چاقی یکی از معضلاتی است که به طور قابل توجهی میان خانم‌هایی که در سنین باروری هستند، شایع است. چاقی و اضافه وزن باعث افزایش خطر ناباروری در خانم‌ها و آقایان می‌شود، همچنین اثربخشی درمان‌های باروری را کاهش می‌دهد. به همین دلیل بسیاری از خانم‌ها تمایل دارند از طریق جراحیهای کاهش وزن مانند اسلیو معده، وزن کم کنند.
افرادی که اضافه وزن زیادی دارند می‌توانند با کاهش وزن، شانس باروری خود را افزایش دهند. چاقی یکی از علل اختلال در سطح هورمون استروژن در بدن است که با کاهش وزن به حالت عادی بر می‌گردد. در ادامۀ این مطلب از مجموعه سی سیب به بررسی اسلیو معده و بارداری می‌پردازیم.
جراحی اسلیو معده و بارداری
اسلیو معده یکی از روش‌های جراحی لاغری برای افراد چاق با شاخص تودهٔ بدنی ۳۵ یا ۴۰ کیلوگرم است که به بیماری‌های مربوط به چاقی مبتلا هستند. به کمک این جراحی بخشی از فضای معده محدود می‌شود، بنابراین جذب مواد غذایی توسط معده بسیار کمتر از قبل خواهد شد. از این رو افرادی که اضافه وزن بالایی دارند، به سرعت وزن اضافی خود را از دست می‌دهند.
یکی از مزایای جراحی اسلیو معده این است که، بدن شما به طور معمول بعد از جراحی نیز به جذب مواد مغذی ادامه می‌دهد. به همین دلیل خطر ابتلا به کمبود ویتامین در بدن شما تا حد زیادی کاهش می‌یابد. هنگامی که به یک وزن متناسب و ایده‌آل رسیدید و توانستید وزن خود را کنترل کنید، باروری شما افزایش خواهد یافت. علاوه‌بر این با کاهش وزن، دوران بارداری برای مادر و جنین تا حد زیادی بی‌خطر می‌شود.
چه مدت بعد از اسلیو معده می‌توان باردار شد؟
مهم‌ترین نکته‌ای که باید بعد از جراحی کاهش وزن اسلیو معده در نظر بگیرید این است که مدت زمان لازم را برای بهبودی بگذرانید، سپس اقدام به بارداری کنید. اگر نمی‌خواهید قبل از اینکه جراحی اسلیو معده را انجام دهید باردار شوید، باید توجه داشته باشید به دلیل مصرف داروهای قبل و بعد از جراحی، قرص‌های ضد بارداری شما در زمان جراحی هیچ کارایی ندارند. بنابراین باید از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
می‌توانید در این مورد با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد. افرادی که تحت جراحی اسلیو معده، وزن اضافی خود را از دست می‌دهند، به دلیل کاهش وزن سریعی که رخ می‌دهد باید به مدت حداقل ۱۲ ماه پس از جراحی، اقدام به بارداری نداشته باشند. زیرا اگر فردی بلافاصله پس از جراحی کاهش وزن، باردار شود، درگیر عوارض شدیدی خواهد شد که هم برای جنین و هم برای خود مادر خطرناک است.
هنگامی که پس از جراحی کاهش وزن یک سال یا بیشتر صبر کنید و بعد باردار شوید، می‌توانید خطرات دوران بارداری را به میزان قابل توجهی کمتر از زمانی که دچار اضافه وزن بیمارگونه بودید، کاهش دهید. افرادی که قبل از بارداری به تناسب وزن می‌رسند می‌توانند خطر ابتلا به دیابت بارداری و پره اکلامپسی (مسمومیت دوران بارداری که یکی از عارضه‌های بارداری شناخته می‌شود) را در بارداری به حداقل ممکن برسانند. همچنین پس از کاهش وزن اضافی، خطر ابتلا به عوارض جراحی زایمان نیز بسیار کمتر می‌شود.
خطرات و عوارض جراحی کاهش وزن برای بارداری
طبق تحقیقات و شواهد علمی، افراد بارداری که قبل از باردار شدن، جراحی کاهش وزن انجام داده‌اند در مقایسه با بقیهٔ افراد به حمایت بیشتری در دوران بارداری نیاز دارند. به گفتهٔ پژوهشگران، خانم‌هایی که تحت جراحی کاهش وزن اسلیو معده قرار گرفته‌اند در معرض خطر بیشتری از عوارض بارداری هستند.
زایمان زودرس و ابتلای جنین به ناهنجاری‌های مادرزادی
احتمال زایمان زودرس و ابتلای جنین به ناهنجاری‌های مادرزادی، از جمله عوارض جراحی کاهش وزن است که مادر و جنین را با خطرات زیادی رو به رو می‌کند.
پیامد های نامطلوب تغذیه ای
یافته‌های محققان نشان می‌دهد بسیاری از این افراد دچار پیامدهای نامطلوب تغذیه‌ای نیز هستند. به همین دلیل قبل از بارداری و در دوران بارداری نیاز به حمایت تغذیه‌ای عالی دارند تا مواد مغذی مورد نیاز بدن آنها تأمین شده و در دوران بارداری از بروز مشکلات دیگر جلوگیری شود. این موضوع باعث می‌شود اهمیت مکمل‌های غذایی و نظارت بر رشد و تکامل جنین در دوران بارداری بیشتر شود.
سندرم دامپینگ
افزایش خطر ابتلا به «سندرم دامپینگ» یکی دیگر از عوارض جراحی کاهش وزن است. سندرم دامپینگ به عنوان یکی از اختلالات دستگاه گوارش و روده شناخته می‌شود و بیشتر در افرادی که جراحی کاهش وزن مانند اسلیو معده انجام داده‌اند بروز می‌دهد. سندرم دامپینگ به تخلیهٔ مکرر معده نیز معروف است. تخلیهٔ مکرر معده یا سندرم دامپینگ زمانی رخ می‌دهد که پس از برداشتن قسمتی از معده طی جراحی کاهش وزن، مواد غذایی درون معده با سرعت بیشتری به سمت روده حرکت کرده و معده سریع تخلیه شود.
همین حرکت سریع مواد غذایی به سمت روده باعث می‌شود معده زمان مورد نیاز برای جذب مواد مغذی و ویتامین‌ها را برای بدن نداشته باشد. بنابراین فرد دچار کمبود ویتامین، ترشح بیش از اندازهٔ انسولین در بدن و کاهش قند خون می‌شود. سندرم دامپینگ یا تخلیهٔ مکرر معده بیشتر اوقات پس از مصرف قندهای تصفیه شده و کربوهیدرات‌هایی که گلوکز بالایی دارند، رخ می‌دهد.
علائم سندرم دامپینگ
علائم این سندرم شامل نفخ معده، حالت تهوع، گرفتگی شکم، اسهال و استفراغ است. افرادی که دچار سندروم دامپینگ یا تخلیهٔ مکرر معده شده‌اند باید غربالگری جایگزین مانند پایش غربالگری گلوکز را در خانه انجام دهند.
اقداماتی لازم بعد از جراحی اسلیو معده برای بارداری
- همهٔ افرادی که جراحی اسلیو معده یا سایر روش‌های جراحی کاهش وزن را انجام داده‌اند، باید مشاورهٔ پیشگیری از بارداری، قبل و حین بارداری را دریافت کنند.
- پس از اسلیو معده، زمان و نحوهٔ استفاده از داروهای ضد بارداری به خصوص برای نوجوانان بسیار اهمیت دارد. زیرا همانطور که قبلاً اشاره شد، توانایی باروری افراد پس از جراحی کاهش وزن، دو برابر بیشتر از قبل جراحی خواهد شد.
- همچنین پس از جراحی کاهش وزن، اثرپذیری قرص‌های ضد بارداری بسیار کم می‌شود. بنابراین برای جلوگیری از بارداری، باید از داروهای غیر خوراکی (تزریقی) استفاده کنید.
- خانم‌هایی که جراحی کاهش وزن انجام می‌دهند باید حدود ۱۲ تا ۲۴ ماه برای بارداری صبر کنند تا بتوانند به اهدافی که از کاهش وزن دارند برسند و حین بارداری، جنین تحت تأثیر عوارض کاهش وزن سریع مادر قرار نگیرد. در صورتی که فردی قبل از این بازهٔ زمانی باردار شود، باید تغییرات وزنی و تغذیهٔ مادر به طور منظم بررسی شود.
- همچنین سونوگرافی وضعیت رشد جنین نیز باید دقیق و منظم انجام شود.
- در صورتی که پس از جراحی اسلیو معده باردار شدید، سعی کنید از انجام تمرینات ورزشی غافل نشوید. برای این کار می‌توانید با نظر پزشک تمرینات ورزشی که مجاز به انجام آن هستید را شروع کنید.
- همچنین سعی کنید پس از زایمان نوزاد را تا یک سال با شیر مادر تغذیه کنید. زیرا شیردهی به نوزاد باعث می‌شود در طول روز حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ کالری بسوزانید. به این ترتیب می‌توانید وزنی را که در دوران بارداری اضافه کرده‌اید با شیردهی به نوزاد کاهش دهید.
- برخی از عوارض جراحی اسلیو معده مانند مشکلات گوارشی، مدت طولانی‌تری پس از کاهش وزن بروز می‌دهند. امکان دارد برخی از عوارض گوارشی مانند تهوع، استفراغ و درد شکم در بارداری رخ دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورتی که پس از جراحی کاهش وزن، در دوران بارداری چنین عوارضی داشتید بسیار مهم است که حتماً در این مورد با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که علائمی که دارید مربوط به جراحی کاهش وزن است یا خیر.
- بررسی وضعیت تغذیه
بررسی وضعیت تغذیه بعد از جراحی اسلیوه معده برای بارداری
- نظارت بر وضعیت تغذیه در افرادی که جراحی اسلیو معده انجام می‌دهند بسیار ضروری است. زیرا شایع‌ترین عارضه پس از جراحیهای کاهش وزن، کمبود مواد مغذی مانند پروتئین، آهن، کلسیم، ویتامین D، ویتامین B12 است.
- در ابتدای بارداری نیز باید کمبود ریز مغذی‌ها و مواد مغذی بدن در این افراد به طور گسترده بررسی شود تا در صورت وجود هرگونه کمبود، درمان آن آغاز شود. اگر در ابتدای بارداری هیچ کمبودی مشاهده نشود، باید هر سه ماه یک بار (سه ماهٔ اول، سه ماهٔ دوم و سوم بارداری) آزمایش خون، اندازه گیری سطح آهن، کلسیم، ویتامین D و فریتین (پروتئینی که آهن را در بدن ذخیره می‌کند) انجام شود.
- کمبود مواد مغذی پس از اسلیو معده به دلیل محدود شدن فضای معده و کاهش مصرف غذا یا عدم تحمل مواد غذایی رخ می‌دهد.
- در دوران بارداری مادرها به تغذیهٔ بیشتری نیاز دارند. اما از آنجایی که پس از اسلیو معده نمی‌توان در وعده‌های غذایی زیاده روی کرد، می‌توانید برنامهٔ غذایی خود را طوری تنظیم کنید که وعده‌های غذایی کوچکتری داشته باشید و در کنار آن میان وعده‌های مغذی و سرشار از مواد مفید را بگنجانید. سعی کنید در وعده‌های غذایی یا میان‌وعده‌ها از پروتئین‌های بدون چربی و مواد غذایی تازه استفاده کنید.
- همچنین سعی کنید بدن خود را در طول روز از طریق نوشیدن آب فراوان هیدراته کنید.
- افرادی که جراحی اسلیو معده انجام داده‌اند باید در دوران بارداری از مواد غذایی چاق کننده‌ای مانند فست فودها، غذاهای سرخ شده، شیرینی، نان، برنج، ماکارونی و سایر غذاهایی که برای چاقی مضر هستند خودداری کنند.
جراحی اسلیو معده و زایمان
به طور کلی جراحی کاهش وزن نباید بر زمان و نحوهٔ زایمان افراد تأثیر بگذارد. اگرچه افرادی که اسلیو معده یا سایر جراحیهای کاهش وزن انجام داده‌اند، بیشتر در معرض زایمان سزارین هستند. اما این موضوع لزوماً باعث نمی‌شود که پس از اسلیو معده حتماً به صورت سزارین زایمان کنید. در صورتی که فردی طی جراحی اسلیو معده، جراحی پیچیده و گستردهٔ شکمی را تجربه کند، باید قبل از زایمان با جراح کاهش وزن خود در مورد نحوهٔ زایمان مشورت کند.
بررسی نهایی
در حالت ایده‌آل خانم‌هایی که جراحی کاهش وزن مانند اسلیو معده را انجام داده‌اند، باید حداقل یک سال پس از جراحی صبر کنند و بعد برای باردار شدن اقدام کنند. این کار به بدن زمان بیشتری می‌دهد تا بهبود یابد و به بیمار کمک می‌کند تا قبل از اینکه باردار شود، وزن قابل توجهی را از دست بدهد. افرادی که اسلیو معده انجام داده‌اند و باردار هستند یا قصد دارند باردار شوند، نباید از مصرف مکمل‌های ویتامین غافل شوند.
زیرا بعد از جراحی کاهش وزن بدن آنها به مقدار زیادی ویتامین و مواد مغذی نیاز دارد. اما در دوران بارداری نباید در مصرف ویتامین زیاده روی کرد، چرا که بالا رفتن سطح ویتامین بدن در دوران بارداری نه تنها مفید نیست بلکه برای جنین مضر است. به همین جهت باید در مورد مقدار مصرف ویتامین‌های مورد نیاز بدن حتماً از پزشک کمک بخواهید.
