شما به زودی مادر خواهید شد. همه چیز خوب و عالی بنظر می‌رسد! مادر شدن می‌تواند ناب‌ترین تجربه زندگی هر زنی باشد اما ناگهان دنیا برایتان تیره و تار می‌شود. خونریزی در بارداری یعنی سقط جنین؟ حالا باید چکار کنید؟ از هر ۴ زن باردار، ۱ نفر در این دوره دچار خونریزی یا لکه بینی خواهد شد (یعنی ۲۵ درصد). قرار گرفتن در این وضعیت می‌تواند واقعاً دلهره آور باشد و اجازه ندهد آنطور که می‌خواستید از این دوران هیجان انگیز لذت ببرید. با اینحال همیشه نشان دهنده یک مشکل جدی نیست و در صورت رسیدگی به‌موقع براحتی رفع خواهد شد. احتمال بروز خونریزی در سه ماهه اول یعنی هفته‌های اول تا دوازده بیشتر از سایر زمان‌ها است اما اکثر زنانی که در دوران بارداری دچار خونریزی می‌شوند، بارداری نرمالی خواهند داشت و نوزادان سالمی به دنیا می‌آورند.
با اینحال مهم است که خونریزی واژینال در این دوران را جدی بگیرید. گاهی اوقات این خونریزی نشان دهنده سقط جنین احتمالی یا وضعیتی است که نیاز به درمان فوری دارد. در مطلب زیر ابتدا با تفاوت بین خونریزی و لکه بینی و سپس شایع‌ترین علل خونریزی واژینال در این دوره و درمان آن‌ها آشنا خواهید شد و متوجه می‌شوید که در صورت بروز کدام علائم لازم است به پزشک مراجعه کنید. پس لطفاً تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
تفاوت بین خونریزی و لکه بینی
خونریزی یا لکه بینی می‌تواند در هر زمانی از بارداری اتفاق بیفتد؛ از زمانی که باردار می‌شوید تا درست قبل از زایمان. لکه بینی همان خونریزی خفیف است یعنی هنگامیکه شما چند قطره خون روی لباس زیرتان می‌بینید. لکه بینی آنقدر سبک است که خون، نوار بهداشتی روزانه را نمی‌پوشاند. اما خونریزی هنگامی است که جریان خون شدیدتر باشد و به حدی برسد که شما برای جلوگیری از خیس شدن لباس زیر و سایر لباس‌هایتان به نوار بهداشتی یا پد نیاز داشته باشید. بنابراین بدیهی است که خونریزی خطرناک‌تر از لکه بینی می‌باشد.
علل خونریزی در بارداری
خونریزی در بارداری می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. برخی از آن‌ها مهم هستند و بقیه اهمیت چندانی ندارند.در ادامه به علل خونریزی در سه ماهه اول، دوم و سوم میپردازیم.
علل خونریزی در سه ماهه اول بارداری
علل احتمالی خونریزی واژینال در سه ماهه اول عبارتند از:
- حاملگی خارج از رحم
در این وضعیت، تخمک بارور شده در جایی خارج از رحم مانند لوله فالوپ، حفره شکمی یا دهانه رحم لانه گزینی و رشد می‌کند. از هر ۵۰ حاملگی، یک مورد ممکن است خارج از رحم اتفاق بیفتد.
- خونریزی لانه گزینی
حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از لقاح رخ می‌دهد یعنی هنگامیکه تخمک بارور شده در پوشش داخلی رحم لانه گزینی می‌کند.
- سقط جنین
به معنای از دست دادن خود بخودی بارداری قبل از هفته بیستم است.
- بارداری مولار
حاملگی مولار زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده دارای ناهنجاری‌های خاصی باشد.در اینصورت تخمک بارور شده اصلاً به جنین تبدیل نمی‌شود یا بطور غیر طبیعی رشد می‌کند و نمی‌تواند زنده بماند.
- مشکلات مربوط به دهانه رحم
مانند عفونت دهانه رحم، التهاب دهانه رحم یا تومور روی دهانه رحم
علل خونریزی در سه ماهه دوم یا سوم بارداری
علل احتمالی بروز این مشکل در سه ماهه دوم یا سوم عبارتند از:
- نارسایی دهانه رحم
باز شدن زودتر از موعد دهانه رحم که می‌تواند به زایمان زودرس منجر شود.
- سقط جنین قبل از هفته بیستم یا مرگ جنین داخل رحم
در صورتی که هر کدام از این موارد اتفاق بیفتد، خانم باردار به فاصله کمی دچار خونریزی خواهد شد.
- جدا شدن جفت
وظیفه جفت، رساندن مواد مغذی و اکسیژن به کودک در حال رشد است. اگر جفت از دیواره رحم جدا شود، سلامت کودک و به دنبال آن بارداری در معرض یک خطر بزرگ قرار خواهد گرفت. در برخی موارد خونریزی ناشی از جدا شدن جفت به حدی شدید است که می‌تواند جان مادر را نیز تهدید کند.
- جفت سرراهی
هنگامیکه جفت، دهانه رحم را می‌پوشاند و به خونریزی شدید در بارداری منجر می‌شود.
- زایمان زودرس
زایمان زودرس می‌تواند به خونریزی خفیف منجر شود بخصوص زمانی که با انقباضات، کمر درد مبهم یا فشار لگن همراه باشد.
- مشکلات مربوط به دهانه رحم
مشکلاتی از قبیل عفونت دهانه رحم، التهاب دهانه رحم یا تومور روی دهانه رحم در سه ماهه دوم یا سوم نیز می‌توانند عوارضی به همراه داشته باشند.
- پارگی رحم
پارگی رحم یک اتفاق نادر اما بسیار خطرناک است که در آن، رحم در امتداد خط اسکار یعنی محل برش سزارین قبلی دچار پارگی می‌شود.
سایر علل
- تغییرات هورمونی در دوره بارداری
- انجام برخی از آزمایش‌ها در دوره بارداری مانند آمینوسنتز یا نمونه برداری از پرزهای کوریونی: این آزمایش‌ها در صورت صلاحدید پزشک برای بررسی ناهنجاری‌های ژنتیکی در کودک شما انجام می‌شوند.
- مشکلات مربوط به سیگار کشیدن: اگر سیگار می کشید، بهتر است قبل از بارداری یا به محض اینکه متوجه شدید باردار هستید، آن را ترک کنید.
خونریزی طبیعی در اواخر بارداری
خونریزی خفیفی که اغلب با مخاط همراه است و نزدیک اواخر بارداری رخ می‌دهد، می‌تواند نشان دهنده شروع زایمان باشد. این ترشحات واژن صورتی یا خونی بوده و به نمایش خونی معروف هستند.
درمان خونریری در دوران بارداری
درمان شما به علت خونریزی‌تان بستگی دارد. ممکن است لازم باشد معاینه شوید و یا سونوگرافی و آزمایش انجام دهید. اما موثرترین درمان این مشکل در اکثر مواقع، استراحت است. همچنین ممکن است پزشک درمان‌های زیر را نیز به شما توصیه کند:
- اگر شاغل هستید، از محل کارتان مرخصی بگیرید و برای چند روز سرپا نایستید و دراز بکشید.
- ممکن است شما برای کمک اینفوگرافی عمل سرکلاژ به محافظت از کودک‌تان در برابر بیماری آر اچ به دارو (آمپول روگام) نیاز داشته باشید. بیماری آر اچ زمانی اتفاق می‌افتد که خون شما و کودک‌تان ناسازگار باشد. این بیماری می‌تواند مشکلات جدی برای کودک شما ایجاد کند و حتی به مرگ او منجر شود.
- از رابطه جنسی، دوش واژینال یا استفاده از تامپون خودداری کنید.
- اگر خونریزی شدید دارید، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شوید یا تحت عمل جراحی قرار بگیرید.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنید
مهم است هرگونه خونریزی در بارداری را به پزشک خود گزارش دهید. شما باید در مورد مقدار خونی که از دست داده‌اید، ظاهر آن و اینکه آیا لخته یا بافتی در آن وجود داشت یا خیر، با او صحبت کنید.
مراجعه به پزشک در سه ماهه اول
در طول سه ماهه اول یعنی هفته‌های اول تا دوازدهم:
- اگر لکه بینی یا خونریزی خفیف شما در عرض یک روز قطع شد، در ویزیت بعدی بارداری به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر خونریزی شما بیش از یک روز طول کشید، در عرض ۲۴ ساعت با پزشک‌تان تماس بگیرید.
- اگر خونریزی شدید تا متوسط دارید، بافت از واژن خود دفع کرده‌اید یا خونریزی شما با درد شکمی، گرفتگی عضلات، تب و لرز همراه است، فوراً با پزشک‌تان تماس بگیرید.
- اگر گروه خونی شما آر اچ منفی است و خونریزی دارید، به پزشک‌تان اطلاع دهید چون ممکن است به دارویی نیاز داشته باشید که مانع ساخت آنتی بادی‌های مضر برای بارداری‌های آینده توسط بدن‌تان شود.
مراجعه به پزشک درسه ماهه دوم
در طول سه ماهه دوم یعنی هفته‌های سیزده تا بیست و چهار:
- اگر خونریزی خفیف واژینال دارید که در عرض چند ساعت رفع شده است، همان روز با پزشک‌تان تماس بگیرید.
- اگر خونریزی شما بیش از چند ساعت طول کشید یا با درد شکمی، گرفتگی عضلات، تب، لرز یا انقباض همراه است، فوراً با پزشک‌تان تماس بگیرید.
مراجعه به پزشک در سه ماهه سوم
در طول سه ماهه سوم یعنی هفته‌های بیست و پنج تا چهل:
- اگر به هر گونه خونریزی دچار شدید (هر مقداری که باشد) یا خونریزی شما با درد شکم همراه است، فوراً با پزشک‌تان تماس بگیرید.
- دقت داشته باشید که ترشحات واژینال به رنگ صورتی یا خونی در هفته‌های آخر بارداری ممکن است نشانه زایمان باشد. بنابراین با پزشک خود تماس بگیرید و علائم‌تان را توضیح دهید تا مشخص شود واقعاً نمایش خونی را تجربه می‌کنید یا خیر. چون گاهی اوقات این وضعیت می‌تواند نشان دهنده یک عارضه بارداری باشد.
مواد غذایی مفید و مضر برای خونریزی در بارداری
تأثیر تغذیه بر سلامت مادر و جنین بر هیچ کس پوشیده نیست بنابراین واضح است که می‌تواند در کمک به بهبود حال مادر یا بالعکس تشدید مشکل او در این دوره نیز موثر باشد.
مصرف مواد غذایی زیر می‌تواند به بازگرداندن قوای از دست رفته مادر بعلت خونریزی کمک کنند و برای سلامت جنین نیز مفید باشند:
- مواد غذایی سرشار از آهن مانند گوشت قرمز، عدس، اسفناج، آلو
- مصرف بیشتر منابع ویتامین C بمنظور کمک به جذب بهتر آهن. بعنوان مثال پرتقال، توت فرنگی و سایر مرکبات.
- کشمش، مویز و انگور
توصیه می‌شود مواد غذایی زیر توسط خانم‌های باردار مصرف نشود، خصوصا اگر خونریزی دارند:
- زرشک
- آویشن
- سیر
- جعفری
- زعفران
- پونه
- بهار نارنج
حرف آخر
خونریزی در بارداری همیشه نگران کننده نیست اما در برخی موارد می‌تواند نشانه بروز یک مشکل جدی باشد بخصوص اگر همراه با علائمی مانند درد شکم، گرفتگی عضلات، تب و لرز اتفاق بیفتد. بنابراین برای اطمینان از سلامت خود و کودکِ در راه‌تان حتماً با پزشک تماس بگیرید و بررسی‌های لازم را انجام دهید. اگر تجربه یا پرسشی در مورد این مطلب دارید، حتماً با ما در میان بگذارید. همراهی شما باعث قوت قلب ما است.
