تغذیه با شیر مادر، تغذیه ایده آلی برای رشد و تکامل نوزادان است و تأثیر بیولوژیکی و عاطفی منحصر به فردی بر سلامت مادر و کودک دارد. با این حال، دوران شیردهی برای مادران، چالش‌هایی دارد و آگاهی مادران در این دوران، تاثیر بسزایی در حل مسائل دارد. کاهش تمایل کودکان به شیر مادر و ترک آن، یکی از چالش‌های مهم دوران شیردهی است.
امتناع نوزاد از شیر خوردن با ناتوانی نوزاد برای گرفتن سینه مادر در روزهای اول تولد متفاوت است.و مادران باید با بررسی دقیق شرایط متوجه شوند که نوزادشان از شیر خوردن خودداری میکند یا نمیتواند سینه او را بگیرد.
اگر شیر نخوردن نوزاد به صورت ناگهانی و بعد از ۶ ماهگی اتفاق بیفتد،م ممکن است این سوال برای مادر ایجاد شود که آیا زمان از شیر گرفتن کودک فرارسیده است؟
امتناع از شیرخوردن، به دلایل زیادی اتفاق می‌افتد.این رفتار میتواند یک واکنش موقت به عوامل خارجی و یا عوامل مرتبط با مادر و کودک باشد، اگرچه گاهی اوقات هم علت آنها هرگز مشخص نمی شود. علل رایج امتناع نوزاد از گرفتن پستان مادر در ماه اول تولد معمولا به علت گرفتگی بینی نوزاد،سردرگمی در گرفتن پستان (بویژه در نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه میشود یا از پستانک استفاده میکنند)،برفک دهان،عفونت گوش نوزاد و گاهی به دلیل حساسیت به مواد غذایی و دارویی است که مادر از آنها استفاده کرده است و مزه شیر او تغییر یافته است و نوزاد تمایلی به گرفتن سینه و شیر خوردن ندارد.
ما در اینجا برخی از رایج‌ترین دلایل اعتصاب شیرخوردن نوزاد از روز اول تولد تا قبل از دوسالگی را بررسی میکنیم و راهکارهایی ارایه میکنیم که بتوانید شیر دهی درست و آسانی به نوزاد خود داشته باشید، پس تا پایان مقاله همراه ما باشید.
مطالعه بیشتر
فهرست عناوین مطلب
اعتصاب شیر خوردن نوزاد از سینه مادر و علل مرتبط به بیماری‌ها و دردهای جسمی او
توجه به اینکه نوزاد در چه مرحله ای از شیر خوردن امتناع میکند،به تشخیص علت و رفع آن بسیار کمک میکند.اگر نوزاد قبل از اینکه شیر مادر جاری شود از شیر خوردن امتناع می کند،معمولا علت کاهش قدرت مکیدن،وضعیت نادرست شیردهی،نوک پستان صاف می باشد.
اما اگر نوزاد پس از جاری شدن شیر از گرفتن سینه مادر امتناع کند معمولا به دلیل مشکلات جسمی کودک و یا جهش زیاد شیر از سینه مادر است که در ادامه مشکلات جسمی که سبب میشود نوزاد سینه مادر را رهاا کند یا از گرفتن سینه مادر خودداری کند را بررسی میکنیم.
- دل دردهای کولیکی
یکی از عارضه‌های رایج در نوزادان شیرخوار در این سنین است. همچنین نیاز بچه به آروغ زدن و دفع گاز نیز میتواند از علل امتناع او از خوردن شیر باشد. کمک به نوزاد برای آروغ زدن و همچنین ماساژ شکم او و استفاده های قطره‌های خوراکی ضد کولیک، به رفع این حالت کمک میکند.
- شکستگی استخوان ترقوه،یا شکستگی های ناشی از ضربه های زایمانی
سبب میشود نوزاد هنگام مکیدن سینه احساس درد شدیدی داشته باشد لذا از خوردن شیر و گرفتن سینه مادر خوددداری میکند.
- واکسیناسیون اخیر نوزاد (بدو تولد تا ۱سالگی)
در اغلب نوزادان، واکسیناسیون، موجب تب، بیحالی، بی حوصلگی و بی رمقی او میشود که کاهش میل به شیرخوردن را در پی دارد. در چنین مواردی با صبر و حوصله و با فواصل کوتاه و کم حجم، شیردهی را انجام دهید.
- سرماخوردگی و عفونتها
سرماخوردگی، عفونت گوش و حلق و بینی، ناراحتی معده، برفک دهان، تبخال، بریدگی در دهان، مشکلات تنفسی و جراحتهای جسمی تمایل کودک به شیرخوردن را کاهش می‌دهند.
- مشکلات گوارشی
اسهال، یبوست، ریفلاکس گاستروازوفاژیال (برگشت از معده به مری)، کولیک و دل دردهای ناشی از نفخ شیر، از علل امتناع کودک از شیر خوردن است.
بهتر است بخوانید
اعتصاب شیر خوردن نوزاد از سینه مادر و علل مرتبط به تحولات دوران رشد نوزاد
۴ ماه به بعد
از حدود ۴ ماهگی، حواس نوزادان هنگام شیردهی بسیار پرت میشود. آنها ناگهان دنیای هیجان‌انگیز اطراف خود را کشف کرده‌اند و نمی‌خواهند در حالی که اطراف خود را کشف میکنند، مشغول خوردن باشند! کودک شما همچنین در این سن ممکن است بیش از حد خسته شود، به خصوص اگر چرت نمی‌‌زند یا خواب شبانه ضعیفی داشته باشد. این امر میتواند آنها را در شیر خوردن نیز بی حوصله و بداخلاق کند. سعی کنید در یک اتاق تاریک به کودک خود شیر بدهید، در حالی که کودک شما نیمه خواب است، یا در حین راه رفتن و لالایی به نوزاد خود شیر بدهید. بهتر است شیردهی در محیطی آرام و با درجه هوای مناسب ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد انجام شود.
تغییر برنامه غذایی پس از ۴ ماهگی
عدم تمایل به شیر خوردن پیش از ۹ ماهگی رایج نیست. در صورتی که با بالا رفتن سن، تغذیه زودتر از موعد با آبمیوه، تغذیه کمکی و جامدات آغاز شود، تمایل کودک به خوردن شیر کمتر میشود. در صورت رعایت اعتدال در دستور غذایی و کاهش وعده‌های کمک غذا، کودک مجددا به شیرخوردن تمایل پیدا میکند. در برخی از موارد نیز، همه روشهای ممکن برای شیرخوردن مجدد نوزاد صورت می‌گیرد ولی ممکن است این روشها نتیجه نداده و منجر به قطع کامل شیر خوردن شود.
دندان درآوردن
وقتی دندان‌های کودک شما در حال رویش هستند، شیردهی معمولاً باعث آرامش میشود. اما گاهی اوقات، آنها تمایلی به خوردن شیر ندارند، احتمالاً به این دلیل که درد آنها را تشدید میکند. می توانید دهان آنها را قبل از شیر دادن با یک اسباب بازی دندان ( دندانگیر) یا یک پارچه سرد و یا یک قاسق سرد، آرام کنید.
بهتر است بدانید
اعتصاب شیر خوردن نوزاد و بررسی علل مرتبط با مادر
تغییر در سرعت جریان شیر مادر، تغییر کیفیت طعم و بوی شیر، تحولات جسمی و روحی و تغییر در برنامه روزانه مادر از عوامل موثر در اعتصاب شیر کودک است.که در ادامه این موارد را بررسی میکنیم.
تغییر جریان شیر از سینه مادر
اگر جریان شیر مادر از پستان تغییر کند، برای مثال سریعتر شود، احساس خفگی در بلع شیر برای نوزاد ایجاد میشود و دست از شیر خوردن می‌کشد ویا حتی پیش دستی کرده و از گرفتن پستان خودداری میکند.در این وضعیت ابتدا کمی پستان را بدوشید،سپس شیرخوار را به سینه بگذارید.
همچنین کاهش جریان شیر و مکیدن زیاد سینه مادر برای نوزاد میتواند خسته کننده باشد.برای رفع این مسعله مادر میتواند شیرش را بدوشد تا سینه به اصطلاح رگ کند،سپس سینه را در دهان نوزاد بگذارد.
تغییر کیفیت طعم و بوی شیر مادر
رژیم غذایی نامناسب و استفاده از غذاهایی که طعم و بوی شیر را تغییر می‌دهند، موجب حساسیت نوزاد به شیر مادر میشود و میل به خوردن آن را کاهش می‌دهد. همچنین داروها و موادشیمیایی(مانند قرصهای ضدبارداری)، مواد غذایی نفاخ و مصرف مکمل‌هایی غذایی که در دوران شیردهی ممنوع هستند، سبب واکنش منفی کودک به خوردن شیر میشود. گاها، آلرژی کودک به شیر مادر، به کندی درمان میشود و ممکن است منجر به قطع شیردهی شود.
تحولات جسمی و روحی
دوران تخمک گذاری و قاعدگی، وقوع بارداری جدید و بیماری‌ها موقتا شیر مادر را کاهش می‌دهد. رایحه‌های تند و متفاوت پوست مادر، مانند عطرهای مختلف، دئودورانت، کلر/ نمک ناشی از شنا، مراجعه به آرایشگاه، سیگار کشیدن، بوهای تند و ناآشنا، برای نوزاد آزاردهنده به نظر می‌رسد و موجب بی میلی او به گرفتن سینه مادر میشود و یا مدت زمان و مقدار شیر خوردن او را به شدت کاهش می‌دهد. همچنین استرسهای محیط خانه مانند بحرانهای خانوادگی، تنشهای مرتبط با محیط کار و بیماری‌های روحی مانند افسردگی، موجب خلل در ارتباط مادر و نوزاد در دوران شیردهی میشود و موجب اعتصاب شیرخوردن میشود.
تغییر برنامه روزانه مادر
شاغل بودن مادر و ایجاد فاصله زمان طولانی بین مادر و نوزاد، ماموریتهای شغلی، داشتن پرستار و ارتباط کمتر مادر و کودک، سبب امتناع کودک از شیر مادر میشود.
مطالعه بیشتر
اعتصاب شیر خوردن نوزاد مرتبط با عوامل محیطی
دمای نامناسب ( گرم یا سرد بودن بیش از حد)، شلوغی محیط که موجب حواس پرتی کودک از شیرخوردن میشود، استرس و پریشانی کودک بر اثر واکنشهای مادر مانند واکنش مادر به گاز گرفتن بچه، بر کیفیت شیرخوردن کودک تاثیر می‌گذارند.
این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که برخی از موقعیت‌های نامناسب موجب تشویش و پریشانی نوزاد هنگام شیر خوردن می‌شوند به طور مثال، در طول معاینات پزشکی از نگه داشتن نوزاد در موقعیت شیردهی خودداری کنید.
همچنین برخی از نوزادان از اینکه سفت در آغوش گرفته شوند متنفرند ولی برخی از آنها دوست دارند در آغوشی محکم و چسبیده به سینه مادر، شیر بخورند. برای کمک به آرامش بیشتر کودک، برای او آواز بخوانید و یا با هم یک حمام گرم آرامش بخش بگیرید. آنچه واقعاً اهمیت دارد این است که نزدیکی مادر با نوزاد حفظ شود. او واقعاً باید در آغوش شما باشد که بتواند احساس امنیت کند.
استفاده نادرست و افراطی از پستانک و بطری شیر نیز باعث سردگمی کودک شده و اعتصاب از شیرخوردن از سینه مادر را در پی دارند.
بهتر است بدانید
شیر نخوردن ناگهانی کودک و فرارسیدن زمان از شیر گرفتن او
در آخر به این پرسش مادرها پاسخ می دهیم که میپرسند، نوزاد من به طور ناگهانی از شیرخوردن امتناع کرده است. آیا این رفتار، به این معنی است که زمان از شیر گرفتنِ او فرا رسیده است؟
نوزادی که واقعاً آماده از شیر گرفتن است، تقریباً همیشه این کار را به تدریج و در طی چند هفته یا چند ماه انجام می‌دهد. اگر کودک شما به خوبی شیر می‌خورد و ناگهان از شیر خوردن امتناع میکند، احتمالاً به‌جای اینکه علامتی باشد که زمان از شیر گرفتن فرا رسیده است، «اعتصاب شیرخوردن» نامیده میشود. اعتصاب در شیر خوردن میتواند هم برای شما و هم برای نوزادتان ناراحت کننده باشد، اما این اتفاق، همیشه موقتی است. اکثر اعتصابات در شیر خوردن به پایان می رسد و نوزاد در عرض دو تا چهار روز به شیردهی باز می‌گردد.
بهتر است بخوانید
سخن پایانی
اعتصاب از شیرخوردن، امری رایج و در بیشتر مواقع موقتی است، با بهبود شرایط شیردهی و بررسی نکات ارائه شده در این مقاله، یافتن راه حل، برای شما مادران عزیز، آسانتر میشود. در صورتی که مشکل شیرخوردن کودک، مرتبط با بیماری‌های جسمی مادر و کودک باشد، جهت بهبود آن حتما به پزشک مراجعه شود و از مصرف خودسرانه داروها جدا خودداری شود. همچنین تحت هیچ شرایطی نباید با فشار و اجبار کودک را وادار به شیرخوردن کرد زیرا موجب استرس و آشفتگی روحی او میشود و شرایط جسمی او را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد.
بارداری
زایمان