‌های قرمز رنگ، ممکن است باعث قرمز شدن مدفوع نوزاد و دیده شدن تکه‌های قرمز رنگ در مدفوع نوزاد شوند. بنابراین هنگامی که شما متوجه چنین مسئله‌ای می‌شوید باید اول از هر چیز، رژیم غذایی نوزاد و غذاهایی که به نوزاد می‌دهید را بررسی کنید.

مصرف دارو

مصرف برخی از داروها برای نوزاد، باعث قرمز یا تیره شدن مدفوع نوزاد می‌شود. به همین جهت، هنگامی که مدفوع نوزاد به رنگ خون در آمد، باید تمام داروهایی که نوزاد مصرف می‌کند را بررسی کنید. اگر نمی‌توانید به درستی تشخیص بدهید که آیا در مدفوع نوزاد شما خون وجود دارد یا خیر، می‌توانید به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و علت قرمز بودن مدفوع نوزاد خود را متوجه شوید. در چنین شرایطی پزشک متخصص می‌تواند با بررسی مدفوع نوزاد، دریابد که در مدفوع او خون وجود دارد یا به دلیل مصرف غذا و داروها، قرمز به نظر می‌رسد.

یبوست

یبوست یکی دیگر از دلایل احتمالی وجود خون در مدفوع نوزاد است. بسیاری از نوزادان مدفوعی بسیار سفت و بزرگ‌تر از حد معمول دارند و از طرفی دوره‌های طولانی اجابت مزاج ندارند. هنگامی که مدفوع نوزاد در اثر یبوست سفت می‌شود، نوزاد برای دفع مدفوع مجبور به زور زدن می‌شود. همین عامل باعث پارگی‌های ریزی در ناحیهٔ بیرونی مقعد نوزاد می‌شود که پزشکان به آن شقاق مقعدی می‌گویند. به همین دلیل ممکن است در مدفوع نوزاد رگه‌هایی از خون وجود داشته باشد.

در بیشتر موارد و در زمانی که پارگی‌های ایجاد شده در ناحیۀ مقعد کم باشد، شقاق مقعدی (پارگی مقعد)، خود به خود برطرف می‌شود. با این حال از آنجایی که ناحیهٔ مقعد در معرض باکتری‌های زیادی قرار دارد، هنگامی که پارگی‌های هر چند کوچکی رخ می‌دهد، ممکن است که قسمت‌های زخم شده، دچار عفونت شوند. به همین منظور، پزشک متخصص ممکن است پماد و کرم مخصوصی را برای کاهش درد و بهبود سریع‌تر نوزاد شما تجویز کند. علاوه بر این، رژیم غذایی نوزاد نیز باید برای جلوگیری از ابتلای مجدد به یبوست تغییر کند.

وجود خون در شیر مادر

گاهی اوقات به دلیل زخم یا ترک شدن نوک سینهٔ مادر، پوست این ناحیه دچار خون ریزی می‌شود. در صورت بروز این امر، هنگام شیردهی، مقدار کمی از خون نیز وارد شیر مادر خواهد شد و نوزاد در طول شیر خوردن آن را می‌بلعد. همین عامل باعث می‌شود که رگه‌های کوچکی از خون در مدفوع نوزاد دیده شود یا در موارد شدیدتر، کل مدفوع نوزاد خونی به نظر برسد. اگر چه بلعیدن خون توسط نوزاد در دورانی که شیر می‌خورد خطرناک نیست اما اگر مادرانی که به نوزاد خود شیر می‌دهند به ویروس ایدز مبتلا باشند ممکن است به دلیل نداشتن اطلاعات کافی در این زمینه، این بیماری را به فرزند خود منتقل کنند.

آلرژی و حساسیت غذایی

بسیاری از نوزادانی که آلرژی غذایی دارند، نسبت به شیر گاو نیز حساسیت نشان می‌دهند. به این دلیل، ممکن است رگه‌هایی از خون در مدفوع این نوزادان مشاهده شود. در برخی از موارد، نوزادانی که نسبت به مواد غذایی مختلف آلرژی دارند، به شیر خشک یا شیر مادر نیز حساسیت نشان می‌دهند. بنابراین پزشک متخصص، برای شناسایی نوع آلرژی نوزاد، آزمایش‌های مختلفی را توصیه می‌کند.

همچنین ممکن است به مادرانی که در دوران شیردهی هستند، توصیه کنند که در رژیم غذایی خود، تغییراتی را ایجاد کنند. همچنین ممکن است متخصصان به مادرانی که به نوزاد خود شیر خشک می‌دهند نیز استفاده از نوع دیگری از شیر خشک را پیشنهاد دهند.

اسهال

یکی دیگر از دلایل شایع وجود خون در مدفوع نوزاد، اسهال خونی است. اسهال خونی بر اثر عفونت‌های باکتریایی (مانند سالمونلا) به وجود می‌آید و در نهایت منجر به وجود خون در مدفوع نوزاد می‌شود. از عوارض این نوع عفونت می‌توان به تب، تحریک پذیری نوزاد، کم اشتهایی و سایر عارضه‌ها اشاره کرد. نوزادانی که به اسهال خونی مبتلا می‌شوند (حتی اگر علائم دیگری نداشته باشند) نیز باید تحت مراقبت‌های پزشکی درمان شوند.

خون ریزی دستگاه گوارش فوقانی نوزاد

خونریزی قسمت بالای دستگاه گوارش نوزاد (معده، مری، گلو یا حتی بینی) باعث سرایت خون به مدفوع و در نتیجه خونی شدن مدفوع نوزاد می‌شود. خونریزی دستگاه گوارش را می‌توان از وجود خون تیره یا سیاه رنگ در مدفوع نوزاد تشخیص داد. خون ریزی دستگاه گوارش در برخی اوقات بر اثر آسیب وارد شده به خاطر یک ضربه و در مواردی دیگر، به دلیل عفونت یا یک بیماری جدی رخ می‌دهد.

این عارضه، یک عارضۀ اورژانسی پزشکی به شمار می‌رود. بنابراین در صورتی که متوجه خون ریزی در دستگاه گوارش نوزاد خود شدید، باید به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کنید تا نوزاد شما معاینه شود.

ابتلای نوزاد به عفونت

برخی از عفونت‌ها منجر به وجود خون در مدفوع نوزاد می‌شوند. به همین دلیل هنگامی که در مدفوع نوزاد خون مشاهده می‌شود، باید وجود هرگونه عفونت در بدن نوزاد را بررسی کرد. علاوه بر این، برخی از نوزادان هنگامی که به عفونت مبتلا می‌شوند دچار اسهال نیز خواهند شد. این نوع عفونت در نوزادان نارس و نوزادانی که به برخی از بیماری‌های دیگر مبتلا هستند، شایع‌تر است. در صورتی که نوزاد شما به عفونت مبتلا شود، معدهٔ او متورم شده و دچار بی اشتهایی می‌شود. قابل ذکر است که این عفونت می‌تواند باعث مرگ نوزاد شود. به همین دلیل، علت وجود خون در مدفوع نوزاد را باید بررسی کرد.

درمان خون در مدفوع نوزاد

همان طور که اشاره کردیم برخی از عواملی که باعث وجود خون در مدفوع نوزاد می‌شوند، خود به خود بهبود یافته و نیازی به درمان ندارند (مانند یبوست خفیف و شقاق مقعدی که کوچک و کم باشد). اما از آنجایی که بیشتر نوزادان در برابر این نوع بیماری‌ها آسیب پذیر هستند، باید به دنبال تشخیص علت و درمان دلیل وجود خون در مدفوع نوزاد باشید.

شروع یک درمان مناسب که بتواند منجر به بهبودی سریع‌تر نوزاد شود، بستگی به علت وجود خون در مدفوع نوزاد دارد. پزشک متخصص بر اساس هر یک از علل این عارضه، درمان‌های مربوط به آن را انجام می‌دهد. راه‌های زیادی برای از بین بردن خون موجود در مدفوع کودک وجود دارد. در این مقاله از مجموعۀ سی سیب، راه‌های از بین بردن خون در مدفوع نوزاد را بررسی می‌کنیم.

برخی از راه‌های درمان و از بین بردن خون موجود در مدفوع کودک عبارتند از:

روش های درمان شقاق مقعدی

برای درمان پارگی یا شقاق مقعدی، پزشک متخصص کرم‌های مخصوص را تجویز می‌کند. همچنین برای جلوگیری از ابتلا به عفونت توصیه می‌شود که پوشک نوزاد را به موقع تعویض کنید و ناحیهٔ مقعدی را تمیز نگه دارید.

جراحی

برخی از بیماری‌هایی (مانند انسداد روده) که منجر به وجود خون در مدفوع نوزاد می‌شوند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.

داروی آنتی بیوتیک

پزشک متخصص برای درمان برخی از عفونت‌هایی که منجر به وجود خون در مدفوع نوزاد می‌شوند، استفاده از داروهای آنتی بیوتیک را تجویز می‌کند.

تجویز مایعات تزریقی

نوزادانی که به اسهال خونی مبتلا می‌شوند، درصد زیادی از آب بدن خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل، پزشک متخصص، سرم‌های تزریقی داخل وریدی یا نوشیدنی‌های الکترولیتی را برای نوزاد تجویز می‌کند.

درمان با تغییر رژیم غذایی

کودکانی (یا نوزادانی که شروع به خوردن غذاهای جامد کرده‌اند) که بر اثر یبوست شدید، دچار مدفوع خونی  می‌شوند، نیاز به خوردن فیبر بیشتری دارد.خوردن فیبر به کودک کمک می‌کند تا یبوست او هر چه زودتر برطرف شود. اما برای نوزادان کوچک‌تر (نوزادانی که همچنان از شی مادر یا شیر خشک تغذیه می‌کنند) توصیه می‌شود که نوع شیر خشک تعویض شود یا بیشتر از شیر مادر خود تغذیه کنند.

در برخی از موارد، مادر نوزاد (مادرانی که به نوزاد خود شیر می‌دهند) نیز باید در رژیم غذایی خود تغییراتی ایجاد کرده و در دوران شیردهی، از مصرف غذاهایی که موجب تشدید یبوست نوزاد می‌شوند خودداری کنند.

بررسی نهایی

در این مطلب از مجموعۀ سی سیب به این نتیجه رسیدیم که وجود خون در مدفوع نوزاد، گاهی اوقات به شکل موقتی و بر اثر یک عارضهٔ خفیف (مانند یبوست) است و نیاز به درمان خاصی ندارد. اما برخی اوقات نیز نشان دهندهٔ یک مشکل جدی‌تر (مانند عفونت) در سیستم گوارشی نوزاد خواهد بود. تشخیص علت وجود خون در مدفوع نوزاد، برای والدین نوزاد کمی دشوار است و نیاز به بررسی و تشخیص پزشک دارد. بیشتر عوامل مؤثر وجود خون در مدفوع نوزاد، به سرعت درمان می‌شوند.

حتی هنگامی که یک مشکل یا یک بیماری جدی در نوزاد وجود داشته باشد، با کمک مراقبت‌های پزشکی می‌توان هر چه زودتر آن را برطرف کرد. یکی از علل شایع وجود خون در مدفوع نوزاد این است که نوزاد به عفونت روده مبتلا شده و به لاکتوز شیر (قند موجود در شیر) حساسیت پیدا می‌کند. از دیگر دلایل وجود خون در مدفوع نوزاد اسهال خونی است که بر اثر عفونت باکتریایی رخ می‌دهد. این عفونت بر اثر به هم خوردن تعادل باکتریایی روده ایجاد شده و منجر به مدفوع خونی نوزاد می‌شود. در پایان توجه داشته باشید که وجود خون در مدفوع نوزاد به هر دلیلی، نیاز به بررسی پزشک و تشخیص دقیق دارد تا پیش از بروز هرگونه مشکل جدی‌تر، درمان شود.