هر آن چیزی که لازم است درباره زایمان دو قلو بدانید

زایمان به خودی خود کار دشواری است. در نتیجه، زایمان دو قلو می‌تواند کار را دشوارتر هم بکند. بسیاری از مادران ممکن است نگران سلامتی فرزندان خود باشند و ندانند چه شیوه‌ای برای زایمان کردن در این حالت مناسب‌تر است. در این مقاله از سی سیب تمامی نکاتی را که لازم است در این زمینه بدانید، بررسی می‌کنیم. با ادامه این مطلب همراه ما باشید.

چه عواملی موجب دو قلو باردار شدن می‌شود؟

احتمال دو قلو حامله شدن در برخی زنان بیشتر از سایرین است. عوامل مختلفی می‌توانند در این زمینه نقش داشته باشند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

سن مادر

زنان ۳۰ تا ۴۰ ساله سطوح بالاتری از هورمون جنسی استروژن را نسبت به زنان جوان‌تر دارند، به این معنی که تخمدان‌های آن‌ها برای تولید بیش از یک تخمک در یک زمان فعال‌تر است.

تعداد بارداری‌های قبلی

هر چه تعداد بارداری‌هایی که یک زن قبلاً داشته است بیشتر باشد، احتمال دوقلو شدن نیز در او بیشتر می‌شود.

وراثت

افرادی که در خانواده خود سابقه بارداری دوقلو یا چند قلو را دارند، بیشتر در این موقعیت قرار می‌گیرند.

نژاد

زنان سیاه‌پوست آفریقایی بیشترین میزان بارداری دوقلو را تجربه می‌کنند. در حالی که این نوع بارداری در زنان آسیایی کمتر است.

تکنیک‌های کمک به باروری

بسیاری از روش‌هایی که برای تحریک تخمدان‌ها استفاده می‌شوند، می‌توانند منجر به آزاد شدن چندین تخمک در هر تخمک‌گذاری شوند.

برای زایمان دوقلو از چه روشی باید استفاده شود؟

شاید با شنیدن این که یک زن دوقلو باردار است، به صورت خودکار به سزارین فکر کنید؛ اما همیشه این طور نیست. حدود نیمی از زایمان‌های دوقلو به صورت واژینال انجام می‌شود. البته جای تعجب ندارد که این نوع زایمان می‌تواند کمی پیچیده‌تر باشد. نکته‌ای که مهم است این است که مهم نیست نوزادان شما از چه روشی به دنیا می‌آیند. شما باید سالم‌ترین و ایمن‌ترین راه را با توجه به سلامت خود و آن‌ها انتخاب کنید.

آیا زایمان طبیعی دوقلو امکان‌پذیر است؟

این که زایمان طبیعی دوقلو امکان‌پذیر است یا خیر، برای هر زنی متفاوت خواهد بود. در این حالت باید به مواردی توجه شود و مشورت‌های لازم با پزشک انجام شود. شما در صورتی می‌توانید زایمان طبیعی داشته باشید که شرایطی که در ادامه ذکر می‌کنیم، برای شما صدق کند:

هیچ مشکل سلامتی نداشته باشید. اگر شرایطی ندارید که ممکن است جان شما یا کودکان را به خطر بیندازد، به احتمال زیاد می‌توانید فرزندان خود را به شیوه طبیعی به دنیا بیاورید؛ به عنوان مثال، نباید دچار پره اکلامپسی و دیابت بارداری باشید.

سر هر دو نوزاد به سمت پایین باشد. اگر در زمان زایمان سر هر دو نوزاد به سمت پایین باشد، می‌توانید زایمان طبیعی را امتحان کنید. این اتفاق معمولا تنها در ۴۰ درصد این گونه بارداری‌ها رخ می‌دهد. پس اگر این شرایط را دارید، بسیار خوش‌شانس هستید. با این حال، به خاطر داشته باشید که حتی تک قلوهایی که در موقعیت مناسبی قرار گرفته‌اند گاهی اوقات نیاز به سزارین دارند. پس این امر در دوقلوها دو برابر است.

نوزاد اول در حالت ورتکس قرار دارد. منظور این است که سر او به سمت پایین است؛ اما کودک دوم در حالت بریچ قرار دارد؛ یعنی باسن یا پاهای او در بخش پایین قرار دارد و در زمان زایمان اول این بخش از بدن او خارج خواهد شد. در این حالت شما ابتدا اولین فرزند خود را به دنیا می‌آورید. سپس پزشک سعی می‌کند فرزند دوم را به حالت ورتکس بچرخاند. برای انجام این کار از دو روش استفاده می‌شود. ممکن است پزشک با اعمال فشار دست روی شکم این کار را بکند یا از داخل رحم این چرخش را انجام دهد. اگر امکان چرخاندن کودک دوم وجود ندارد، پزشک باید او را به حالت بریچ یعنی از پاها خارج کند.

در حین زایمان باید بر کودکان نظارت شود و ضربان قلب آن‌ها چک شود. ممکن است نیاز باشد از اپیدورال استفاده کنید. این دارو برای تسکین درد استفاده می‌شود. زمان بین زایمان اول و دوم در زنان متفاوت است، اما نوزاد دوم معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت پس از تولد اول به دنیا می‌آید.

وقتی دوقلو باردار هستید، حتی اگر هم بخواهید به صورت طبیعی زایمان کنید، باید به بیمارستان مراجعه کنید. زایمان در خانه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. احتمالا هم در اتاق عمل زایمان خواهید کرد زیرا باید تجهیزات پزشکی در دسترس باشند تا در صورت بروز شرایط ضروری از آن‌ها استفاده شود.

معمولا از دو دستگاه برای مانیتور جنین‌ها استفاده می‌شود. این گونه پزشک می‌تواند واکنش هر دو کودک را به انقباضات بررسی کند. در اوایل ضربان قلب کودکان با نظارت خارجی کنترل می‌شود. در مراحل بعدی زایمان، ممکن است فرزند اول به صورت داخلی تحت نظارت قرار بگیرد اما کودک دوم همچنان به صورت خارجی نظارت شود. در این حالت حرکت برای شما کمی سخت می‌شود.

همچنین ممکن است اتاق عمل کمی شلوغ به نظر برسد. علت این امر وجود تیم پزشکی است که بتواند سلامت شما و کودکان را تضمین کنند. در نتیجه، با دیدن افراد مختلف مضطرب نشوید.

چه زمانی نمی‌توان از زایمان طبیعی برای به دنیا آوردن دوقلوها استفاده کرد؟

مواردی وجود دارد که بهتر است مادر برای زایمان، سزارین را انتخاب کند. در ادامه این موارد را بررسی می‌کنیم:

نوزاد اول در حالت بریچ باشد. اگر کودک اول شما یعنی کودکی که به خروجی نزدیک‌تر است، در حالت بریچ باشد، نمی‌توانید از سزارین استفاده کنید. اگر هر دو کودک در این حالت قرار داشته باشند، حتما باید از سزارین استفاده کنید.

کودک اول در حالت مورب قرار گرفته است. منظور این است که سر او به سمت پایین است اما به جای این که به سمت دهانه رحم باشد، به سمت باسن مادر قرار دارد. البته ممکن است با پیشرفت انقباضات موقعیت کودک تغییر پیدا کند اما احتمال آن کم است و زایمان بسیار طولانی می‌شود. برای همین سزارین در این حالت بهترین انتخاب است.

هر دو نوزاد در وضعیت عرضی قرار دارند. در این حالت هر دو کودک به صورت افقی در رحم شما قرار گرفته‌اند. تقریبا می‌توان گفت که این موقعیت همیشه منجر به سزارین می‌شود.

کودکان دچار مشکلاتی شده باشند. در این حالت باید حتما از سزارین استفاده شود تا کودکان به دنیا بیایند و وضعیت سلامتی آن‌ها بررسی شود. منظور از این مشکلات، خطراتی همانند تغییر ضربان قلب آن‌ها، وجود مکونیوم در مایع آمنیوتیک یا کاهش عرضه اکسیژن است.

پس همان طور که می‌بینید موقعیت کودکان مخصوصا کودک اول که سمت پایین قرار دارد، موقعیت جفت و اندازه کودکان در تعیین نوع زایمان بسیار تاثیر دارند. در هنگام زایمان هم همیشه موقعیت‌ها آن گونه که باید پیش نمی‌روند و ممکن است در لحظه تصمیم عوض شود و پزشک تشخیص دهد که نوع دیگر زایمان برای شما و فرزندان بهتر است.

انجام سزارین برای به دنیا آوردن دوقلوها

ممکن است پزشک شما با توجه به وضعیتی که دارید، سزارین را توصیه کند. سزارین زمانی توصیه می‌شود که شرایط زیر را داشته باشید:

• اگر پاها یا باسن نوزاد اول به سمت پایین قرار دارد یا به صورت عرضی خوابیده است
• زایمان قبلی سختی داشته‌اید
• قبلا سزارین کرده‌اید
• وجود هر گونه عارضه بارداری

استفاده از سزارین و زایمان واژینال

گاهی پزشکان مجبور می‌شوند از زایمان ترکیبی استفاده کنند. این نوع زایمان زمانی رخ می‌دهد که اولین نوزاد به صورت واژینال به دنیا بیاید اما برای به دنیا آوردن نوزاد دوم نیاز به عمل سزارین باشد. این عمل نادر است و تنها در صورت اتفاق اورژانسی برای کودک دوم انجام می‌شود. به عنوان مثال زمانی که بند ناف زودتر از نوزاد دوم خارج شود. در این حالت جریان خون قطع خواهد شد. برای همین باید از سزارین برای به دنیا آوردن کودک استفاده شود.

بهترین زمان زایمان کردن دوقلو

همه زنانی که چندقلو باردار هستند باید برای زایمان زودتر از موعد برنامه‌ریزی کنند. این امر موجب کاهش عوارض احتمالی می‌شود. منظور این است که اگر به خودی خود هم زایمان زودرس نداشته باشید، به شما توصیه می‌شود که قبل از موعد زایمان خود زایمان کنید. برای آن کار ممکن است از روش القای زایمان یا سزارین استفاده شود. این که دقیقا چه زمانی زایمان رخ خواهد داد، به شرایط شما بستگی دارد؛ اما در صورتی که بارداری شما بدون عارضه باشد، در زمان‌های زیر می‌توانید فرزند خود را به دنیا بیاورید:

۳۷-۳۸ هفته: اگر دوقلوها جفت جداگانه (دی کوریونیک) دارند.

۳۶-۳۷ هفته: اگر دوقلوها جفت مشترک (مونوکوریون) دارند.

بین ۳۲ تا ۳۳+۶ هفته: اگر دو قلوها جفت و کیسه آمنیوتیک مشترک (مونوکوریونیک مونوآمنیوتیک) دارند.

مشکلات مربوط به بارداری و زایمان دو قلو

زایمان زودرس یکی از مشکلات رایج در این مورد است. ۶۰ درصد از چند قلوها نارس (کمتر از ۳۷ هفته) به دنیا می‌آیند. در حالی که حدود ده درصد از بارداری‌های تک قلو به زایمان زودرس ختم می‌شوند. مادر باید علائم زایمان زودرس را داند و هوشیار باشد. در برخی موارد با تشخیص زودهنگام زایمان زودرس می‌توان آن را برای چند روز یا بیشتر به تعویق انداخت. هر روز در این حالت موثر است و موجب رشد بهتر جنین‌ها می‌شود. در مواردی بسیار نادر ممکن است زایمان دو قلو به تعویق بیفتد.

مشکل دیگری که در این نوع بارداری وجود دارد، پره اکلامپسی است. این مشکل در حاملگی‌های چند قلویی ۲ تا ۵ برابر بیشتر رخ می‌دهد. ۱۵ تا ۲۰ درصد زنانی که دو قلو باردار هستند، پره اکلامپسی را تجربه می‌کنند. منظور از پره اکلامپسی نیز فشار خون بالا در مادر و وجود پروتئین در ادرار است. این وضعیت ممکن است پیشرفت کند و سلامت مادر و نوزاد را تهدید کند. هنگامی که شدید شود، ممکن است مادر تشنج کند و دچار سکته مغزی و عوارضی دیگر شود.

علاوه بر این، زنانی که چند قلو باردار هستند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به دیابت بارداری قرار می‌گیرند. نوزادان مادران دیابتی بیشتر در معرض اختلالات تنفسی و سایر عوارض هستند. البته دیابت بارداری در بارداری‌های تک قلویی هم شایع است.

مشکل دیگر به جفت برمی‌گردد. جفت به دیواره رحم متصل است و جنین توسط بند ناف به جفت وصل می‌شود. جفت از طریق بند ناف خون، اکسیژن و تغذیه جنین را تامین می‌کند. عملکرد جفت در حاملگی چند قلویی به احتمال زیاد غیرطبیعی است. اگر جفت نتواند اکسیژن یا مواد مغذی کافی برای جنین فراهم کند، جنین نمی‌تواند به درستی رشد کند. گاهی جفت زودتر رشد می‌کند و موجب کند شدن رشد جنین می‌شود. برای همین بسیاری از دو قلوها کم زون هستند. یکی دیگر از مشکلات جفت، انتقال خون دوقلو است که یک وضعیت تهدید‌کننده زندگی در دوقلوهای همسان محسوب می‌شود. این انتقال خون زمانی اتفاق می‌افتد که خون از یک جنین به جنین دیگر می‌رسد.

سخن آخر

در این مقاله از سی سیب به تمام نکات لازم برای زایمان دو قلو پرداختیم. مسلما زایمان دوقلو کمی سخت‌تر از زایمان یک فرزند است و نیاز به دقت و نظارت بیشتری دارد. با این حال، با داشتن تیم پزشکی مناسب و همراهی آن‌ها می‌توانید فرزندان خود را بدون خطر به دنیا بیاورید. آیا تا کنون زایمان دوقلو داشته‌اید یا در اطرافیان خود مشاهده کرده‌اید؟ لطفا نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.