بارداری زیباترین دوران در زندگی هر زن محسوب می‌شود و طبیعتاً یک مادر برای داشتن بارداری سالم تا پایان ۹ ماهگی، سعی می‌کند مراقبت‌های لازم را در این دوران انجام دهد. این مراقبت‌ها شامل حفظ یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، دریافت مراقبت‌های قبل از زایمان از مرکز بهداشت یا پزشک و ترک عادات ناسالم می‌شود.
در حالی که همهٔ موارد فوق برای سلامت کلی مادر و جنین ضروری است، توجه به سلامت دندان نیز در دوران بارداری امری مهم تلقی می‌شود. در ادامۀ این مطلب از مجموعه سی سیب به بررسی دندان درد در بارداری و راه های درمان آن می‌پردازیم.
فهرست عناوین مطلب
دندان درد در بارداری
یکی از مشکلات غیرمنتظره‌ای که در بارداری رخ می‌دهد، دندان درد یا حساسیت دندان است. با رعایت نکات خوب دندانپزشکی و مراجعه به یک متخصص دندانپزشکی میتوانید از دندان درد در بارداری، جلوگیری کنید و دندان‌ها و لثه‌های خود را سالم نگه دارید.
بیشتر بخوانید
راه های پیشگیری از دندان درد در بارداری
بهترین راه برای مقابله با مشکلات لثه و دندان درد در بارداری، رعایت بهداشت دهان و دندان است. تمیز و سالم نگه داشتن دندان‌ها در طول بارداری مهم‌ترین کاری است که باید در این دوران انجام دهید. برای تمیز کردن و مراقبت از دندان‌ها میتوانید از یک پزشک کمک بگیرید تا نحوهٔ صحیح مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن دندان‌ها را به شما نشان دهد. در ادامهٔ این مطلب به چند نکتهٔ ساده برای تمیز کردن دندان‌ها و مراقبت از لثه‌ها اشاره خواهیم کرد.
۱. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
در طول روز دندان‌های خود را با یک خمیر دندان حاوی فلوراید به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. در این مورد میتوانید از پزشک خود بخواهید نحوهٔ صحیح مسواک زدن را برای از بین بردن جرم و پلاک دندان به شما آموزش دهد. بهتر است که از یک مسواک با سر نرم استفاده کنید تا به خوبی دندان‌های شما را تمیز کند.
۲. استفاده از نخ دندان
سعی کنید حداقل روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنید تا تکه‌های کوچک غذاهایی که در میان دندان‌ها گیر کرده‌اند را جدا کنید. تکه‌های غذایی که بین دندان‌ها می‌روند باعث ایجاد پلاک و در نهایت پوسیدگی دندان می‌شوند.
بعضی از این ذرات کوچک، هر چقدر که مسواک بزنید از بین دندان‌ها خارج نمی‌شوند. بنابراین خارج کردن آنها به وسیلهٔ نخ دندان به شما کمک می‌کند تا از پوسیدگی دندان‌ها و دندان درد در بارداری جلوگیری کنید.
۳. استفاده از محلول آب نمک
برای کاهش درد دندان و کمک به کاهش التهاب لثه در بارداری میتوانید از محلول آب نمک استفاده کنید و روزانه چندین مرتبه دهان خود را با این محلول شستشو دهید. برای درست کردن محلول آب نمک باید یک قاشق چایخوری نمک را به یک فنجان آب ولرم (اگر جوشیده شده باشد بهتر است) اضافه کرده و در دهان خود بچرخانید. سعی کنید محلول را نبلعید و قبل از تف کردن آن، تمام نقاط دهان خود را با آب نمک شستشو دهید.
۴. شستشوی دهان بعد از استفراغ
اگر در دوران بارداری هستید و به حالت تهوع صبحگاهی دچار شده‌اید، باید پس از هر بار استفراغ کردن، دهان خود را کاملاً با آب ساده بشویید. زیرا استفراغ حاوی اسیدهای مضر برای دندان است و شستن دهان بعد از استفراغ به جلوگیری از آسیب دیدن دندان‌ها در بارداری کمک می‌کند.
علاوه‌بر این باید توجه کنید که بلافاصله پس از استفراغ کردن به هیچ عنوان مسواک نزنید. زیرا اسید موجود در معده، پس از استفراغ دندان‌ها را نرم می‌کند از این رو باید تا یک ساعت پس از استفراغ کردن از مسواک زدن خودداری کنید.
مطالب بیشتر
برخی اقدامات دندانپزشکی که نباید در دوران بارداری انجام دهید
در صورتی که در دوران بارداری به دندان درد دچار شدید باید هنگامی که به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک را از باردار بودن خود مطلع کنید. در چنین مواقعی معمولاً پزشک اقدامات دندانپزشکی مانند پرکردن دندان، ایمپلنت و مواردی از این دسته را تا بعد از زایمان به تعویق می‌اندازد.
به توصیهٔ وزارت بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی پرکردن دندان به وسیلهٔ مواد آمالگام در دوران بارداری ممنوع است. همچنین در صورتی که به عکس برداری از دندان نیاز داشته باشید نیز، پزشک این کار را تا متولد شدن نوزاد به تعویق خواهد انداخت، حتی اگر اشعهٔ ایکس ناشی از عکسبرداری بر روی شکم یا ناحیهٔ لگن شما تأثیری نداشته باشد.
۴ راه درمان دندان درد در بارداری
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای کاهش درد دندان در بارداری، رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان است. شما میتوانید با حفظ برخی عادات سالم روزانه مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، شستشوی دهان با آب نمک و معاینهٔ منظم دندان‌ها توسط پزشک در دوران بارداری، به کاهش درد دندان کمک کنید.
اما این موارد صرفاً برای کاهش موقتی درد دندان به کار می‌روند و برای درمان قطعی دندان درد در بارداری باید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب و قطعی را برای شما شروع کند. اگر قصد دارید از طریق روش‌های خانگی دندان درد بارداری را کاهش دهید و به طور موقت درمان کنید میتوانید نکات ساده‌ای که در ادامه شرح می‌دهیم را انجام دهید.
۱.عدم مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین
از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین شده (چای شیرین، نوشابه، شربت، و غیره) پرهیز کنید و سعی کنید بیشتر از نوشیدنی‌های ارگانیک مانند آبمیوه‌های طبیعی و غذاهای مفید مصرف کنید. اگر در میان وعده‌های غذایی، احساس گرسنگی کردید؛ سعی کنید بیشتر وعده‌های سالم مانند سبزیجات، ماست ساده، میوه‌ها، غلات و دانه‌ها را مصرف کنید و از خوردن غذاهای شیرین و اسیدی خودداری کنید. همچنین میتوانید بنا به نظر پزشک خود میان وعده‌های سالم دیگر را نیز تهیه کرده و میل کنید.
۲.عدم سیگار کشیدن
سیگار کشیدن را ترک کنید. زیرا اگر به بیماری لثه مبتلا باشید، سیگار کشیدن منجر به تشدید این بیماری می‌شود. همچنین از دهانشویه‌هایی که حاوی الکل و مواد مضر دیگری برای دندان هستند استفاده نکنید.
۳.شناسایی حساسیت های دندان و لثه خود نسبت به مواد غذایی
یکی از دلایل دندان درد در بارداری، حساسیت بیش از حد دندان‌هاست. حساسیت دندان به این معنی است که با خوردن آب یا غذای خیلی سرد یا گرم، درد دندان شروع شده یا افزایش یابد. در چنین شرایطی توصیه می‌شود حساسیت‌های غذایی یا نوشیدنی خود را بشناسید و تشخیص دهید که چه غذاهایی باعث تشدید حساسیت یا درد دندان می‌شوند. از این رو میتوانید با عدم مصرف نوشیدنی‌های خیلی سرد یا غذاهای داغ، به کاهش دندان درد در بارداری کمک کنید.
۴.استفاده از کمپرس سرد
یکی از مطمئن‌ترین و مؤثرترین روش‌های کاهش دندان درد در بارداری استفاده از کمپرس سرد در محل درد دندان است. اگر صورت شما بر اثر درد دندان متورم شده است، میتوانید با قرار دادن کمپرس سرد، درد و تورم آن را به سرعت کاهش دهید.
برای این کار میتوانید یک کیسه را پر از یخ کرده و بر روی صورت خود (محل درد و تورم) قرار دهید. همچنین میتوانید یک حوله را درون آب سرد خیس کرده و بر روی صورت قرار دهید. از این طریق میتوانید با بی‌حس کردن اعصاب دندان، درد آن را تسکین دهید.
۵. سیر برای دندان درد در بارداری
سیر یکی از داروهای طبیعی است که از چندین قرن پیش برای برطرف کردن درد دندان در بارداری یا هر زمان دیگری از آن استفاده می‌شود. این مادۀ غذایی که به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته می‌شود، حاوی مقادیر زیادی «آلیسین» است که خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی بالایی دارد. به همین دلیل در درمان دندان درد ناشی از عفونت به خوبی عمل می‌کند.
برای اثر بخشی بهتر میتوانید سیر را به صورت له شده بر رویی دندان خود قرار دهید. به این ترتیب آلیسین موجود در سیر که دارای یک اثر ضد باکتری قوی است، به کشتن باکتری‌های موجود در دهان و دندان کمک می‌کند و در نهایت درد دندان را تسکین می‌دهد. شما میتوانید برای رفع عفونت دندان و کاهش درد آن میتوانید یک حبه سیر را بجوید یا آن را بر روی دندان آسیب دیده قرار دهید. با این حال فراموش نکنید که خوردن بیش از حد سیر موجب سوزش سر دل می‌شود.
بنابراین در خوردن سیر احتیاط کنید. در صورتی که از بوی تند و تیز سیر رنج می‌برید، میتوانید سیر را له کرده و به مدت یک ساعت بر روی دندان قرار دهید. پس از قرار دادن سیر بر روی دندان آسیب دیده، ابتدا دچار سوزش و درد شدیدی خواهید شد. اما جای نگرانی نیست و با کمی تحمل کردن متوجه می‌شوید که عفونت و التهاب دندان برطرف شده و درد آن به تدریج کاهش می‌یابد. لطفاً توجه داشته باشید که اگر به سیر حساسیت دارید، باید از خوردن آن پرهیز کنید تا دچار مشکلات دیگری نشوید.
۶. استفاده از میخک
یکی دیگر از درمان‌های طبیعی و مؤثر دندان درد در بارداری استفاده از میخک است. میخک نیز مانند سیر در کاهش دندان درد در بارداری بسیار خوب عمل می‌کند. برای استفاده از میخک میتوانید کمی میخک را از عطاری تهیه کرده و آسیاب کنید.
سپس مقداری از پودر میخک را مستقیم بر روی دندان آسیب دیده قرار دهید و تا زمانی که درد دندان التیام پیدا کند منتظر بمانید. روش دیگر استفاده از میخک برای کاهش درد دندان این است که، مقداری میخک را در دهان خود قرار داده و بجوید. خواص ضد میکروبی میخک می‌تواند بلافاصله درد دندان را تسکین دهد.
آیا درمان های دندانپزشکی در دوران بارداری بی خطر است؟
بیشتر اوقات افراد بارداری که به دندان درد مبتلا می‌شوند، برای مراجعه به دندانپزشک و درمان درد دندان، مردد هستند. در صورتی که بسیاری از افراد هنوز نمی‌دانند که دندان درد در بارداری یا در هر مرحله‌ای از زندگی نیاز به درمان فوری دارد. به طور کلی، درمان دندان درد در بارداری هیچ خطری برای مادر و جنین ندارد و افراد باردار با خیال راحت می‌توانند برای خدمات دندانپزشکی به پزشک مراجعه کنند.
اما این موضوع شامل درمان دردهای سادهٔ دندان در بارداری است. زیرا برخی از اقدامات احتیاطی دندانپزشکی مانند درمان عفونت لثه، منجر به زایمان زودرس می‌شود. بنابراین بهتر است قبل از شروع درمان دندان درد در بارداری، با یک دندانپزشک متخصص در این باره مشورت کنید.
اقدامات دندانپزشکی را در هر زمانی از بارداری و با نظر متخصص می‌توان انجام داد. با این حال بهترین زمان برای درمان‌های دندان مانند پرکردن، عصب کشی و غیره، سه ماههٔ دوم ( هفتهٔ ۱۴ تا ۲۰) بارداری است.
درمان مشکلات لثه در بارداری
متورم و دردناک شدن لثه به طوری که منجر به خونریزی می‌شود، در بارداری بسیار شایع است. مشکلات لثه در بارداری معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی است. این عارضه که به عنوان ژنژیویت بارداری (التهاب لثه) شناخته می‌شود، باعث افزایش جریان خون در بافت لثه، تحریک پذیرتر شدن لثه و متورم شدن آن می‌شود.
مشکلات دندانی به خصوص التهاب لثه در بارداری را نمی‌توان بدون درمان رها کرد. بنابراین اگر در دوران بارداری هستید و به این عارضه دچار شدید، باید به دندانپزشک مراجعه کرده و درمان را شروع کنید.
درمان درد عصب دندان در بارداری
درمان ریشه یا عصب دندان در بارداری یعنی برطرف کردن عفونت بخش مرکزی دندان که اگر عفونت به پایانه‌های عصب دندان برسد، منجر به درد شدید دندان می‌شود. از آنجایی که تحمل درد شدید در دوران بارداری اصلاً توصیه نمی‌شود.
بنابراین باید از درد شدید ناشی از دندان در بارداری جلوگیری شود. درمان درد عصب دندان در بارداری از طریق خارج کردن عفونت و ترمیم دندان آسیب دیده انجام می‌شود. با این کار میتوانید از تخریب و از بین رفتن دندان جلوگیری کنید.
بررسی نهایی
به طور کلی افزایش سطح هورمون‌ها در بارداری باعث تورم و خونریزی لثه، درد دندان و سایر مشکلات دندانی دیگر می‌شود. در دوران بارداری باید دندان درد و عواملی که باعث بروز این عارضه می‌شوند را جدی بگیرید. بیشتر روش‌های درمانی دندانپزشکی مانند پر کردن و تمیز کردن دندان، عصب کشی و غیره در دوران بارداری به خصوص در سه ماههٔ دوم کاملاً بی‌خطر است.
عفونت دندان در بارداری نباید نادیده گرفته شود زیرا باعث ناراحتی و درد شدید دندان می‌شود و از آنجایی که تحمل درد شدید برای مادران باردار بسیار مضر است، باید بلافاصله پس از شروع درد دندان به متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید.
بارداری
زایمان