در نگاه اول نیازهای نوزادان تنها شیر خوردن، تعویض پوشک و خواب کافی به نظر میرسد. در حالی که کودکان نیز مانند بزرگسالان نیازهای عاطفی و روحی دارند. در آغوش گرفتن نوزاد توسط پدر و مادر موجب پیوند عمیق عاطفی با کودک میشود و نقش مهمی در رفع بیقراریهای او دارد. همچنین عادت دادن نوزاد به در آغوش گرفتن و ارتباط چشمی با او بستر پرورش روحی و تربیتی کودک را فراهم میکند. در این مقاله از سایت سیسیب مزایای روحی و جسمی بغل گرفتن نوزاد را شرح میدهیم و بهترین روشهای ارتباط گرفتن با نوزاد و عادت دادن او به بغل گرفتن را ارائه میکنیم. شما را به خواندن این مقاله جامع و مفید دعوت میکنیم.
فواید بغل کردن نوزاد
- تقویت هوش کودکان
کودکان برای رشد و تکامل مغزشان به محرکهای لمسی و حسی زیادی نیاز دارند. نوزادان اولین تجربیات ارتباطیشان از طریق لمس و تماس فیزیکی مانند در آغوش گرفتن و تماس پوست به پوست با مادر است. از بین حواس پنج گانه ما، لامسه اولین حسی است که رشد میکند، بنابراین لمس پوست کودکان و در آغوش گرفتن آنها در تکامل و رشد مغز و هوشیاری آنها تاثیر بسزایی دارد. تحقیقات نشان میدهد کودکانی که بیشتر در آغوش گرفته میشوند سرعت رشد و تکامل مغزی سریعتری نسبت به سایر کودکان دارند.
- حفظ سلامتی جسمی کودک
رشد کودکان منحصر به نیاز غذایی نیست و عوامل روحی نیز بسیار موثرند. هنگامی که کودکان از تماس فیزیکی محروم میشوند رشدشان نیز کندتر میشود و به وضعیتی به نام شکست در رشد منجر میشود. در آغوش گرفتن کودک هنگام تغذیه تمایل او به غذا خوردن را بیشتر میکند و در شرایط عاطفی مناسبی قرار میگیرد.
پریشانی و استرس موجب ترشح هورمونهای آدرنالین و کورتیزول از مغز میشود. از آنجایی که کودکان یاد نگرفتهاند که چگونه احساسات خود را کنترل کنند، استرس میتواند در بدن آنها باقی بماند و به سطوح سمی برسد. هنگامی که این اتفاق میافتد هورمونهای استرس بر سلامت روانی و جسمی کودک تأثیر میگذارند. مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض سطوح بالای هورمون های استرس میتواند منجر به عواقب منفی در بزرگسالی نیز شود مانند افزایش خطر ابتلا به بیماریهای جسمی و همچنین افسردگی و سایر شرایط نامطلوب.
- تقویت عواطف و بهبود شرایط روحی
در آغوش گرفتن نه تنها برای رشد مغزی و فیزیکی کودکان مفید است بلکه از رشد عاطفی نیز حمایت میکند. نوزادان پس از احساس نا امنی، بی حوصلگی، خستگی یا احساسات ناراحت کننده با آغوش گرم والدین به سرعت آرام میشوند و احساس امنیت میکنند. در آغوش گرفتن فرزندتان در این لحظات طغیانهای عاطفی شدید او را آرام میکند و حس حمایت و پشتیبانی را دریافت میکند.
- برقراری پیوند عاطفی با فرزند
بغل کردن کودک موجب پیوند عاطفی قویتر او با والدین میشود. آغوش والدین حس اعتماد کودک را افزایش میدهد، ترس او را کاهش میدهد و روابط او با والدین را تقویت میکند و این منافع متقابل است. یعنی دادن محبت و دریافت فیزیکی آن هم برای شما و هم برای فرزندتان خوب است.
از اولین باری که فرزندتان را در آغوش میگیرید پیوند خاصی بین شما برقرار میشود و این پیوند اولیه باید در طول دوران کودکی پرورش یابد. همانطور که فرزند شما رشد میکند پیوند شما نیز تکامل مییابد.
- ترشح هورمون اکسی توسین و نقش آن
هورمون اکسی توسین به هورمون پیوند و احساسات مادرانه نیز معروف است. این هورمون در هیپوتالاموس مغز ساخته شده میشود و برای کاهش افسردگی و اضطراب شناخته شده است. ترشح این هورمون در طول شیردهی در بدن مادر افزایش مییابد و در افزایش شیر مادر نیز موثر است. هنگامی که این هورمون آزاد می شود ترشح هورمونهای رشد را نیز در بدن تحریک میکند. ترشح این هورمون موجب کاهش سطح هورمونهای استرس و محافظت در برابر اثرات منفی آن میشود و انعطاف پذیری کودک را افزایش میدهد.
چگونه بغل کردن نوزادان را آرام می کند؟
شما یک سیستم عصبی خودمختار (ANS) دارید که به دو شاخه اعصاب سمپاتیک(SNS) و اعصاب پاراسمپاتیک(PNS) تقسیم میشود. اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک به روش های متضاد کار می کنند تا بسیاری از عملکردها و قسمت های بدن شما را تنظیم کنند. سیستم عصبی سمپاتیک (SNS) محافظتی و تکاملی است و بدن شما را برای پاسخ “جنگ یا گریز” در طول یک موقعیت بالقوه خطرناک یا استرس زا با افزایش ضربان قلب و تنفس آماده میکند. سیستم عصبی پاراسمپاتیک (PNS) ریلکس کننده و آرامبخش است و از طریق کاهش تنفس و کاهش ضربان قلب، موجب آرامش شما میشود. بسته به اینکه PNS یا SNS شما فعال باشد، ضربان قلب شما می تواند افزایش یا کاهش یابد.
نوزادان میتوانند احساسات را در هنگام آغوش گرفتن درک کنند زیرا گیرنده های روی پوست آن ها از هفت هفتگی در رحم وجود دارند و کار میکنند. در آغوش گرفتن می تواند ضربان قلب کودک شما را افزایش یا کاهش دهد، بسته به اینکه چند سال دارد، چه کسی او را در آغوش می گیرد و چه نوع آغوشی دارد. همه اینها سیستم اعصاب پاراسمپاتیک یا سمپاتیک آنها را فعال میکند.
بغل کردن نوزادان، سیستم عصبی پاراسمپاتیک آنها را تحریک میکند تا ضربان قلب آنها را کاهش دهد و آنها را آرام کند. از سوی دیگر، در آغوش گرفتن یک غریبه میتواند ضربان قلب آنها را افزایش دهد، زیرا آغوشهای نا آشنا موجب تحریک سیستم عصبی سمپاتیک آنها میشود.
راه حل کاهش وابستگی کودک به بغل شدن
بغل کردن کودکان زیر دو سال امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. آغوش گرفتن کودک برای شیرخوردن، خواب رفتن، بازی کردن و آرام کردن موجب وابستگی شدید کودک به آغوش والدین نمیشود و بالعکس رابطه عاطفی آنها را قویتر میکند. اما اگر کودک شما وابستگی منفی به آغوش شما دارد یعنی اگر او را بغل نکنید دچار ترس، اضطراب و بیقراری میشود و مانع از فعالیتهای روزمره شما میشود علت رفتارهای او باید ریشه یابی شود. در برخی از کودکان محیط ناآشنا، افراد غریبه، شلوغی زیاد، گرسنگی طولانی یا خشونت رفتاری اطرافیان باعث احساس ترس و ناامنی در کودک میشود. بنابراین توصیه میکنیم ابتدا شرایط محیطی و نحوه برخورد اطرافیان با کودک را بررسی کنید. همچنین پیشنهاد میکنیم وقتی در منزل کنار کودکتان هستید صرفا برای غذا دادن و خواباندن او را در آغوش بگیرید و هنگام بازی کردن، آموزش دادن، استحمام و سایر امور در کنار او باشید. در صورتی که کودکتان اصرار به آغوش گرفتن داشت با عصبانیت و خشونت پاسخ ندهید و سعی در آرام کردن او داشته باشید.
آیا عادت دادن نوزاد به بغل کردن درست است؟
یکی از هشدارهایی که اکثر والدین بارها و بارها میشنوند این است که کودک را به خوابیدن در آغوش خود عادت ندهید زیرا به مرور به این حالت عادت میکند و بدون آغوش گرفتن نمیخوابد. در این باره کارشناسان اطفال اعتقاد دارند در آغوش گرفتن نوزاد تا قبل از ۴ ماهگی برای خواباندن و آرام کردن انتخاب درستی است. والدین میتوانند بعد از به خواب رفتن نوزاد او را به پشت روی تشک یا در گهواره بخوابانند. این روش ایمنترین راه برای عمیق و آرام خوابیدن کودک است.
بعد از سه یا چهار ماهگی کودک عادتهای خواب منظمتری پیدا میکند و میتواند در طول شب طولانیتر بخوابد. در این سن والدین میتوانند دفعات بغل کردن برای خواباندن را کمتر کنند و تغییر خواب کودک را ارزیابی کنند. تغییرات برای هر کودکی متفاوت است برخی از آنها زودتر واکنش میدهند و تمایل دارند همچنان مدت زمان طولانیتری در آغوش والدین باشند.
توانایی خوابیدن بدون در آغوش گرفتن و حضور والدین در جریان رشد و بزرگ شدن کودک بسیار مهم است. اگر کودک پس از بیداری در نیمه شب بتواند به تنهایی بخوابد یک مهارت مهم برای او محسوب میشود. این اتفاق به مرور رخ میدهد و پس از ۶ ماهه دوم خواب شبانه کودک طولانیتر و دفعات بیدار شدنش کمتر میشود. والدین میتوانند با آغاز شش ماهه دوم کودک را برای مستقل خوابیدن عادت دهند. روشهای مختلفی برای ترک عادت بغلی شدن وجود دارد. یکی از موفقترین روشها این است که والدین پس از بیداری کودک در نیمه شب او را در تخت یا گهوارهاش و بدون بغل کردن آرام کنند. در این شیوه اگر کودک پس از بیداری اصرار به بغل شدن داشته باشد والدین باید در مقابل خواسته او مقاومت داشته باشند و او را در همان حالت بخوابانند. پخش موسیقی با صدای ملایم، استحمام و کتاب خواندن برای کودک به خواب عمیق او کمک میکند.
چرا نوزادان دوست دارند هنگام خواب در آغوش گرفته شوند؟
رابطه بین والدین و نوزادشان پیچیده و زیبا است. هنگام در آغوش گرفتن، کودک میتواند ضربان قلب شما را بشنود و حضور شما برای او آرامش بخش است. آنها بوی شما را استشمام میکنند و وقتی آنها را در آغوش میگیرید احساس امنیت بیشتری به آنها میدهد. اگر کودک شما کمتر از ۴ ماه سن دارد و یا روزهای آغازین تولدش است دوست دارد تمام شب را در آغوش والدین باشد زیرا هنوز به زندگی خارج از رحم و محیط بیرون عادت نکرده است. او برای عادت کردن به زندگی بیرون از رحم به زمان نیاز دارد و حداقل تا ۴ ماه اول دوست دارد محیط امن و گرمی مانند رحم مادر را تجربه کند. از طرف دیگر، در آغوش گرفتن آنها در طول روز باعث می شود احساس امنیت بیشتری داشته باشند و حمایت کافی شما را دریافت میکنند.
سخن آخر
بغل کردن نوزاد علی الخصوص در روزهای آغازین تولد موقعیت آرام و امنی برای کودک فراهم میآورد. آغوش والدین به ویژه مادر برای کودک مانند فضای رحم در دوران جنینی است و در این فضا آرامش زیادی احساس میکند. در آغوش گرفتن نوزاد به خواب منظم و آرام کردن او کمک زیادی میکند و بهترین روش برای بهبود بی حوصلگی و استرس در کودکان است.