همه روش های تشخیص و درمان انحراف چشم نوزاد

انحراف چشم نوزاد، پس از تولد ممکن است برای برخی نوزادان رخ دهد. انحراف چشم می‌تواند ریشۀ ژنتیکی داشته باشد یا به دلایل دیگر برای نوزاد اتفاق افتاده باشد. روش‌های درمانی متفاوتی برای حل مشکل لوچی چشم نوزاد وجود دارد. معمولاً در روزهای آغازین پس از تولد، چشمان نوزاد بسته است و به طور کامل تشخیص انحراف چشم نوزاد ممکن نیست؛ اما پس از چند ماه این موضوع کاملاً مشخص است. 

بنابراین بهتر است والدین پس از تولد نوزاد به علائمی مانند انحراف چشم توجه کرده و در صورت مشاهدۀ چنین موضوعی، فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا از عواقب جبران ناپذیر آن جلوگیری شود. در این مقاله از مجموعه سی سیب قصد داریم دربارۀ لوچی چشم نوزاد به طور کامل صحبت کنیم؛ بنابراین تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

استرابیسم یا انحراف چشم نوزاد چیست؟

«استرابیسم» یا انحراف چشم نوزاد یکی از بیماری‌های شایع در برخی نوزادان است که باعث می‌شود چشم‌ها در یک راستا قرار نگیرند. همچنین این امکان وجود دارد که یک یا هر دو چشم نوزاد، سرگردان یا اصطلاحاً در فضای نیم کرۀ چشم چرخان بوده و به سمت جهات مختلفی متمایل شوند.  لوچی چشم در نوزادان در شرایط مختلف، منجر به بروز بیماری‌های مختلف در چشم می‌شود که در ادامه هر یک را توضیح خواهیم داد. 

استروپیا

به عنوان مثال اگر یک یا هر دو چشم نوزاد به سمت داخل متمایل شوند، این بیماری «استروپیا» نام دارد. 

اگزوتروپیا

همچنین ممکن است که چشم‌ها به سمت بیرون متمایل شوند که به آن «اگزوتروپیا» گفته می‌شود. 

هایپرتروپی

در صورتی که یکی از چشم‌ها یا هر دوی آنها به سمت بالا متمایل شوند، به آن هایپرتروپی گفته می‌شود.

هیپوتروپی

 اگر چشم‌ها به سمت پایین متمایل شوند، هیپوتروپی نام دارد. 

البته می‌توان گفت در بیشتر مواقع، تنها یکی از چشم‌ها انحراف شدید دارد. در این حالت چشمی که انحراف به طرفین ندارد، مشکل بینایی پیدا نمی‌کند. یعنی قدرت بینایی این چشم به شکل کاملاً طبیعی باقی می‌ماند. دلیل این موضوع این است که ارتباط چشم با مغز درست بوده و روال طبیعی فعالیت خود را دارد. انحراف چشم نوزاد ممکن است از چند روز پس از تولد آغاز شود یا به شکل ژنتیکی در نوزاد وجود داشته باشد. در صورتی که  لوچی چشم نوزاد به موقع درمان نشود، چشمی که ناهماهنگ است ضعیف‌تر از چشم هماهنگ و بدون انحراف خواهد بود؛ زیرا با تمرکز فعالیت نگرده و ارتباط صحیحی با مغز برقرار نمی‌شود.

 شدت بیماری انحراف چشم نوزاد

گاهی ممکن است در برخی از نوزادان، انحراف چشم بسیار قابل توجه و مشخص باشد. بدین معنا که حتی در شرایط عادی و به دور از خستگی، همچنان انحراف چشم نوزاد قابل مشاهده باشد. گاهی نیز ممکن است چشم‌ها به صورت عادی فعالیت داشته باشند و فقط در زمانی که کودک خسته و خواب آلود می‌شود یا به چیزی خیره می‌شود،  لوچی چشم‌ها قابل مشاهده باشد. 

در صورتی که بتوانید با بررسی صحیح و به موقع بیماری «استرابیسم» را در نوزاد تشخیص دهید، می‌توانید خیلی زود این مشکل را برطرف کنید؛ اما در صورتی که چشم نوزاد درمان نشود، اتفاقی که می‌افتد این است که مغز تصاویر بصری که از طریق چشم ضعیف‌تر پردازش می‌شود را نادیده می‌گیرد. این بیماری «تنبلی چشم» نام دارد و ممکن است در نتیجۀ بیماری «استرابیسم یا انحراف چشم» نوزاد ایجاد شود. 

بیماری «تنبلی چشم» بسیار آزاردهنده است؛ زیرا می‌تواند باعث تاری دید یا دوبینی کودک شود. یکی دیگر از مشکلاتی که  لوچی چشم نوزاد و تنبلی چشم، برای نوزاد به همراه دارد، ایجاد مشکل در درک مشاهدات سه بعدی است. اگر بیماری تنبلی چشم همچنان ادامه‌دار باشد و به موقع درمان نشود، شخص تا آخر عمر این بیماری را به همراه خواهد داشت و به هیچ وجه درمان نخواهد شد.

نوزاد در چه سنی دچار انحراف چشم  می‌شود؟

• انحراف چشم در نوزاد می‌تواند از زمان تولد وجود داشته باشد، یعنی ممکن است نوزاد با بیماری «استرابیسم چشم» متولد شود. 
• همچنین این احتمال وجود دارد در دوران نوزادی، بیماری  لوچی  چشم در نوزاد شکل بگیرد. 
• بیماری انحراف چشم ممکن است به علت مشکلات و ناتوانی‌هایی در عضلات حرکت دهندۀ چشم اتفاق بیافتد. 
• در فواصل بین سن ۱تا۴ سالگی احتمال بروز «استرابیسم» یا لوچی چشم نوزاد در کودکان بیشتر بوده و همچنین تشخیص آن راحت‌تر است. 
• با افزایش سن و رسیدن به سن ۷ سالگی امکان بروز انحراف چشم کمتر خواهد بود.

علائم انحراف چشم نوزاد

اگر مدت زمان زیادی از ابتلای نوزاد به انحراف چشم، نگذشته باشد، تاری یا دوبینی دید، برای نوزاد رخ نمی‌دهد. به همین دلیل کودکانی که به استرابیسم یا لوچی چشم مبتلا هستند، درد یا ناراحتی از این بابت ندارند و حتی شاید متوجه وجود این بیماری در خود نشوند. البته این نکته را در نظر بگیرید که در اوایل بروز بیماری انحراف چشم نوزاد، بینایی چشم دستخوش تغییر نمی‌شود. به عنوان مثال چشم ضعیف‌ نخواهد شد. تنها افرادی می‌توانند بیماری لوچی چشم نوزاد را تشخیص دهند که بررسی ‎های لازم را در ارتباط با نوزاد انجام دهند. به عنوان مثال والدین ممکن است متوجه  لوچی چشم نوزاد، در شرایط خواب آلودگی او شوند. 

• بعضی کودکان که دچار بیماری لوچی چشم یا استرابیسم هستند، گاهی اوقات از دوبینی شکایت می‌کردند. دوربینی حالتی است که در آن شخص یک شی را به صورت دو شی می‌بیند. 
• همچنین ممکن است کودک در بینایی و مشاهدۀ اطراف خود مشکل داشته باشد. زمانی که کودک وارد مدرسه شود، این موضوع چندین برابر پررنگ خواهد شد؛ زیرا کودک باید علاوه بر مشاهدۀ اطراف به خواندن، نوشتن، مطالعه و یادگیری نیز بپردازد. بنابراین مدت زمان خستگی‌ چشم بیشتر شده و انحراف چشم خود را بیشتر نشان خواهد داد. بنابراین احتمال تشخیص بیماری لوچی چشم نوزاد بسیار کمتر از کودکان بالای ۶ سال است. 
• یکی از راه‌های مشخص شدن بیماری انحراف چشم نوزاد در کودکان زیر ۲ سال که نمی‌توانند به راحتی صحبت کنند، این است که معمولاً اینگونه بچه‌ها سر خود را زیاد می‌چرخانند تا بتوانند واضح ببینند. همچنین امکان دارد برای واضح دیدن اطراف، سر خود را کج کنند. این مورد یکی از علائمی است که نشان می‌دهد نوزاد دچار انحراف چشم شده است.

دلایل بروز بیماری انحراف چشم نوزاد چیست؟

در ادامۀ این مطلب از مجموعه ۳۰ سیب به بررسی دلایل بروز بیماری انحراف چشم در نوزاد می‌پردازیم.

دلایل مادرزادی

 یکی از دلایل ایجاد لوچی چشم نوزاد، دلایل مادرزادی و ژنتیکی است. بدین معنا که نوزاد به شکل ژنتیکی با انحراف چشم به دنیا می‌آید. به محض اینکه چشمان کودک باز شود، انحراف چشم به خوبی قابل مشاهده است؛ زیرا این موضوع در ژنتیک نوزاد وجود دارد. این عامل ژنتیکی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ اما هنوز پزشکان و دانشمندان دلیل مشخصی برای بروز این مشکل ژنتیکی پیدا نکرده‌اند. روش‌هایی مثل چسب زدن روی چشم سالم برای حرکت کردن چشم ضعیف برای نوزادانی که پیوسته در حال فعالیت و جنب‌وجوش هستند، کاربرد چندانی ندارد و برخی از کشورها سعی می‌کنند از روش‌های دیگری برای درمان انحراف چشم استفاده کنند.

در بیماری انحراف چشم نوزاد نیز ممکن است چشم به سمت بیرون یا داخل متمایل باشد که در بیشتر مواقع مشاهده می‌شود یکی از چشم‌ها به سمت داخل متمایل است. میزان تمایل یکی از چشم‌ها یا هر دوی آنها به سمت بالا یا پایین بسیار کمتر است. با این حال ممکن است چشم به سمت بیرون نیز متمایل شود. اگر یکی از والدین دچار بیماری  لوچی چشم باشد یا ژن مربوط به این بیماری در کودک وجود داشته باشد، احتمال بروز این اختلال و انحراف چشم نوزاد وجود خواهد داشت.

بیماری‌های چشمی 

انحراف چشم به علت عیوب انکساری یکی از دلایل بروز این بیماری است. تمامی بیماری‌های چشمی که در افراد بزرگسال بروز می‌کند، مثل دوربینی، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم، ممکن است در کودکان و نوزادان نیز بروز کند. بنابراین یکی دیگر از علت‌های بروز بیماری  لوچی چشم نوزاد، می‌تواند عیوب انکساری چشم باشد. 

متأسفانه عیوب انکساری چشم مانند مسائل ژنتیکی نبوده و به دلیل اختلال در عملکرد چشم، رخ داده است؛ بنابراین بیماری  لوچی چشم ممکن است شدیدتر شود. مشکلاتی مثل دوربینی، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم سبب می‌شود نوزاد نتواند به راحتی در مشاهدۀ اطراف خود تمرکز کند. این احتمال نیز وجود دارد شخصی که دچار مشکلات چشمی است، در حین تمرکز کردن دچار انحراف چشم شود. 

 درمان انحراف چشم نوزاد

همانطور که گفته شد، در موارد شایع،  لوچی چشم نوزاد ممکن است باعث بروز «تنبلی چشم» شود. برای اینکه تنبلی چشم درمان شود، برای مدتی نباید با چشم سالم به اطراف نگاه کرد. در این حالت چشمی که دچار تنبلی شده است یا انحراف دارد، مجبور می‌شود مجدداً با مغز ارتباط برقرار کند و تا حدودی بهبود پیدا کند. این مورد تنها زمانی یک راه درمانی محسوب می‌شود که کودک اوایل دوران ابتلا به بیماری لوچی چشم را سپری می‌کند. اگر برای مدت طولانی به انحراف چشم نوزاد بی توجه باشید، دیگر نمی‌توان به کمک این روش‌های ساده، مشکل انحراف چشم را حل کرد. 

بهترین راه ‌کار برای درمان  لوچی چشم نوزاد، مراجعه به پزشک است. پزشک متخصص می‌تواند با بررسی و انجام آزمایشات مختلف، روش درمان را برای نوزاد مشخص کند. روش‌های متعددی برای درمان لوچی چشم وجود دارد. با توجه به اینکه کودک در چه سنی قرار دارد و میزان  لوچی چشم نوزاد تا چه حدی شدید است، ممکن است پزشک یکی از روش‌های زیر را برای درمان بیماری انحراف چشم نوزاد انتخاب کند.

استفاده از عینک

بیماری انحراف چشم در بسیاری از موارد ممکن است به علت وجود عیوب انکساری مثل دوربینی، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم در نوزاد یا کودک رخ دهد. به همین دلیل در اولین مرحله باید تا حدودی مشکلات چشمی را درمان کرد. استفاده از عینک سبب می‌شود مشکلات چشمی مثل نزدیک بینی و دوربینی تا حدودی برطرف شود. 

بنابراین این امکان وجود دارد که با برطرف شدن مشکلات و عیوب انکساری چشم،  لوچی چشم نوزاد نیز برطرف شود. البته استفاده از عینک برای نوزادانی که تازه متولد شده‌اند امکان پذیر نیست و در بیشتر موارد، کودکان می‌توانند از عینک استفاده کنند. به همین دلیل برای نوزادانی که در سنین پایین‌تر قرار دارند، باید از روش‌های دیگری برای درمان انحراف چشم نوزاد استفاده کرد.

جراحی 

جراحی انحراف چشم را می‌توان برای نوزادان و کودکان انجام داد. در اکثر موارد ممکن است پزشک روش جراحی را برای درمان  لوچی چشم پیشرفته پیشنهاد کند. به طور کل، جراحی  لوچی چشم جراحی سختی نیست و تنها کاری که باید والدین انجام دهند، این است که پس از انجام جراحی، دورۀ نقاهت نوزاد را با دقت سپری کنند و به طور کامل از چشم‌‌های کودک مراقبت کنند تا دچار مشکلات شدید‌تر نشود. 

تمامی مشکلات مربوط به  لوچی چشم، مربوط به عضلات جلوی چشم هستند؛ بنابراین جراحی انحراف چشم می‌تواند با یک برش در محل بینایی چشم مشکل را برطرف کند. در برخی افراد ممکن است یکی از چشم‌ها به طور مکرر به سمت اطراف گردانده شود. به گونه‌ای که برای شخص آزاردهنده باشد. جراحی می‌تواند با تغییر حرکت عضلات چشم این مشکل را برطرف کند.

استفاده از بوتاکس

استفاده از بوتاکس یکی دیگر از راه‌های درمان انحراف چشم است. برای انجام این کار ابتدا نوزاد بیهوش می‌شود تا چشم پزشک بتواند به راحتی فرآیند تزریق بوتاکس عضلات را انجام دهد. عضلاتی که به چشم متصل هستند، در زمان بروز انحراف چشم، پیوسته حرکت می‌کنند و باعث حرکت مردمک چشم به سمت اطراف می‌شوند. بوتاکسی که از این طریق به عضلات تزریق می‌شود، می‌تواند این مشکل را تا حدودی حل کند. به عنوان مثال اگر عضلات در بخشی از نواحی چشم شل شده یا از کار افتاده باشند (یا دارای جمع شدگی و کشیدگی شده باشند) می‌توان به کمک بوتاکس، این مشکل را حل کرد. معمولاً جراحان، بوتاکس را به روش جراحی ترجیح می‌دهند. به دلیل اینکه دورۀ نقاهت کوتاه‌تری دارد و بسیار راحت‌تر انجام می‌شود.

با وجود روش‌های متعددی که برای درمان  لوچی چشم نوزاد وجود دارد، نمی‌توان گفت این بیماری به کمک روش‌های مثل جراحی یا بوتاکس به طور کامل از بین می‌رود.

سخن پایانی

در این مقاله از مجموعه سی سیب به طور کامل دربارۀ انحراف چشم نوزاد و روش‌های درمان و علت  بروز بیماری صحبت شد.  لوچی چشم نوزاد یکی از مسائل شایعی است که ممکن است پس از تولد و تا سن چهار سالگی رخ دهد. ابتلا به بیماری  لوچی چشم از سن ۶ سالگی به بعد معمولاً درصد کمتری خواهد داشت. برخی نوزادان به دلیل مسائل ژنتیکی با  لوچی چشم متولد می‌شوند و برخی دیگر ممکن است به علت مشکلاتی مثل دوربینی، نزدیک بینی به مرور زمان به این بیماری دچار شوند. در هر صورت روش‌های متنوعی برای درمان انحراف چشم وجود دارد که امروزه انجام می‌شود. با این حال در صورتی که از چشم مراقبت نشود، پیوسته چشم ضعیف‌تر می‌شود و ممکن است که مجدداً انحراف چشم برگردد.