آزمایش سرخجه قبل از بارداری چگونه است؟

بسیاری از زنان نسبت به ابتلا به بیماری‌های ویروسی و گاها خطرناکی که در دوران بارداری سلامت خود و فرزندشان را به خطر می‌اندازد، دغدغه دارند و مایل به دریافت واکسن‌های مورد نیاز هستند. یکی از این بیماری‌ها که حتی شنیدن نام آن نیز برای مادران باردار ناخوشایند است، بیماری سرخجه است. چرا که این بیماری با آسیب‌های جدی و طولانی ‌مدتی برای نوزاد و مادر همراه است. از این رو انجام آزمایش سرخجه قبل از بارداری بسیار اساسی است.

از این رو کسب اطلاعات لازم در خصوص آزمایش سرخجه قبل از بارداری برای کسانی که قصد فرزنددار شدن دارند، ضروری است. در این مطلب از سی ‌سیب به این موضوع می‌پردازیم که چرا آزمایش سرخجه پیش از بارداری مهم است؟ آزمایش سرخجه چگونه انجام می‌شود؟ و زمان دریافت آن به چه صورت است؟ با ادامه این مقاله و دریافت پاسخ سؤالات خود با ما همراه باشید.

اهمیت آزمایش سرخجه قبل از بارداری

مهم‌ترین مطلب در خصوص اهمیت آزمایش سرخجه قبل از بارداری این است که ابتلا به سرخجه در دوران بارداری به ویژه در چند هفته اول می‌تواند برای جنین در حال رشد بسیار خطرناک باشد. اثرات تلخ این بیماری نه تنها جان نوزاد را به خطر می‌اندازد، بلکه در صورت حفظ نوزاد نیز ممکن است عوارض آن تا پایان عمر ادامه یابد.

در قدم اول به یاد داشته باشید که ابتلای مادر به سرخجه می‌تواند باعث سقط جنین یا ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزاد شود. معمولا این اتفاق زمانی می‌افتد که افراد واکسینه نشده با افرادی که این ویروس را دارند، در تماس باشند؛ بنابراین پیش از بارداری، نسبت به ابتلا به سرخجه یا وجود آنتی‌بادی‌های لازم که نشان دهنده ابتلای قبلی یا دریافت واکسن است، اقدام کنید.

زنی که در دوران بارداری به سرخجه مبتلا می‌شود می‌تواند ویروس را از طریق جریان خون به جنین خود منتقل کند. گفته می‌شود نوزادی که با سرخجه متولد می‌شود به سندرم سرخجه مادرزادی مبتلا است. سندرمی که زمینه‌ساز ابتلا به آسیب‌های مادرزادی بسیار خطرناکی است.

زمانی که ویروس سرخجه جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ممکن است منجر به ابتلای او به آب مروارید، ناشنوایی، آسیب به کبد و طحال و مشکلات قلبی شود.

همچنین مشاهدات نشان می‌دهد که این بیماری باعث کم‌وزنی نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس، ناتوانی‌های ذهنی، ضربه مغزی، التهاب در ریه‌ها، تیروئید و سایر مشکلات هورمونی نیز می‌شود.

همه این موارد نشان می‌دهد لازم است که مادر پیش از بارداری نسبت به سلامت خود اطمینان کامل حاصل کند. همچنین از آن جا که متأسفانه، در صورت ابتلای مادر باردار، هیچ درمانی برای جلوگیری از ابتلای نوزاد به سرخجه وجود ندارد، واکسن سرخجه می‌تواند به جلوگیری از ابتلای زن باردار به ویروس کمک کند؛ زیرا هنگامی که ویروس در جریان خون مادر یافت می‌شود، برای واکسینه شدن خیلی دیر شده است و دیگر هیچ درمانی برای نوزاد وجود ندارد.

در چه صورتی باید برای آزمایش سرخجه قبل از بارداری اقدام کرد؟

در بیشتر موارد، ابتلای قبلی به این بیماری به خصوص در دوران کودکی یا واکسیناسیون، شما را در برابر سرخجه مصون می‌سازد. با این حال، اگر قصد بارداری دارید یا در حال حاضر باردار هستید، خواه قبلا سرخجه گرفته‌اید یا واکسن زده‌اید یا نه مهم است که از پزشک خود بخواهید یک آزمایش خون ساده به نام غربالگری آنتی‌بادی سرخجه را برای شما بنویسد.

در نظر داشته باشید که یک فرد می‌تواند تا ۲۱ روز قبل از بروز هر گونه علائمی به ویروس مبتلا شود؛ بنابراین اگر هیچ کدام از علائم مهم و مشهود سرخجه را نیز نداشته باشید هم ممکن است به این بیماری مبتلا باشید.

آنتی‌بادی‌های سرخجه نوعی پروتئین در بدن شما هستند که در صورت ورود مجدد به جریان خون، نحوه مبارزه با بیماری سرخجه را یاد می‌گیرند. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا بدن شما آنتی‌بادی‌های سرخجه را دارد یا نه؟ اگر فاقد این آنتی‌بادی هستید، ممکن است برای محافظت از بارداری‌های آینده به شما پیشنهاد شود که واکسن دریافت کنید؛ بنابراین اگر خود یا والدینتان نسبت به اینکه قبلا به این بیماری مبتلا شده‌اید یا واکسن آن را دریافت کرده‌اید، اطمینان ندارید حتما در خصوص انجام این آزمایش اقدام کنید.

آزمایش سرخجه قبل از بارداری و دریافت واکسن

مسئله این است که اگر واکسن سرخجه را قبل از بارداری دریافت نکرده‌اید هرچند هم که مراقب باشید ممکن است به این بیماری مبتلا شوید؛ زیرا‌‌ بیش از نیمی از افراد مبتلا به سرخجه هیچ علامتی ندارند؛ اما همچنان می‌توانند آن را به دیگران سرایت دهند. شما ممکن است از طریق یک فرد مبتلا به سرخجه که سرفه یا عطسه می‌کند، یا از طریق غذا یا نوشیدنی آلوده به ویروس، مبتلا شوید؛ بنابراین در نظر داشته باشید که مهم‌ترین اقدام در خصوص جلوگیری از ابتلا به سرخجه دریافت واکسن است. پس تنها راه اطمینان حاصل کردن از وجود آنتی‌بادی، آزمایش خون دادن است.

زمانی که در صورت لزوم واکسن سرخجه را قبل از بارداری دریافت کردید، بهتر است برای اقدام به بارداری مدتی دست نگه دارید. برخی از پزشکان معتقدند که پس از تزریق واکسن و قبل از اقدام به بارداری ۲۸ روز یا یک ماه صبر کنید. برخی از پزشکان نیز معتقدند بهتر است حداقل سه ماه پس از دریافت هر دو دوز واکسن برای باردار شدن صبر کنید؛ زیرا این مدت لازم است تا بدن مادر آنتی‌بادی‌های لازم را بسازد و خود و جنین را نسبت به ابتلا به این بیماری مصون ‌سازد.

انجام آزمایش سرخجه قبل از بارداری به چه صورت است؟

آزمایش غربالگری سرخجه، آنتی‌بادی‌هایی را که توسط سیستم ایمنی برای کمک به کشتن ویروس سرخجه ساخته می‌شود، شناسایی می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها سال‌ها در جریان خون باقی می‌مانند؛ بنابراین با انجام یک آزمایش خون ساده میزان آنتی‌بادی‌های شما به خوبی قابل تشخیص است.

در نظر داشته باشید که قبل از انجام آزمایش سرخجه نیازی به آمادگی خاصی نیست. معمولا از شما خواسته نمی‌شود که ناشتا باشید یا اقدام خاصی را انجام دهید. هر چند که مانند هر آزمایش آزمایشگاهی دیگری، مهم است که قبل از انجام آن با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید و دستورالعمل‌های قبل از آزمایش را با دقت دنبال کنید؛ اما با این حال نیازی نیست که نگرانی یا ترس خاصی نسبت به انجام این آزمایش ساده داشته باشید.

دریافت نتایج آزمایش معمولا چند روز طول می‌کشد اما گاهی نیز ممکن است که پس از ارائه نمونه خون به آزمایشگاه، چند هفته زمان نیاز باشد تا مراجع نتایج خود را دریافت کند.

مثبت بودن تست آنتی‌بادی سرخجه به این معنی است که فرد نسبت به سرخجه مصون است؛ یعنی فرد هنوز آنتی‌بادی‌هایی دارد که می‌توانند با این بیماری مبارزه کنند. فردی با تست آنتی‌بادی سرخجه مثبت نیازی به واکسن ندارد.

تست آنتی‌بادی سرخجه منفی به این معنا است که فرد نسبت به سرخجه مصون نیست و ممکن است به این بیماری مبتلا شود. اگر فردی تست سرخجه منفی داشته باشد و قصد باردار شدن دارد، قبل از بارداری باید واکسن لازم را دریافت کند.

نتیجه نامشخص یا مبهم آزمایش به این معنی است که برخی از آنتی‌بادی‌ها در نمونه خون وجود دارد که ممکن است نشان دهنده عفونت فعلی، عفونت قبلی یا واکسیناسیون باشد. در صورت مشاهده این نتیجه ممکن است تکرار آزمایش به مراجع توصیه شود.

اقدامات لازم تا زمان دریافت نتیجه آزمایش سرخجه قبل از بارداری

• ‌اگر نسبت به انجام آزمایش سرخجه قبل از بارداری اقدام کرده‌اید تا زمانی که از نتیجه آزمایش خود مطمئن نشدید بارداری خود را به تعویق بیندازید؛ زیرا همان گونه که گفته شد ابتلا سرخجه می‌تواند برای نوزاد بسیار خطرناک باشد و احتمال وقوع هر گونه ریسکی را باید در نظر گرفت.
• همچنین توصیه می‌شود تا زمانی که نتیجه آزمایش خود را دریافت کنید سعی کنید از هر کسی که احتمال می‌رود به سرخجه مبتلا باشد دوری کنید.
• در نظر داشته باشید اگر با فردی که بیمار است یا احتمال می‌دهید ممکن است سرخجه داشته باشد ملاقات داشتید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. به خصوص اگر کسی با التهابات پوستی همراه با تب و سایر علائم سرخجه را از نزدیک ملاقات کردید.
• انجام واکسیناسیون سرخجه در هر سنی امکان پذیر است، بنابراین در نظر داشته باشید اگر آزمایش شما نشان بدهد که نسبت به ویروس سرخجه مصون نیستید، هنوز هم می‌توانید نسبت به دریافت واکسن اقدام کنید.

کلام آخر

واکسن سرخجه یک واکسن ایمن و موثر برای کودکان و بزرگسالان است که عوارض جانبی بسیار کمی دارد. به هر حال پیش و پس از دریافت واکسن نیز تنها راه برای بررسی اینکه آیا بدن شما نسبت به ویروس ایمن است یا خیر، انجام آزمایش خون است. اگرچه به دلیل واکسیناسیون‌های سراسری در ایران ابتلا به سرخجه نادر است اما فراموش نکنید که در هر صورت اطمینان از سلامتتان و کاهش ریسک‌های احتمالی در زمان بارداری، یک امر بسیار مهم است.

در مطلبی که از پیش رو گذراندید توضیح داده شد که به دلیل اثرات جبران‌ناپذیر ویروس سرخجه بهتر است قبل از بارداری نسبت به ایمن بودن خود در برابر این ویروس و نیز احتمال مبتلا بودن به آن اطمینان حاصل کنید. همچنین اشاره شد که آزمایش غربالگری سرخجه یک آزمایش ساده است که می‌تواند خیال شما را نسبت به ابتلا به این بیماری در آینده راحت کند. نظر شما درباره مطلبی که خواندید، چیست؟ آیا خود یا اطرافیانتان نسبت به انجام آزمایش سرخجه قبل از بارداری اقدام کرده‌اید؟ اهمیت انجام این آزمایش را چگونه برآورد می‌کنید؟ ما را از نظرات خود مطلع سازید.