بسیاری از افراد دوست دارند بدانند که چه جنسیتی را باردار هستند و فرزند آینده آنها دختر خواهد بود یا پسر. حال با پیشرفت علم و استفاده از روشهای مختلف والدین میتوانند جنسیت فرزند آینده خود را انتخاب کنند. تعیین جنسیت هم به صورت کلینیکی و هم به صورت روشهای سنتی امکانپذیر است. در این مقاله از سی سیب به بررسی هر کدام از این روشها میپردازیم و درصد موفقیت آنها را بررسی میکنیم. علاوه بر این، دلایل انجام این کار را مورد بحث قرار میدهیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
دلایل علاقه والدین برای تعیین جنسیت
بسیاری از والدین ترجیح میدهند پیش از بارداری جنسیت فرزند آینده خود را بدانند. مطالعهای در سال ۲۰۱۷ انجام شده نتایج آن نشان میدهد ۵۷ درصد زوجهای موردبررسی تمایل داشتند جنسیت فرزند خود را قبل از تولد بدانند. کشف جنسیت کودک یک انتخاب شخصی است. درست یا غلطی وجود ندارد، اما هر تصمیمی جوانب مثبت و منفی دارد. در ادامه به دلایل علاقه زوجها برای دانستن جنسیت فرزند آینده قبل از تولد میپردازیم.
پیوند اولیه
بسیاری از والدین میخواهند حتی قبل از رسیدن نوزاد با کودک خود پیوند برقرار کنند. دانستن بیشتر در مورد فرزند کوچکشان قبل از اینکه برای اولین بار او را ملاقات کنند، میتواند به برخی از افراد کمک کند در اولین لحظات و روزهای پس از تولدشان احساس نزدیکی بیشتری به او کنند.
کنجکاوی
دلیل دیگر هم کنجکاوی است. بسیاری از افراد نمیتوانند نه ماه صبر کنند تا متوجه شوند فرزند آینده آنها دختر است یا پسر. این در حالی است که برخی والدین ترجیح میدهند غافلگیر شوند. در نتیجه ترجیح میدهند با استفاده از روشهای مختلف جنسیت فرزند خود را بدانند. برخی هم ترجیح میدهند قبل از بارداری خودشان جنسیت را مشخص کنند.
تصمیمگیریهای پزشکی
گاهی دلایل پزشکی وجود دارد؛ مثلا برخی از بیماریهای مادرزادی در یک جنسیت بیشتر است و اگر سابقه این بیماری در خانواده شما وجود داشته باشد، شاید ترجیح دهید فرزند شما از جنس دیگر باشد تا درگیر این مشکلات نشود.
اعتقادات مذهبی و فرهنگی
در برخی از فرهنگها و اعتقادات انجام تعیین جنسیت و دانستن جنسیت جنین بر خلاف باورها و عقاید است. برخی این کار را ایجاد تداخل در کار خدا میدانند و فرزند هر چه باشد، والدین باید او را بپذیرند و شاکر باشند. از طرفی دیگر در برخی از فرهنگها یک جنسیت بر جنسیت دیگر ارجحیت دارد. مسلما انجام این کار در چنین بستری، اخلاقی نیست.
ناامیدی جنسیتی چیست؟
یک مشکلی که در این میان وجود دارد، ناامیدی جنسیتی است. ممکن است یکی از والدین یا هر دو جنسیت خاصی را ترجیح بدهند و وقتی متوجه شوند جنسیت فرزندشان آن چیزی که میخواستند نیست، دچار ناامیدی و اندوه شوند. این حالت را ممکن است برخی از والدین تجربه کنند و در عین حال، غم و ناامیدی خود را پنهان کنند. در این حالت یک عذاب وجدان هم آن افراد را دنبال میکنند. عذاب وجدان از این که وقتی فرزندشان سالم است باید خوشحال باشند اما نیستند. این تفکرات به موارد مختلفی بستگی دارد. عقاید فرهنگی، دینی، شرایط اجتماعی و… موجب میشود تا برخی از افراد یک جنسیت را ترجیح دهند. برای همین هم انتخاب آنها این است که جنسیت فرزند خود را تعیین کنند و از قبل بدانند که دختر خواهند داشت یا پسر.
از طرفی هم دانستن از قبل به آنها کمک خواهد کرد تا با این احساس کنار بیایند یا در صورت نیاز به مشاوره بروند. مسلما این افراد باید روی خود کار کنند و به موارد مهم دیگری توجه کنند و درگیر جنسیت فرزند خود نشوند.
شناسایی نادرست جنسیت
روشهای مختلفی برای تعیین و شناسایی جنسیت وجود دارد. در برخی موارد ممکن است این روشها به خوبی عمل نکنند. در نتایج مطالعهای آمده است که از هر ۱۰۰ مورد، یک مورد از شناسایی جنسیت پس از هفته چهاردهم در سونوگرافی اشتباه تشخیص داده میشود. برخی از مطالعات هم نشان داده است که وقوع اشتباه حتی کمتر از یک درصد است. معمولا اگر اشتباهی در سونوگرافی رخ بدهد، مربوط به سه ماهه اول بارداری است و این اشتباهات در سه ماهه دوم و سوم بسیار نادر است. سایر روشهای انجام این کار هم ممکن است درصد کمی خطا داشته باشند که در ادامه هر کدام را به صورت جداگانه توضیح میدهیم.
روشهای پیشبینی و تعیین جنسیت
راههای زیادی برای پیشبینی جنسیت وجود دارد. برخی از این روشها از تکنولوژیهای پیشرفته استفاده میکنند. در نتیجه هزینه و زمان زیادی را میطلبند. در ادامه این روشها را بررسی میکنیم.
لقاح آزمایشگاهی (IVF)
در IVF، لقاح خارج از بدن شما انجام میشود. در این روش ابتدا به شما داروهای باروری داده میشود. این داروها برای این است که تخمدانهای شما را تحریک کنند تا به جای تک تخمکی که معمولاً هر ماه آزاد میشود، چندین تخمک برای لقاح تولید کنند. هنگامی که تخمکهای شما آماده بازیابی هستند، پزشک به شما یک داروی بیهوشی میدهد و یک پروب اولتراسوند را از طریق واژن شما وارد میکند تا تخمدانها و فولیکولهای شما (کیسههای پر از مایع که در آن تخمکها بالغ میشوند) را بررسی کند. سپس، پزشک یک سوزن نازک را از طریق دیواره واژن وارد میکند تا تخمکها را از فولیکولها خارج کند.
پس از بازیابی، تخمکهای شما با اسپرم در پتری دیش بارور میشوند. پنج روز پس از لقاح، جنینهای به دست آمده مورد بررسی و آزمایش قرار میگیرند. در یک چرخه منظم IVF، دانشمندان سعی میکنند با مشاهده زیر میکروسکوپ تعیین کنند کدام جنین بیشترین شانس لانه گزینی را دارد؛ اما در آزمایش ژنتیکی قبل از لانه گزینی، سلولها از جنین گرفته میشوند و برای ناهنجاریهای ژنتیکی یا کروموزومی و کروموزومهای جنسی X و Y به طور کامل مورد آزمایش قرار میگیرند.
در طول چرخه بعدی، پزشک تخمکهای بارور شده انتخاب شده (در واقع همان جنینها) را با وارد کردن یک لوله نازک از طریق واژن و دهانه رحم در رحم شما قرار میدهد. تعداد جنینهای منتقل شده به سن، کیفیت جنین و سابقه باروری شما بستگی دارد. معمولا یک جنین منتقل میشود.
آزمایش ژنتیک قبل از کاشت (PGT)
آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی روشی است که میتواند در طی IVF پس از بارور شدن تخمکها و قبل از قرار دادن جنین در رحم انجام شود. یک یا دو سلول از جنین برداشته میشود و از نظر اختلالات ژنتیکی یا کروموزومی و/یا جنسیت آزمایش میشود. دو نوع تست وجود دارد:
آنیوپلوئیدی آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی (PGT-A)
این روش برای غربالگری جنین از نظر جنسیت استفاده میشود. با این آزمایش، جنینهای والدینی که فرض میشود تعداد کروموزومهای طبیعی دارند، از نظر اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون آزمایش میشوند. PGT-A همچنین میتواند جنینها را از نظر کروموزومهای جنسی غربالگری کند، بنابراین برخی از کلینیکهای باروری این آزمایش را به دلایل غیرپزشکی از جمله ایجاد تعادل در خانواده ارائه میدهند.
آزمایش ژنتیکی قبل از لانه گزینی اختلال تک ژنی یا تک ژنی (PGT-M)
این آزمایش به والدینی که دارای یک اختلال ژنتیکی ارثی جدی هستند، این امکان را میدهد تا جنین خود را آزمایش کنند تا خطر داشتن فرزندی با همان بیماری را کاهش دهند. به عنوان مثال، اگر زوجی در معرض خطر داشتن فرزند پسر مبتلا به دیستروفی عضلانی دوشن باشند، PGT-M میتواند جنینهای مذکر دارای ژن غیرطبیعی را شناسایی کند. سپس اینها در رحم کاشته نمیشوند.
گاهی اوقات تعیین جنسیت جنین مهم است زیرا برخی از اختلالات ژنتیکی به جنسیت مرتبط هستند. در آن صورت، هر دو PGT-M و PGT-A انجام میشوند. این دو روش حدود ۹۷ درصد درست هستند. در ادامه مزایای انجام IVF به همراه PGT را بررسی میکنیم:
PGT با اطمینان ۹۶ تا ۹۷ درصد تضمین میکند که شما فرزندی از جنس دلخواهتان خواهید داشت.
پس از چرخه PGT، جنینهای باقیمانده از هر دو جنس را میتوان منجمد کرد. در صورت سقط جنین یا تصمیم به اینکه بچههای بیشتری در آینده میخواهید، میتوانید از اینها استفاده کنید. میزان موفقیت جنینهای منجمد مشابه با انتقال تازه است، اما از آن جایی که مراحل اولیه را قبلا انجام دادهاید، این روش کمتر تهاجمی است و به طور قابل توجهی ارزانتر است.
PGT نرخ موفقیت بالاتری را در طول IVF، به ویژه برای زنان مسنتر، امکانپذیر میکند. درصد تولدهای زنده در هر بازیابی تخمک پس از ۳۵ سالگی به تدریج کاهش قابل توجهی پیدا میکند. اکثر مراکز IVF میزان موفقیت بالاتری را با PGT گزارش میدهند، زیرا جنینهای غیرطبیعی کنار گذاشته میشوند.
نکات منفی IVF با PGT:
- هزینه بالای انجام این نوع تست
- این روش تهاجمی است و برداشتن تخمک از تخمدان میتواند دردناک باشد.
- داروهای باروری میتوانند عوارض جانبی ناخوشایندی از جمله افزایش وزن، نفخ، تورم و تاری دید داشته باشند.
- روشهای IVF باید به درستی زمانبندی شوند که اغلب به این معنی است که شما باید در طول مدت درمان مدام با پزشک خود در ارتباط باشید.
روش اریکسون
این تکنیک که به نام بنیانگذار آن رونالد اریکسون نامگذاری شده است، هدف آن جداسازی اسپرمهایی است که سریعتر شنا میکنند؛ یعنی اسپرمهای تولیدکننده پسر را از اسپرمهایی که آهستهتر شنا میکنند دختر تولید میکنند، جدا میکند. از آن در ترکیب با لقاح مصنوعی (AI) استفاده میشود. این تکنیک ادعا میکند که ۷۰ تا ۷۵ درصد موثر است و نتایج مطلوبتری برای پسران نسبت به دختران دارد. در این روش ابتدا یک نمونه اسپرم روی لایه چسبی مایع در لوله آزمایش ریخته میشود. این مایع، آلبومین مایع است، بنابراین گاهی اوقات از این روش به عنوان جداسازی آلبومین یاد میشود. همه اسپرمها به طور طبیعی به سمت پایین شنا میکنند، اما اسپرمهای تولیدکننده پسر تمایل دارند سریعتر شنا کنند و زودتر به پایین برسند. در این حالت اسپرمهایی برای لقاح آماده میشوند که جنسیت موردنظر شما را دارند.
نکات مثبت:
- ارزانتر از روشهای پیشرفتهتر
- غیرتهاجمی
- نسبتا امن
نکات منفی:
هیچ تضمینی برای موفقیت در این روش وجود ندارد. این روش به اندازه IVF موثر نیست و نتایج آن با توجه به سن و میزان باروری شما متغیر خواهد بود. همچنین ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا به نتیجه برسید.
MicroSort (فلوسیتومتری)
این تکنیک شامل رنگآمیزی اسپرم با رنگ فلورسنت و سپس جداسازی سلولهای اسپرم مرد و زن با استفاده از فلوسایتومتر میشود. هنگامی که اسپرم شناسایی شد، اسپرم ترجیحی را میتوان در طول تخمکگذاری با استفاده از AI یا IVF در رحم قرار داد. MicroSort در کارآزمایی بالینی اولیه خود ۹۰ درصد برای انتخاب جنسیت زن و ۸۵ درصد برای انتخاب جنسیت مرد جواب داد؛ اما این اعداد به طور قطعی تایید نشدهاند.
نمونه اسپرم شسته میشود و سپس با رنگ فلورسنت که به DNA موجود در اسپرم میچسبد، رنگآمیزی میشود. سلولهای رنگآمیزی شده از طریق لیزر عبور داده میشوند و بررسی میشوند تا مشخص شود کدام یک درخشانتر است. سلولهای اسپرم زن، به دلیل اینکه حاوی مواد ژنتیکی کمی بیشتر از سلولهای اسپرم مرد هستند، نور بیشتری از خود میتابانند. اسپرم حامل کروموزوم X (در صورت تمایل جنسیت مونث) یا Y (در صورت تمایل جنسیت مذکر) از هم جدا میشوند. مرتبسازی این موارد حدود شش یا هفت ساعت طول میکشد.
تکنیکهای خانگی تعیین جنسیت
روشهای ارزانتری هم برای انجام این کار وجود دارد که در خانه خود میتوانید انجام دهید. این روشها غیرتهاجمی هستند؛ اما از طرفی هم آن چنان قابل اعتماد نیستند. در ادامه این روشهای را بررسی میکنیم.
روش شتلز
در این روش مقاربت به صورت زمانبندی شده انجام میشود و باید در روزهای خاصی از چرخه تخمکگذاری انجام شود. موقعیت مقاربت و عمق نفوذ و ارگاسم زن نیز در این روش موثر است. طرفداران Shettles ادعا میکنند که این روش ۷۵ درصد برای انتخاب دختران و ۸۰ درصد برای انتخاب پسران موثر است، اما کارشناسان دیگر در این مورد تردید دارند.
این تئوری وجود دارد که اسپرمهای حامل کروموزوم Y (برای پسران) سریعتر حرکت میکنند اما به اندازه اسپرمهایی که کروموزومهای X را حمل میکنند (برای دختران) عمر نمیکنند؛ بنابراین، اگر پسر میخواهید، روش Shettles بیان میکند که باید تا حد امکان نزدیک به تخمکگذاری رابطه جنسی داشته باشید. اگر دختر میخواهید، دو تا چهار روز قبل از تخمکگذاری رابطه جنسی داشته باشید. در این روش باید دمای پایه بدن خود را نمودار کنید و تخمکگذاری خود را محاسبه کنید تا بهترین زمان برای رابطه جنسی را تخمین بزنید.
روش ویلان
در این روش نیز مقاربت زمانبندی شده در روزهای خاصی از چرخه تخمکگذاری مدنظر است. الیزابت ویلان ادعا میکند که تکنیک او ۶۸ درصد برای انتخاب پسر و ۵۶ درصد برای انتخاب دختر موثر است. روش Whelan مستقیماً با روش Shettles در تضاد است. تئوری در اینجا این است که تغییرات بیوشیمیایی که ممکن است به نفع تولید اسپرم پسر باشد، زودتر در چرخه زن رخ میدهد؛ بنابراین، اگر پسر میخواهید، باید چهار تا شش روز قبل از اینکه دمای پایه بدنتان بالا برود، رابطه جنسی داشته باشید. اگر دختر میخواهید، دو تا سه روز قبل از تخمکگذاری رابطه جنسی داشته باشید.
در این روش هم باید هر روز دمای پایه بدن خود را اندازه بگیرید تا بفهمید در چه زمانی تخمکگذاری دارید یا از روشهای دیگر برای محاسبه زمان تخمکگذاری استفاده کنید.
کیتهای انتخاب جنسیت
این کیتهای خانگی بر اساس تئوری Shettles هستند. کیتهای جداگانه دختر و پسر شامل دماسنج، چوبهای آزمایش تخمکگذاری، ویتامینها، عصارههای گیاهی و… میشوند. سازندگان کیت ادعا میکنند که میزان موفقیت ۹۶ درصد است، اما برخی از کارشناسان پزشکی میگویند که ادعاهای سازنده هیچ ارزش علمی ندارد. شما چرخه خود را با استفاده از دماسنج و ادرار کردن روی میلههای تست پیشبینی تخمکگذاری دنبال میکنید.
به روش Shettles اگر دختر میخواهید دو تا چهار روز قبل از تخمکگذاری و اگر پسر میخواهید تا حد امکان به تخمکگذاری نزدیک شوید. این روش برای تغییر محیط واژن به منظور ایجاد بستر مناسب برای اسپرم حامل X یا اسپرم حامل Y برای بارور کردن تخمک طراحی شده است. ویتامینها و عصارههای گیاهی نیز گنجانده شدهاند تا ظاهراً شانس شما را برای داشتن فرزندی با جنسیت انتخابی شما افزایش دهند.
رژیم و تغذیه
برخی معتقد هستند رژیم غذایی شما روی جنسیت فرزند آینده تاثیر میگذارد؛ مثلا اگر غذاهای کم سدیم و کلسیم بالا بخورید، دختردار میشوید. سند علمی پشت این نظرات وجود ندارد و به صورت علمی ثابت نشدهاند. با این حال، اگر مشتاق هستید تا درباره تغذیه و تعیین جنسیت بدانید، میتوانید مقالات دیگر سایت سی سیب در این رابطه را مطالعه کنید.
کلام آخر
در این مقاله به نکات مهم تعیین جنسیت پرداختیم و انواع این روشها را با هم بررسی کردیم. مسلما آن چه اهمیت دارد، سلامت فرزند آینده شما است. همان طور که اشاره شد یکی از اهداف انجام این کار هم جلوگیری از بروز بیماریهای ژنتیکی در آینده است. پیشنهاد ما این است که حتما قبلا از بارداری برای رفتن نزد مشاوره تعیین جنسیت قبل از بارداری اقدام کنید و روش موردنظر را با احتیاط کامل انتخاب کنید. آیا شما یا اطرافیانتان از چنین روشهایی برای تعیین کردن جنسیت فرزند استفاده کردید؟ لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.